Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Zarurî Karşılıklar Hakkında Tebliğ’inde yaptığı değişiklikler, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı. sonucun akabinde Merkez Bankası, makroihtiyati önlemler hakkında bir basın duyurusu yayımladı.
TCMB’nin bahis ile ilgili duyurusunda bankaların ve öteki mali kuruluşların bilanço içi yahut bilanço dışı uygun görülen kalemlerini temel alan mecburî karşılık ve genel disponibilite uygulamalarının, Merkez Bankası’nın temel bakılırsav ve yetkileri içinde olduğu anımsatıldı.
Merkez Bankası’nın finansal istikrarın desteklenmesi ve mali transfer sisteminin güçlendirilmesi hedefiyle hem varlık birebir vakitte yükümlülük kalemleri üzerinden zarurî karşılık ve menkul değer tesisi uygulamaları ile makro ihtiyati araç setini sağlamlaştırdığı belirtilen duyuruda şu tabirlere yer verildi:
“* Para Siyaseti Heyeti 26 Mayıs 2022 tarihindeki duyurusunda kıymetlendirme süreçleri tamamlanan teminat ve likidite adımlarının devreye alınacağını kamuoyu ile paylaşmıştır. Bu kapsamda 10 Haziran 2022 tarihinde yayımlanan 2022/20 sayılı Bildiri ile yabancı para mevduat/katılım fonu yükümlülükleri üzerinden Türk lirası cinsinden menkul değer tesisi uygulaması başlatılmıştır. Bu düzenleme kapsamında bankalar, Türk lirası mevduat/katılma hesaplarına dönüşüm gayelerine bakılırsa belirlenen oranlarda menkul değer tesis etmektedir. Birinci tesis 29 Temmuz 2022 tarihinde gerçekleşmiştir.
* Para Siyaseti Şurası 18 Ağustos 2022 tarihindeki duyurusunda kredilerin büyüme suratı ve erişilen finansman kaynaklarının hedefine uygun biçimde iktisadi faaliyet ile buluşmasının yakından takip edildiğini, son devirde bariz biçimde açılan politika-kredi faizi makasının mali transferin aktifliğini azalttığını belirtmiştir. Bu çerçevede Konsey, nakdî transfer düzeneğinin aktifliğini desteklemek üzere, makro ihtiyati siyaset setinin daha da güçlendirileceğini, kıymetlendirme süreçleri tamamlanan kredi, teminat ve likidite siyaset adımlarının da kullanılmaya devam edileceğini kamuoyu ile paylaşmıştır.”
Duyuruda, yapılan değerlendirmeler sonucunda, 23 Nisan 2022 tarihindeki duyuruda belirtilen zarurî karşılığa tabi krediler için yüzde 20 seviyesinde uygulanan mecburî karşılık tesisinin, uygulamanın aktifliğinin arttırılması emeliyle bankalar için yüzde 30 oranında menkul değer tesisi ile ikame edilmesinin karara bağlandığı bildirildi.
30 Aralık 2022 prestijiyle 29 Temmuz 2022 tarihine nazaran yüzde 10 kredi büyüme oranını aşan kredi fiyatı kadar menkul değerin bir yıl boyunca tesis edilmesine karar verildiği kaydedilen açıklamada, hariç tutulan kredi çeşitlerinin harcama mukabili kullandırılmaması halinde menkul değer tesisine tabi olmasının kararlaştırıldığı söz edildi.
Duyuruda ayrıyeten bildirimin yayımı tarihinden itibaren 2022 yıl sonuna kadar kullandırılacak ticari nitelikteki kredilerde Merkez Bankası tarafınca yayımlanan yıllık bileşik referans oranın 1,4 katı üzerinde yıllık bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredi fiyatının yüzde 20’si, 1,8 katı üzerinde yıllık bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredi fiyatının yüzde 90’ı nispetinde menkul değer tesis edilmesine karar verildiği açıklandı.
TCMB’nin bahis ile ilgili duyurusunda bankaların ve öteki mali kuruluşların bilanço içi yahut bilanço dışı uygun görülen kalemlerini temel alan mecburî karşılık ve genel disponibilite uygulamalarının, Merkez Bankası’nın temel bakılırsav ve yetkileri içinde olduğu anımsatıldı.
Merkez Bankası’nın finansal istikrarın desteklenmesi ve mali transfer sisteminin güçlendirilmesi hedefiyle hem varlık birebir vakitte yükümlülük kalemleri üzerinden zarurî karşılık ve menkul değer tesisi uygulamaları ile makro ihtiyati araç setini sağlamlaştırdığı belirtilen duyuruda şu tabirlere yer verildi:
“* Para Siyaseti Heyeti 26 Mayıs 2022 tarihindeki duyurusunda kıymetlendirme süreçleri tamamlanan teminat ve likidite adımlarının devreye alınacağını kamuoyu ile paylaşmıştır. Bu kapsamda 10 Haziran 2022 tarihinde yayımlanan 2022/20 sayılı Bildiri ile yabancı para mevduat/katılım fonu yükümlülükleri üzerinden Türk lirası cinsinden menkul değer tesisi uygulaması başlatılmıştır. Bu düzenleme kapsamında bankalar, Türk lirası mevduat/katılma hesaplarına dönüşüm gayelerine bakılırsa belirlenen oranlarda menkul değer tesis etmektedir. Birinci tesis 29 Temmuz 2022 tarihinde gerçekleşmiştir.
* Para Siyaseti Şurası 18 Ağustos 2022 tarihindeki duyurusunda kredilerin büyüme suratı ve erişilen finansman kaynaklarının hedefine uygun biçimde iktisadi faaliyet ile buluşmasının yakından takip edildiğini, son devirde bariz biçimde açılan politika-kredi faizi makasının mali transferin aktifliğini azalttığını belirtmiştir. Bu çerçevede Konsey, nakdî transfer düzeneğinin aktifliğini desteklemek üzere, makro ihtiyati siyaset setinin daha da güçlendirileceğini, kıymetlendirme süreçleri tamamlanan kredi, teminat ve likidite siyaset adımlarının da kullanılmaya devam edileceğini kamuoyu ile paylaşmıştır.”
Duyuruda, yapılan değerlendirmeler sonucunda, 23 Nisan 2022 tarihindeki duyuruda belirtilen zarurî karşılığa tabi krediler için yüzde 20 seviyesinde uygulanan mecburî karşılık tesisinin, uygulamanın aktifliğinin arttırılması emeliyle bankalar için yüzde 30 oranında menkul değer tesisi ile ikame edilmesinin karara bağlandığı bildirildi.
30 Aralık 2022 prestijiyle 29 Temmuz 2022 tarihine nazaran yüzde 10 kredi büyüme oranını aşan kredi fiyatı kadar menkul değerin bir yıl boyunca tesis edilmesine karar verildiği kaydedilen açıklamada, hariç tutulan kredi çeşitlerinin harcama mukabili kullandırılmaması halinde menkul değer tesisine tabi olmasının kararlaştırıldığı söz edildi.
Duyuruda ayrıyeten bildirimin yayımı tarihinden itibaren 2022 yıl sonuna kadar kullandırılacak ticari nitelikteki kredilerde Merkez Bankası tarafınca yayımlanan yıllık bileşik referans oranın 1,4 katı üzerinde yıllık bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredi fiyatının yüzde 20’si, 1,8 katı üzerinde yıllık bileşik faiz oranıyla kullandırılacak kredi fiyatının yüzde 90’ı nispetinde menkul değer tesis edilmesine karar verildiği açıklandı.