2000 yılından evvel çalışmaya başlayıp bugün aylık talebinde bulunan 4(a) sigortalılarının maaşları üçlü sisteme (gösterge +4447+5510), 2000 yılından daha sonra çalışmaya başlayanların aylıkları ise ikili sisteme (4447+5510) bakılırsa hesaplanıyor.
Temel olarak tüm sistemlerde aylığın ölçüsünü belirleyen üç temel öge var. Bunlar; yaş, prim ödeme gün sayısı ve prime temel hasılatlar. Prim ödeme gün sayıları ile yalnızca gösterge sisteminde tesirli olan yaş, aylık bağlama oranını (ABO), prime temel hasılatlar ise gösterge ve ortalama aylık/yıllık hasılatları belirliyor.
2000 öncesindeki hizmetlere ait aylık hesabı nasıl yapılıyor?
Aylık: Gösterge x Katsayı x Aylık Bağlama Oranı (ABO) formülüne göre hesaplanıyor. Gösterge tespitinde sigortalının evvela bölümü ve son 10 yıllık hasılatlarının ortalaması dikkate alınarak üst gösterge tespit tablosundan, bu tablodan tespit yapılamaması durumunda ise bu sefer sigortalının son beş yılın hasılatlarının ortalaması alınarak gösterge tablosundan göstergesi belirleniyor. Sigortalının hizmeti 5 yahut 10 yıldan az ise mevcut yıl sayısına nazaran belirlenen üst gösterge yahut gösterge tablolarından tespiti yapılıyor.
Katsayı: Devlet memurları için 1/7/1999-31/12/1999 müddetinde uygulanan 12.000 katsayı dikkate alınıyor.
ABO: Gösterge tablosundan bağlanan aylıklar için taban ABO yüzde 60’tır. Üst gösterge tablosundan bağlanan aylıklar için her bir göstergenin taban aylık bağlama oranı (yüzde 59.9 ile 50 içinde) bulunuyor. Baz oranlar, bayanda 50, erkekte 55 yaştan daha sonraki her tam yaş ile 5000 günden çok her 240 gün için 1 puan artırılır, 5000 günden eksik her 240 gün için de 1 puan eksiltilir. ABO yüzde 85’ten daha fazla olamaz.
Taban Aylık: Hesaplanan aylıklar en düşük göstergenin katsayı ile çarpımının yüzde 70’inden daha az olamıyor. (9475 x 12.000 x 0.70 = 79.59 TL)
Hesaplanan aylık, 2000 öncesi gün sayısı ile çarpılıp toplam gün sayısına bölünerek kısmileştiriliyor ve 1999/Aralık ayından 2008/Ocak ayına kadar ortada geçen yılların, her yılın aralık ayına göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafınca açıklanan en son temel yıllı tüketici meblağları genel indeksindeki değişim oranı (TÜFE) ve sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla gelişme suratı (GH) ile güncelleniyor.
2000-2008/Eylül ortası hizmetlere ait aylık hesabı nasıl yapılıyor?
2000 yılı prestijiyle 4447 sayılı kanunla getirilen yeni aylık bağlama sisteminde, Aylık= Ortalama Yıllık Kar x ABO /12 formülüne bakılırsa hesaplanıyor.
Ortalama Yıllık Yarar (OYK): Sigortalının 2000-2008/Eylül ortası hasılatlarının, yararın ilişkin olduğu yıl ile 2008’e kadar geçen yılların TÜFE ve GH ile güncellenmesi kararı bulunan hasılatlar toplamının 2000-2008/Eylül ortası gün sayısına bölünmesi ve günlük karın 360 ile çarpılması kararı OYK bulunuyor.
ABO: Toplam prim ödeme gün sayısının birinci 3600 gününün her 360 günü için yüzde 3.5, daha sonraki 5 bin 400 günün her 360 günü için yüzde 2 ve ondan sonrasındaki her 360 gün için yüzde 1.5 oranlarının toplamı alınarak belirleniyor. ABO’da üst hudut yok.
