Öşür dağıtır üzere maden ruhsatı verildiğini anlatan Gürün, “Maden İşleri Genel Müdürlüğü şirketlere diyor ki şuraya sana maden arama ruhsatı olarak verdim. Orada sondaj yapıyor. Altında ne var, üstünde ne var, bakmıyor. Sen burada ne yapıyorsun kardeşim demem mümkün değil. Benim denetimimde değil” dedi. Gelecek devir en büyük sorunun su olacağına dikkat çeken Muğla Büyükşehir Belediye Lideri Osman Gürün ile kentin meselelerini konuştuk.
– Muğla en beğenilen turizm bölgelerinden biri lakin daima yapılaşmaya açılıyor, yeni imar müsaadeleri veriliyor. Buna karşı tavrınız nedir?
İmarla ilgili o kadar farklı otoriteler var ki. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı, Özelleştirme Yönetimi, Kültür Bakanlığı kendi başına imar yapabiliyor. TOKİ, bütün kıyılar, Şehircilik ile Kültür Bakanlığı’na bağlı. Muğla üzere bir yerde en hassas olan konularda ben yetkili değilim. Bana gönderiyor diyor ki ben burada bu biçimde bir şey yapacağım, görüşünüzü bildirin diyor. kimi vakit onu da yapmıyorlar. Yanlışları söylüyoruz. kimi vakit hiç birini kabul etmiyor. Askıya çıkardığında benim dava açma yetkim var.
Muğla Büyükşehir Belediyesi olarak bugüne kadar imar, etraf mevzularında bakanlık ve öteki kurumlara yaklaşık 120 dava açtık. 44 davamız devam ederken 37 dava leyhte, 39 dava da ne yazık ki aleyhte sonuçlandı. Otluk Koyu dahil hepsinde davalığız.
MADENLER BÜYÜK SORUN
– Nasıl bir sorun var madenlerle ilgili?
Öşür dağıtır üzere maden ruhsatı veriyorlar. Maden İşleri Genel Müdürlüğü şirketlere diyor ki şuraya sana maden arama ruhsatı olarak verdim. Orada sondaj yapıyor. Altında ne var, üstünde ne var, bakmıyor. Su mu var, endemik bitki mi var, bakmıyor. daha sonra işletme ruhsatları veriyor. Sen burada ne yapıyorsun kardeşim demem mümkün değil. Benim denetimimde değil. Maden yasasının değişmesi lazım. Önümüzdeki periyot en büyük sorun su olacak. “Su Bakanlığı” kurulmalı. İmarla ilgili, madenle ilgili, yapılacak sanayi yatırımlarıyla ilgili, ormana yapılacak her türlü müdahaleyle ilgili Su Bakanlığı bakmalı. Su havzalarının olduğu yerlerde imar müsaadesi veriliyor. Suyla, madencilikle ilgili imar yetkileri bizim görüşümüz alınmadan katiyetle verilmemeli.
Orman, madencilik ve su önümüzdeki devrin en değerli başlıkları olmalı. İmar planları bunları gözeterek verilmeli. Daha fazla betonlaşmadan ilerlemeliyiz.
650 MİLYON TL’LİK ALTYAPI YATIRIMI
– Şu anda masanızda hangi projeler var?
Bodrumumuzda 650 milyon TL altyapı yatırımı devam ediyor. Bodrum’da yüzde 46 olan altyapıdan yararlanma oranını yüzde 91’e çıkarıyoruz. Muğla genelinde 1 milyar TL’lik altyapı yatırımı yapıyoruz. Bodrum, Fethiye, Ula, Kavaklıdere’de altyapı yatırımları devam ederken Marmaris ve Milas Ören için projelerimiz hazırlandı.
