Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Siyaseti Heyeti (PPK) toplantısında faiz değişikliği yapmadı. Merkez Bankası lideri değişiminden daha sonra Şahap Kavcıoğlu 4’üncü sefer siyaset faizinde değişiklik göstermeyerek, faizi yüzde 19 düzeyinde sabit tuttu. PPK metninde enflasyon risklerine vurgu yapılırken, para siyasetindeki mevcut sıkı duruş kararlılıkla sürdürüleceği bir dahalendi.
Toplantı daha sonrası yapılan kıymetlendirme şöyleki: “Gelişmiş ülkeler başta olmak üzere dünya genelinde aşılamanın hızlanması global iktisatta toparlanma sürecini desteklemektedir. birebir vakitte, aşılama programlarında ilerleme kaydeden ekonomiler kısıtlamaları hafifçeleterek iktisadi faaliyette daha kuvvetli bir performans sergilemektedir. Global talepteki süratli toparlanma, emtia fiyatlarındaki artış eğilimi, kimi kesimlerdeki arz kısıtları ve nakliyecilik maliyetlerindeki artış memleketler arası ölçekte üretici ve tüketici meblağlarının yükselmesine yol açmaktadır. Yükselen global enflasyon ve enflasyon beklentilerinin memleketler arası finansal piyasalar üstündeki tesirleri ehemmiyetini korumaktadır.”
Yurt içi iktisadi faaliyetlerin kuvvetli seyrettiğine değinen Merkez raporu, ikinci çeyrekte, salgın kısıtlamalarına ve finansal şartlardaki sıkılaşmaya bağlı olarak iç talebin bir ölçü ivme kaybettiğini, dış talebin de gücünü koruduğunu aktardı. Aşılamanın toplumun geneline yayılarak hızlanması salgından olumsuz etkilenen hizmetler ve turizm kesimlerinin canlanmasına ve iktisadi faaliyetin daha istikrarlı bir bileşimle sürdürülmesine imkan tanıdığı da aktarılanlar içinde. Raporun devamı ise şöyleki: “Ticari krediler ölçülü bir seyir izlemektedir. Son periyotta açılma ve ertelenmiş talebe bağlı olarak artış gösteren kişisel kredi kullanmasında ise, alınan makroihtiyati önlemlerin tesirleri izlenecektir. Olumlu dış talep şartları ve uygulanmakta olan sıkı para siyaseti cari süreçler istikrarını müspet etkilemektedir. İhracattaki kuvvetli artış eğilimi ve aşılamadaki güçlü ivmenin turizm faaliyetlerini canlandırmasıyla yılın geri kalanında cari süreçler hesabının fazla vermesi beklenmektedir.”
YÜZDE 5 MAKSADI YİNELENDİ
Elindeki tüm araçları fiyat istikrarı için kullanılacağını belirten raporda “Orta vadeli yüzde 5 maksadına ulaşıncaya kadar siyaset faizi, kuvvetli dezenflasyonist etkiyi koruma edecek biçimde, enflasyonun üzerinde bir seviyede oluşturulmaya devam edilecektir. Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, aksi para ikamesinin başlaması, döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir” denildi.
SIKI DURUŞ İLETİSİNE DEVAM
Raporda şu sözler yer aldı: “Son periyotta ithalat fiyatları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışların yanı sıra, talep şartları, birtakım dallardaki arz kısıtları, açılmanın tesiriyle yaz aylarında enflasyonda görülebilecek oynaklıklar ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeyler, fiyatlama davranışları ve enflasyon görünümü üzerinde risk oluşturmaya devam etmektedir.
Başka taraftan, mali sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üstündeki yavaşlatıcı tesirleri gözlenmektedir. Enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeyler dikkate alınarak, Nisan Enflasyon Raporu varsayım patikasındaki bariz düşüş sağlanana kadar para siyasetindeki mevcut sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir. Bu doğrultuda Şura, siyaset faizinin sabit tutulmasına karar vermiştir.”