Minimum Aylık: Hesaplanan aylık, 2008/Ocak ayındaki taban günlük karın 30 katının yüzde 35’inden az olamıyor. (20.28 x 30 x 0.35=212.94 TL)
Hesaplanan aylık, 2000-2008/Eylül ortası gün sayısı ile çarpılıp toplam gün sayısına bölünerek kısmileştiriliyor ve 2008/Ocak ayına taşınan 2000 öncesi kısmi aylık ile toplanıyor. Burada, bir daha kimi alt hudut aylık denetimleri yapılarak toplanan iki kısmi aylık 2008/Ocak ayından talep tarihine kadar geçen yılların TÜFE’nin yüzde 100’ü, GH’nin yüzde 30’unun çarpımından oluşan güncelleme katsayılarıyla taşınıyor.
2008/Ekim daha sonrası hizmetlere ait aylık hesabı nasıl yapılıyor?
2008/Ekim prestijiyle 5510 sayılı kanunla getirilen yeni aylık bağlama sisteminde, Aylık= Aylık Ortalama Yarar x ABO formülüne bakılırsa hesaplanıyor.
Ortalama Aylık Çıkar (OAK): Sigortalının 2008/Ekim daha sonrası hasılatları, karın ilişkin olduğu yıl ile aylık talep tarihine kadar geçen yılların, güncelleme katsayıları ile güncellenmesi kararı bulunan hasılatlar toplamının 2008/Ekim daha sonrası gün sayısına bölünmesi suretiyle günlük kar, bunun 30 ile çarpılması kararı da OAK bulunuyor.
ABO: Toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için yüzde 2 olarak uygulanıyor. Bu hesaplamada 360 günden eksik mühletler orantılı olarak dikkate alınıyor. ABO yüzde 90’ı geçemiyor.
Minimum Aylık: Sigortalının çalışma müddetlerinde, minimum çıkar üzerinden prim ödendiği var iseyılarak belirlenen OAK’nin yüzde 35’inden, sigortalının talep tarihinde bakmakla yükümlü olduğu eşi yahut çocuğu var ise yüzda 40’ından az olamaz.
Hesaplanan aylık, 2008/Ekim daha sonrası gün sayısı ile çarpılıp toplam gün sayısına bölünerek kısmileştiriliyor ve talep yılına taşınan 2000 öncesi ile 2000-2008/Eylül ortası kısmı aylıklarla toplanarak talep yılı ocak aylığı bulunuyor ve aylık artışları ile aylık başlangıç tarihine taşınıyor. Karma sisteme nazaran hesaplanan aylık en son ek ödeme dahil 2.500 TL olan alt hudut aylığı ile mukayese ediliyor.
AYLIK HESAPLAMASI niye BU KADAR KARIŞIK VE ANLAŞILMAZ?
Aylık hesaplamalarının bu kadar karmaşık ve teknik olmasının niçinleri; sistemlerin daima değişmesi, aylıkların tek sistem yerine karma sistemlerde hesaplanması ve her bir sistemin kurallarının farklı olması ile sistemlerin birbirine entegre edilmeye çalışılması. Aylık hesaplama sistemleri sade, anlaşılır ve şeffaf olmalı. Vatandaş emekli olduğu vakit tarafına ne kadar aylık bağlanacağını bilmeli. Mevcut durumda, emeklilik öncesi vatandaşın tarafına bağlanacak aylık ölçüsünü öğrenmesi epeyce güç. Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK) internet sayfasında yer alan program ise yalnızca belirli kurallarla aylık hesabı yapıyor. Aylık hesaplamalarının bu kadar karışık ve teknik olması niçiniyle SGK’de bu hesapları manuel olarak yapabilecek işçi ile uzmanlık sisteminde bir daha bu aylıkları gerçek hesaplayabilecek uzman bulmak nitekim sıkıntı.