Fethiye Ölüdeniz’de tamamladığımız Ölüdeniz Arıtma Tesisi ve Seydikemer Eşen Arıtma Tesisi üzere kentimizin nüfusunun yararlanacağı kıymetli noktalarda bu yatırımlarımız devam ediyor. Kanalizasyon çalışmaları yanında Bodrum’da ilçemizin en büyük arıtma tesisi olacak Turgutreis Arıtma Tesisi, Fethiye’de mevcut arıtma kapasitesini iki katına çıkaracak yatırımlarımız kısa vakitte bitirilecek. Muğla genelinde 460 milyon yatırımla 2 bin 460 km yol çalışması yaptık.
– Muğla iktisadı şu an ne durumda?
Muğlamızın gelir ve geçim kaynağı turizm, tarım, ticaret, madencilik, su eserleri, yat imalatı, kömüre dayalı güç üretimi olarak sıralanabilir. Türkiye’nin meseleleri ortak. Pandeminin etkilediği turizm bölümü, ziraî üretimi durma noktasına getiren yanlış siyasetler ve ithalat sevdası, üreticiye takviye olmak yerine köstek olan anlayış.
hiç bir kuruma, devlet yöneticisine itimat yok. Çalışanı, memuru, turizmcisi herkes ekonomik olarak büyük ıstırapta. İşsizlik büyük sorun.
HAKKANİYETLİ PAYLAŞIM YOK
– Belediye bütçesi, kenti geliştirmek için ne kadar kâfi?
Mahallî idare bütçeleri, merkezi idareden gelen hisse ve kendi gelirlerimizle vatandaşlarımıza en güzel hizmeti vermek için çalışıyoruz. Bu hususta kentlerin yerleşik ve yazlık nüfusuna, turizm ve tarımdaki kıymetine farklı bir parantez açılmalı ve o kentler daha fazla desteklenmeli. Muğla’nın nüfusu 1 milyon iken yazlık nüfusu 4 milyonu geçmekte, hizmet ettiğimiz kişi sayısı neredeyse 4-5 katına çıkmakta. Altyapıdan yollara, sağlıktan toplumsal etkinliklere daha fazla dayanak verilmesi gerekiyor. Biz Bodrum’da altyapıyı ilçemizin nüfusuna nazaran değil, konuklarımızla birlikte beş katına çıkan sayıya bakılırsa yapıyoruz.
Benim coğrafyam İstanbul’un 1.5 katı büyüklükte, beş ilçemizin nüfusu 100 binin üzerinde. Bu, önemli maliyet artışı yaratıyor. Bunların hepsi düşünülerek ödenek ayrılmalı. Buradaki biroldukca büyük otelin vergi daireleri ve merkezleri öteki vilayetlerde. Benim kentimde oluşan vergi gelirini ben alamıyorum.
– Merkezi idarenin size yaklaşımı nasıl?
Merkezi idare; belediye, parti farkı gözetmeden yatırım ve dayanaklarını belediyelere aktarmalı. Fakat ne yazık ki bu bahiste ülkemizde adil, eşit ve hakkaniyetli bir paylaşımdan kelam etmek mümkün değil. Muğla’nın ödediği vergi ve aldığı yatırım ölçülerinde da adaletsizlik var. 2019-2020 ödediğimiz vergi toplamı 6 milyar 855 milyon TL, yapılan yatırım ise 469 milyon TL. Hak ettiğimi alamıyorum.
BİZİ BOĞMAYA ÇALIŞIYORLAR
– CHP’li öteki belediyelerin altyapı ya da metro inşaatları için kredi müracaatlarına merkezi hükümetten onay çıkmıyor. Sizde de var mı birebir problemler?
Büyükşehir olarak suda yaşanan badireleri en aza indirmek, kayıp-kaçak problemini ortadan kaldırmak, yeni su altyapıları, otomasyon ve yenilenebilir güç (GES) için Fransız Kalkınma Ajansı’ndan kredi sağladık. 180 milyon Avro yatırım yapmam lazım. Bir de güneş gücüyle ilgili bir müracaatımız var. Toplam 230 milyon Avro’luk projemiz kelam konusu. Fransız Kalkınma Ajansı bize 6 bin Avro da hibe kredi verdiler. Lakin Cumhurbaşkanı “Evet, uygundur” diyecek, ben fakat bu biçimde o krediyi alabileceğim. Üç kez yolladık, 7-8 ay oldu. Onay yok. Vilayetler Bankası’ndan kredi alırken biz üvey evladız. Dayanılmaz bir ayrımcılık ve yandaşlık var. Bizi boğmaya çalışıyorlar. örneğin Fitch’den aldığımız kredi notu AAA. Üç A şu anda devletin kredibilitesinden epeyce daha yüksek. Bu bakış açısının değişmesi lazım.