“MERKEZ MEYYİT TAKLİDİ YAPIYOR”
Merkez Bankası’nın faiz sonucu ekonomistler tarafınca da yorumlandı. Ekonomist Oğuz Demir “Ölü taklidine devam. Nisan’dan bu yana faiz değişmedi. O ortada enflasyon yüzde 16’dan yüzde 17,5’e yükseldi. Yıl sonu beklentisi de yüzde 13’ten yüzde 15’e! ABD başta tüm dünyada enflasyon artıyor. TCMB sıkı duruşuna bu türlü devam ediyor. TCMB’yi bilmem lakin siz sıkı durun arkadaşlar!” dedi.
Kimi yorumlar ise şu biçimde oldu: “Enflasyon görünümünü bozan yükselen global enflasyon, kuvvetli iktisadi faaliyet, ithalat fiyatlarındaki artış, olumsuz beklentiler hepsinden bahsedilmiş ve faiz sabit bırakılmış. Faiz enflasyonun üzerinde olacağı kelamı bir dahalenmiş fakat ek sıkılaşabilirim denmemiş. Evvelki metinlerden farklı olarak cari süreçler istikrarındaki güzelleşme yerine önümüzdeki aylarda kuvvetli ihracat ve turizmle cari fazla verileceği söylenmiş.”
“40 SEFER yine EDİNCE OLMUYOR”
Ekonomist Uğur Gürses, faiz sonucundan evvel şu yorumu yapmıştı: “Merkez Bankası’nın toplantısında, faiz indirmeyi bırakın arttırması gerekiyor. İleride arttırmak zorunda kaldığında, geç kaldıkça bedel büyüyecek. Yalnızca metinde ‘sıkı duruş’ iletisi vererek yönetim eden ‘diklenen güvercin’ görünümünden öteye geçemez.”
Karardan daha sonra ise şu biçimde devam etti: “Beklediğim üzere: Metne 3 adet ‘sıkı’ sözü sokuşturulmuş, biri çıkarılmış. 40 sefer denilince sıkı olunmuyor.”
“BU GİDİŞE KARŞIN SABİT”
Ekonomist Fatih Özatay “TCMB PPK faiz sonucunı deklare etti. Duyuruda ‘dezenflasyonist’ uydurma sözcüğü kullanılmaya devam edilmiş. Lakin epeyce şükür ‘dedolarizasyon’ denmemiş, ‘ters para ikamesi’ denilmiş. Ha, faiz mi? Enflasyondaki bu gidişe karşın sabit tutulmuş” dedi. Ekonomist Dr. Baki Demirel de şu yorumda bulundu:
“TCMB faizi sabit bıraktı. Kur artışının tek niçininin cari açık olduğunu düşünüyor olamazlar diye umut etmeyi bıraktım. Enflasyonu ve kuru artıracak bu kadar risk sayıldıktan daha sonra faizi sabit tutmanın öne sürülen nedenini anlamadım doğrusu.” Ekonomist Iris Cibre de “ctrl c mayıs-ctrl v haziran-temmuz-ağustos fiyat istikrarı temel gayesi doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir” eleştirisini yaptı.
“ARTIŞ SÖZÜNÜ KULLANMAK BİLE HUZURSUZ EDİYOR”
Analist Hakan Kara, enflasyondaki oynaklık iletisine değinerek “Yaz aylarında enflasyonda ‘artış’ değil ‘oynaklık’ olacakmış. Faizlerdeki artışı bir kenara koydum, enflasyonda bile ‘artış’ sözünü kullan(a)mayan bir Merkez Bankası” dedi. Analist Fatih Sezer de “TCMB siyaset faizini sabit tutmuş. Lider değiştikten daha sonra yapılan 4. görüşmede da indirim yapılmadı. Erdoğan daha evvel Temmuz ve Ağustos’ta faiz indirimine işaret etmişti. Bakalım Ağustos’ta siyaset faizi inecek mi?” diye konuştu.