SORULARINIZ İÇİN
[email protected] adresine e-posta yollayabilirsiniz.
yatırım tavsiyesi içermez
Temel olarak tüm sistemlerde aylığın ölçüsünü belirleyen üç temel öge var. Bunlar; yaş, prim ödeme gün sayısı ve prime temel hasılatlar. Prim ödeme gün sayıları ile yalnızca gösterge sisteminde tesirli olan yaş, aylık bağlama oranını (ABO), prime temel hasılatlar ise gösterge ve ortalama aylık/yıllık hasılatları belirliyor.
2000 öncesindeki hizmetlere ait aylık hesabı nasıl yapılıyor?
Aylık: Gösterge x Katsayı x Aylık Bağlama Oranı (ABO) formülüne göre hesaplanıyor. Gösterge tespitinde sigortalının evvela bölümü ve son 10 yıllık hasılatlarının ortalaması dikkate alınarak üst gösterge tespit tablosundan, bu tablodan tespit yapılamaması durumunda ise bu sefer sigortalının son beş yılın hasılatlarının ortalaması alınarak gösterge tablosundan göstergesi belirleniyor. Sigortalının hizmeti 5 yahut 10 yıldan az ise mevcut yıl sayısına nazaran belirlenen üst gösterge yahut gösterge tablolarından tespiti yapılıyor.
Katsayı: Devlet memurları için 1/7/1999-31/12/1999 müddetinde uygulanan 12.000 katsayı dikkate alınıyor.
ABO: Gösterge tablosundan bağlanan aylıklar için taban ABO yüzde 60’tır. Üst gösterge tablosundan bağlanan aylıklar için her bir göstergenin taban aylık bağlama oranı (yüzde 59.9 ile 50 içinde) bulunuyor. Baz oranlar, bayanda 50, erkekte 55 yaştan daha sonraki her tam yaş ile 5000 günden çok her 240 gün için 1 puan artırılır, 5000 günden eksik her 240 gün için de 1 puan eksiltilir. ABO yüzde 85’ten daha fazla olamaz.
Taban Aylık: Hesaplanan aylıklar en düşük göstergenin katsayı ile çarpımının yüzde 70’inden daha az olamıyor. (9475 x 12.000 x 0.70 = 79.59 TL)
Hesaplanan aylık, 2000 öncesi gün sayısı ile çarpılıp toplam gün sayısına bölünerek kısmileştiriliyor ve 1999/Aralık ayından 2008/Ocak ayına kadar ortada geçen yılların, her yılın aralık ayına göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafınca açıklanan en son temel yıllı tüketici meblağları genel indeksindeki değişim oranı (TÜFE) ve sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla gelişme suratı (GH) ile güncelleniyor.
2000-2008/Eylül ortası hizmetlere ait aylık hesabı nasıl yapılıyor?
2000 yılı prestijiyle 4447 sayılı kanunla getirilen yeni aylık bağlama sisteminde, Aylık= Ortalama Yıllık Kar x ABO /12 formülüne bakılırsa hesaplanıyor.
Ortalama Yıllık Yarar (OYK): Sigortalının 2000-2008/Eylül ortası hasılatlarının, yararın ilişkin olduğu yıl ile 2008’e kadar geçen yılların TÜFE ve GH ile güncellenmesi kararı bulunan hasılatlar toplamının 2000-2008/Eylül ortası gün sayısına bölünmesi ve günlük karın 360 ile çarpılması kararı OYK bulunuyor.
ABO: Toplam prim ödeme gün sayısının birinci 3600 gününün her 360 günü için yüzde 3.5, daha sonraki 5 bin 400 günün her 360 günü için yüzde 2 ve ondan sonrasındaki her 360 gün için yüzde 1.5 oranlarının toplamı alınarak belirleniyor. ABO’da üst hudut yok.