tekrar YEŞİLLENDİRECEĞİZ
– Muğla’da yaşanan yangınlarla ilgili bir hasar tespiti yaptınız mı?
11 ilçemizde 66 bin 874 hektar ormanlık alan ne yazık ki ziyan gördü. Bu sayı yüzde 68 orman varlığı olan Muğlamızın yaklaşık yüzde 8’i demek. 93 bin 660 futbol alanı büyüklüğünde yeşil alan yandı. Birinci belirlemelere bakılırsa 62 mahalle, 13 bin 768 hane, 38 bin 715 vatandaş tahliye edildi. 165 köy yangından etkilendi, 34 köy direkt etkilendi. Toplam hasarlı, yıkılan bina sayısı 562. Birinci belirlemelere nazaran 623 bin 100 adet zeytin, 18 bin 60 adet narenciye, 786 dekar tarım toprağı, 11 bin 300 kg kesif yem, 430 bin 775 kg kaba yem, 17 bin 753 kg buğday, 4 bin 503 arılı kovan, 1035 büyük ve küçükbaş yangında telef oldu. Birinci günlerde havadan aktif müdahale edilseydi bu yangınların önüne geçilebilirdi.
– Yanan yerlerin imara açılması kaygısı taşıyor musunuz?
Bilhassa Muğlamızda geçmiş senelerda çıkan orman yangınları daha sonrası ağaçlandırılacak denilen alanlarda otel inşaatlarının başladığını ne yazık ki hatırlıyoruz. Siyaseten telaffuz ve hareketlerin itimat vermediği bir periyottan geçiyoruz. Yanan her vatan toprağının yine yeşillendirilmesi, tabiata kazandırılması için çaba edeceğimizden kimsenin kuşkusu olmasın.
yatırım tavsiyesi içermez
– Muğla en beğenilen turizm bölgelerinden biri lakin daima yapılaşmaya açılıyor, yeni imar müsaadeleri veriliyor. Buna karşı tavrınız nedir?
İmarla ilgili o kadar farklı otoriteler var ki. Etraf ve Şehircilik Bakanlığı, Özelleştirme Yönetimi, Kültür Bakanlığı kendi başına imar yapabiliyor. TOKİ, bütün kıyılar, Şehircilik ile Kültür Bakanlığı’na bağlı. Muğla üzere bir yerde en hassas olan konularda ben yetkili değilim. Bana gönderiyor diyor ki ben burada bu biçimde bir şey yapacağım, görüşünüzü bildirin diyor. kimi vakit onu da yapmıyorlar. Yanlışları söylüyoruz. kimi vakit hiç birini kabul etmiyor. Askıya çıkardığında benim dava açma yetkim var.
Muğla Büyükşehir Belediyesi olarak bugüne kadar imar, etraf mevzularında bakanlık ve öteki kurumlara yaklaşık 120 dava açtık. 44 davamız devam ederken 37 dava leyhte, 39 dava da ne yazık ki aleyhte sonuçlandı. Otluk Koyu dahil hepsinde davalığız.
MADENLER BÜYÜK SORUN
– Nasıl bir sorun var madenlerle ilgili?