Toplantı daha sonrası yapılan kıymetlendirme şöyleki: “Gelişmiş ülkeler başta olmak üzere dünya genelinde aşılamanın hızlanması global iktisatta toparlanma sürecini desteklemektedir. birebir vakitte, aşılama programlarında ilerleme kaydeden ekonomiler kısıtlamaları hafifçeleterek iktisadi faaliyette daha kuvvetli bir performans sergilemektedir. Global talepteki süratli toparlanma, emtia fiyatlarındaki artış eğilimi, kimi kesimlerdeki arz kısıtları ve nakliyecilik maliyetlerindeki artış memleketler arası ölçekte üretici ve tüketici meblağlarının yükselmesine yol açmaktadır. Yükselen global enflasyon ve enflasyon beklentilerinin memleketler arası finansal piyasalar üstündeki tesirleri ehemmiyetini korumaktadır.”
Yurt içi iktisadi faaliyetlerin kuvvetli seyrettiğine değinen Merkez raporu, ikinci çeyrekte, salgın kısıtlamalarına ve finansal şartlardaki sıkılaşmaya bağlı olarak iç talebin bir ölçü ivme kaybettiğini, dış talebin de gücünü koruduğunu aktardı. Aşılamanın toplumun geneline yayılarak hızlanması salgından olumsuz etkilenen hizmetler ve turizm kesimlerinin canlanmasına ve iktisadi faaliyetin daha istikrarlı bir bileşimle sürdürülmesine imkan tanıdığı da aktarılanlar içinde. Raporun devamı ise şöyleki: “Ticari krediler ölçülü bir seyir izlemektedir. Son periyotta açılma ve ertelenmiş talebe bağlı olarak artış gösteren kişisel kredi kullanmasında ise, alınan makroihtiyati önlemlerin tesirleri izlenecektir. Olumlu dış talep şartları ve uygulanmakta olan sıkı para siyaseti cari süreçler istikrarını müspet etkilemektedir. İhracattaki kuvvetli artış eğilimi ve aşılamadaki güçlü ivmenin turizm faaliyetlerini canlandırmasıyla yılın geri kalanında cari süreçler hesabının fazla vermesi beklenmektedir.”
YÜZDE 5 MAKSADI YİNELENDİ
Elindeki tüm araçları fiyat istikrarı için kullanılacağını belirten raporda “Orta vadeli yüzde 5 maksadına ulaşıncaya kadar siyaset faizi, kuvvetli dezenflasyonist etkiyi koruma edecek biçimde, enflasyonun üzerinde bir seviyede oluşturulmaya devam edilecektir. Fiyatlar genel seviyesinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, aksi para ikamesinin başlaması, döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir” denildi.
SIKI DURUŞ İLETİSİNE DEVAM
Raporda şu sözler yer aldı: “Son periyotta ithalat fiyatları ve yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki artışların yanı sıra, talep şartları, birtakım dallardaki arz kısıtları, açılmanın tesiriyle yaz aylarında enflasyonda görülebilecek oynaklıklar ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeyler, fiyatlama davranışları ve enflasyon görünümü üzerinde risk oluşturmaya devam etmektedir.
Başka taraftan, mali sıkılaştırmanın krediler ve iç talep üstündeki yavaşlatıcı tesirleri gözlenmektedir. Enflasyon ve enflasyon beklentilerindeki yüksek düzeyler dikkate alınarak, Nisan Enflasyon Raporu varsayım patikasındaki bariz düşüş sağlanana kadar para siyasetindeki mevcut sıkı duruş kararlılıkla sürdürülecektir. Bu doğrultuda Şura, siyaset faizinin sabit tutulmasına karar vermiştir.”