Minimum Aylık: Hesaplanan aylık, 2008/Ocak ayındaki taban günlük karın 30 katının yüzde 35’inden az olamıyor. (20.28 x 30 x 0.35=212.94 TL)
Hesaplanan aylık, 2000-2008/Eylül ortası gün sayısı ile çarpılıp toplam gün sayısına bölünerek kısmileştiriliyor ve 2008/Ocak ayına taşınan 2000 öncesi kısmi aylık ile toplanıyor. Burada, bir daha kimi alt hudut aylık denetimleri yapılarak toplanan iki kısmi aylık 2008/Ocak ayından talep tarihine kadar geçen yılların TÜFE’nin yüzde 100’ü, GH’nin yüzde 30’unun çarpımından oluşan güncelleme katsayılarıyla taşınıyor.
2008/Ekim daha sonrası hizmetlere ait aylık hesabı nasıl yapılıyor?
2008/Ekim prestijiyle 5510 sayılı kanunla getirilen yeni aylık bağlama sisteminde, Aylık= Aylık Ortalama Yarar x ABO formülüne bakılırsa hesaplanıyor.
Ortalama Aylık Çıkar (OAK): Sigortalının 2008/Ekim daha sonrası hasılatları, karın ilişkin olduğu yıl ile aylık talep tarihine kadar geçen yılların, güncelleme katsayıları ile güncellenmesi kararı bulunan hasılatlar toplamının 2008/Ekim daha sonrası gün sayısına bölünmesi suretiyle günlük kar, bunun 30 ile çarpılması kararı da OAK bulunuyor.
ABO: Toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için yüzde 2 olarak uygulanıyor. Bu hesaplamada 360 günden eksik mühletler orantılı olarak dikkate alınıyor. ABO yüzde 90’ı geçemiyor.
Minimum Aylık: Sigortalının çalışma müddetlerinde, minimum çıkar üzerinden prim ödendiği var iseyılarak belirlenen OAK’nin yüzde 35’inden, sigortalının talep tarihinde bakmakla yükümlü olduğu eşi yahut çocuğu var ise yüzda 40’ından az olamaz.
Hesaplanan aylık, 2008/Ekim daha sonrası gün sayısı ile çarpılıp toplam gün sayısına bölünerek kısmileştiriliyor ve talep yılına taşınan 2000 öncesi ile 2000-2008/Eylül ortası kısmı aylıklarla toplanarak talep yılı ocak aylığı bulunuyor ve aylık artışları ile aylık başlangıç tarihine taşınıyor. Karma sisteme nazaran hesaplanan aylık en son ek ödeme dahil 2.500 TL olan alt hudut aylığı ile mukayese ediliyor.
AYLIK HESAPLAMASI niye BU KADAR KARIŞIK VE ANLAŞILMAZ?
Aylık hesaplamalarının bu kadar karmaşık ve teknik olmasının niçinleri; sistemlerin daima değişmesi, aylıkların tek sistem yerine karma sistemlerde hesaplanması ve her bir sistemin kurallarının farklı olması ile sistemlerin birbirine entegre edilmeye çalışılması. Aylık hesaplama sistemleri sade, anlaşılır ve şeffaf olmalı. Vatandaş emekli olduğu vakit tarafına ne kadar aylık bağlanacağını bilmeli. Mevcut durumda, emeklilik öncesi vatandaşın tarafına bağlanacak aylık ölçüsünü öğrenmesi epeyce güç. Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK) internet sayfasında yer alan program ise yalnızca belirli kurallarla aylık hesabı yapıyor. Aylık hesaplamalarının bu kadar karışık ve teknik olması niçiniyle SGK’de bu hesapları manuel olarak yapabilecek işçi ile uzmanlık sisteminde bir daha bu aylıkları gerçek hesaplayabilecek uzman bulmak nitekim sıkıntı.
SORULARINIZ İÇİN
[email protected] adresine e-posta yollayabilirsiniz.
yatırım tavsiyesi içermez