Öşür dağıtır üzere maden ruhsatı veriyorlar. Maden İşleri Genel Müdürlüğü şirketlere diyor ki şuraya sana maden arama ruhsatı olarak verdim. Orada sondaj yapıyor. Altında ne var, üstünde ne var, bakmıyor. Su mu var, endemik bitki mi var, bakmıyor. daha sonra işletme ruhsatları veriyor. Sen burada ne yapıyorsun kardeşim demem mümkün değil. Benim denetimimde değil. Maden yasasının değişmesi lazım. Önümüzdeki periyot en büyük sorun su olacak. “Su Bakanlığı” kurulmalı. İmarla ilgili, madenle ilgili, yapılacak sanayi yatırımlarıyla ilgili, ormana yapılacak her türlü müdahaleyle ilgili Su Bakanlığı bakmalı. Su havzalarının olduğu yerlerde imar müsaadesi veriliyor. Suyla, madencilikle ilgili imar yetkileri bizim görüşümüz alınmadan katiyetle verilmemeli.
Orman, madencilik ve su önümüzdeki devrin en değerli başlıkları olmalı. İmar planları bunları gözeterek verilmeli. Daha fazla betonlaşmadan ilerlemeliyiz.
650 MİLYON TL’LİK ALTYAPI YATIRIMI
– Şu anda masanızda hangi projeler var?
Bodrumumuzda 650 milyon TL altyapı yatırımı devam ediyor. Bodrum’da yüzde 46 olan altyapıdan yararlanma oranını yüzde 91’e çıkarıyoruz. Muğla genelinde 1 milyar TL’lik altyapı yatırımı yapıyoruz. Bodrum, Fethiye, Ula, Kavaklıdere’de altyapı yatırımları devam ederken Marmaris ve Milas Ören için projelerimiz hazırlandı.
Fethiye Ölüdeniz’de tamamladığımız Ölüdeniz Arıtma Tesisi ve Seydikemer Eşen Arıtma Tesisi üzere kentimizin nüfusunun yararlanacağı kıymetli noktalarda bu yatırımlarımız devam ediyor. Kanalizasyon çalışmaları yanında Bodrum’da ilçemizin en büyük arıtma tesisi olacak Turgutreis Arıtma Tesisi, Fethiye’de mevcut arıtma kapasitesini iki katına çıkaracak yatırımlarımız kısa vakitte bitirilecek. Muğla genelinde 460 milyon yatırımla 2 bin 460 km yol çalışması yaptık.
– Muğla iktisadı şu an ne durumda?
Muğlamızın gelir ve geçim kaynağı turizm, tarım, ticaret, madencilik, su eserleri, yat imalatı, kömüre dayalı güç üretimi olarak sıralanabilir. Türkiye’nin meseleleri ortak. Pandeminin etkilediği turizm bölümü, ziraî üretimi durma noktasına getiren yanlış siyasetler ve ithalat sevdası, üreticiye takviye olmak yerine köstek olan anlayış.
hiç bir kuruma, devlet yöneticisine itimat yok. Çalışanı, memuru, turizmcisi herkes ekonomik olarak büyük ıstırapta. İşsizlik büyük sorun.
HAKKANİYETLİ PAYLAŞIM YOK
– Belediye bütçesi, kenti geliştirmek için ne kadar kâfi?
Mahallî idare bütçeleri, merkezi idareden gelen hisse ve kendi gelirlerimizle vatandaşlarımıza en güzel hizmeti vermek için çalışıyoruz. Bu hususta kentlerin yerleşik ve yazlık nüfusuna, turizm ve tarımdaki kıymetine farklı bir parantez açılmalı ve o kentler daha fazla desteklenmeli. Muğla’nın nüfusu 1 milyon iken yazlık nüfusu 4 milyonu geçmekte, hizmet ettiğimiz kişi sayısı neredeyse 4-5 katına çıkmakta. Altyapıdan yollara, sağlıktan toplumsal etkinliklere daha fazla dayanak verilmesi gerekiyor. Biz Bodrum’da altyapıyı ilçemizin nüfusuna nazaran değil, konuklarımızla birlikte beş katına çıkan sayıya bakılırsa yapıyoruz.