“MERKEZ MEYYİT TAKLİDİ YAPIYOR”
Merkez Bankası’nın faiz sonucu ekonomistler tarafınca da yorumlandı. Ekonomist Oğuz Demir “Ölü taklidine devam. Nisan’dan bu yana faiz değişmedi. O ortada enflasyon yüzde 16’dan yüzde 17,5’e yükseldi. Yıl sonu beklentisi de yüzde 13’ten yüzde 15’e! ABD başta tüm dünyada enflasyon artıyor. TCMB sıkı duruşuna bu türlü devam ediyor. TCMB’yi bilmem lakin siz sıkı durun arkadaşlar!” dedi.
Kimi yorumlar ise şu biçimde oldu: “Enflasyon görünümünü bozan yükselen global enflasyon, kuvvetli iktisadi faaliyet, ithalat fiyatlarındaki artış, olumsuz beklentiler hepsinden bahsedilmiş ve faiz sabit bırakılmış. Faiz enflasyonun üzerinde olacağı kelamı bir dahalenmiş fakat ek sıkılaşabilirim denmemiş. Evvelki metinlerden farklı olarak cari süreçler istikrarındaki güzelleşme yerine önümüzdeki aylarda kuvvetli ihracat ve turizmle cari fazla verileceği söylenmiş.”
“40 SEFER yine EDİNCE OLMUYOR”
Ekonomist Uğur Gürses, faiz sonucundan evvel şu yorumu yapmıştı: “Merkez Bankası’nın toplantısında, faiz indirmeyi bırakın arttırması gerekiyor. İleride arttırmak zorunda kaldığında, geç kaldıkça bedel büyüyecek. Yalnızca metinde ‘sıkı duruş’ iletisi vererek yönetim eden ‘diklenen güvercin’ görünümünden öteye geçemez.”
Karardan daha sonra ise şu biçimde devam etti: “Beklediğim üzere: Metne 3 adet ‘sıkı’ sözü sokuşturulmuş, biri çıkarılmış. 40 sefer denilince sıkı olunmuyor.”
“BU GİDİŞE KARŞIN SABİT”
Ekonomist Fatih Özatay “TCMB PPK faiz sonucunı deklare etti. Duyuruda ‘dezenflasyonist’ uydurma sözcüğü kullanılmaya devam edilmiş. Lakin epeyce şükür ‘dedolarizasyon’ denmemiş, ‘ters para ikamesi’ denilmiş. Ha, faiz mi? Enflasyondaki bu gidişe karşın sabit tutulmuş” dedi. Ekonomist Dr. Baki Demirel de şu yorumda bulundu:
“TCMB faizi sabit bıraktı. Kur artışının tek niçininin cari açık olduğunu düşünüyor olamazlar diye umut etmeyi bıraktım. Enflasyonu ve kuru artıracak bu kadar risk sayıldıktan daha sonra faizi sabit tutmanın öne sürülen nedenini anlamadım doğrusu.” Ekonomist Iris Cibre de “ctrl c mayıs-ctrl v haziran-temmuz-ağustos fiyat istikrarı temel gayesi doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir” eleştirisini yaptı.
“ARTIŞ SÖZÜNÜ KULLANMAK BİLE HUZURSUZ EDİYOR”
Analist Hakan Kara, enflasyondaki oynaklık iletisine değinerek “Yaz aylarında enflasyonda ‘artış’ değil ‘oynaklık’ olacakmış. Faizlerdeki artışı bir kenara koydum, enflasyonda bile ‘artış’ sözünü kullan(a)mayan bir Merkez Bankası” dedi. Analist Fatih Sezer de “TCMB siyaset faizini sabit tutmuş. Lider değiştikten daha sonra yapılan 4. görüşmede da indirim yapılmadı. Erdoğan daha evvel Temmuz ve Ağustos’ta faiz indirimine işaret etmişti. Bakalım Ağustos’ta siyaset faizi inecek mi?” diye konuştu.