Benim coğrafyam İstanbul’un 1.5 katı büyüklükte, beş ilçemizin nüfusu 100 binin üzerinde. Bu, önemli maliyet artışı yaratıyor. Bunların hepsi düşünülerek ödenek ayrılmalı. Buradaki biroldukca büyük otelin vergi daireleri ve merkezleri öteki vilayetlerde. Benim kentimde oluşan vergi gelirini ben alamıyorum.
– Merkezi idarenin size yaklaşımı nasıl?
Merkezi idare; belediye, parti farkı gözetmeden yatırım ve dayanaklarını belediyelere aktarmalı. Fakat ne yazık ki bu bahiste ülkemizde adil, eşit ve hakkaniyetli bir paylaşımdan kelam etmek mümkün değil. Muğla’nın ödediği vergi ve aldığı yatırım ölçülerinde da adaletsizlik var. 2019-2020 ödediğimiz vergi toplamı 6 milyar 855 milyon TL, yapılan yatırım ise 469 milyon TL. Hak ettiğimi alamıyorum.
BİZİ BOĞMAYA ÇALIŞIYORLAR
– CHP’li öteki belediyelerin altyapı ya da metro inşaatları için kredi müracaatlarına merkezi hükümetten onay çıkmıyor. Sizde de var mı birebir problemler?
Büyükşehir olarak suda yaşanan badireleri en aza indirmek, kayıp-kaçak problemini ortadan kaldırmak, yeni su altyapıları, otomasyon ve yenilenebilir güç (GES) için Fransız Kalkınma Ajansı’ndan kredi sağladık. 180 milyon Avro yatırım yapmam lazım. Bir de güneş gücüyle ilgili bir müracaatımız var. Toplam 230 milyon Avro’luk projemiz kelam konusu. Fransız Kalkınma Ajansı bize 6 bin Avro da hibe kredi verdiler. Lakin Cumhurbaşkanı “Evet, uygundur” diyecek, ben fakat bu biçimde o krediyi alabileceğim. Üç kez yolladık, 7-8 ay oldu. Onay yok. Vilayetler Bankası’ndan kredi alırken biz üvey evladız. Dayanılmaz bir ayrımcılık ve yandaşlık var. Bizi boğmaya çalışıyorlar. örneğin Fitch’den aldığımız kredi notu AAA. Üç A şu anda devletin kredibilitesinden epeyce daha yüksek. Bu bakış açısının değişmesi lazım.
tekrar YEŞİLLENDİRECEĞİZ
– Muğla’da yaşanan yangınlarla ilgili bir hasar tespiti yaptınız mı?
11 ilçemizde 66 bin 874 hektar ormanlık alan ne yazık ki ziyan gördü. Bu sayı yüzde 68 orman varlığı olan Muğlamızın yaklaşık yüzde 8’i demek. 93 bin 660 futbol alanı büyüklüğünde yeşil alan yandı. Birinci belirlemelere bakılırsa 62 mahalle, 13 bin 768 hane, 38 bin 715 vatandaş tahliye edildi. 165 köy yangından etkilendi, 34 köy direkt etkilendi. Toplam hasarlı, yıkılan bina sayısı 562. Birinci belirlemelere nazaran 623 bin 100 adet zeytin, 18 bin 60 adet narenciye, 786 dekar tarım toprağı, 11 bin 300 kg kesif yem, 430 bin 775 kg kaba yem, 17 bin 753 kg buğday, 4 bin 503 arılı kovan, 1035 büyük ve küçükbaş yangında telef oldu. Birinci günlerde havadan aktif müdahale edilseydi bu yangınların önüne geçilebilirdi.
– Yanan yerlerin imara açılması kaygısı taşıyor musunuz?
Bilhassa Muğlamızda geçmiş senelerda çıkan orman yangınları daha sonrası ağaçlandırılacak denilen alanlarda otel inşaatlarının başladığını ne yazık ki hatırlıyoruz. Siyaseten telaffuz ve hareketlerin itimat vermediği bir periyottan geçiyoruz. Yanan her vatan toprağının yine yeşillendirilmesi, tabiata kazandırılması için çaba edeceğimizden kimsenin kuşkusu olmasın.
yatırım tavsiyesi içermez