Menisküsler diz ekleminde olup C biçiminde kıkırdak gibisi anatomik diz yastıklarıdır . Diz eklemini oluşturan iki büyük kemik olan femur ve tibia içinde yer alır.. Biri medial ve oburu lateral olmak üzere her dizde 2 tane menisküs bulunur.
Menisküs foksiyonları;
Diz eklemi femur-tibia kalın kıkırdak dokuları ile kaplıdır ve bu kıkırdak dokusu yardımıyla kemik yüzeyler birbirine sürtünmeden birbirleri üzerinde kolaylıkla kayarlar. Menisküsler işte bu kıkırdak yüzeyler içinde yer alır ve bunların birbiri ile ahengini arttıran bir yastık nazaranvi görür. Bu sayede tartı transferi daha geniş bir yüzeyden ve daha istikrarlı olarak transferi yapılır. Menisküslerin yokluğu yahut önemli dejenerasyonunda femur-tibia kemikleri içindeki eklem yüzleri birbiri ile tam uyumlu olmadığı için belirli noktalarda yük çok artacak ve başka noktalara yük dağıtılamayacaktır. Bu durumda yük binen bölgelerde erken aşınma sorunu ve kireçlenme(osteoartroz) sorunları oluşur. ötürüsı ile diz sıhhati açısından menisküslerin sağlıklı olması ve bütünlüğünü müdafaası gerekmektedir.
. Bu ayrıntıların ışığında, günümüzde menisküsleri korumak ortopedistlerin ve fizyoterapistlerin birinci önceliği durumuna gelmiştir.
.
Meniskülerin parsiyel(kısmi) yırtığı varlığında uzman doktor cerrahi sonucu almış ise cerrahi daha sonrası uygulanacak fizyoterapi ve rehabilitasyon programı bireyin spora yahut günlük ömür aktivitelerine dönmesi için epeyce değerlidir.
Cerrahi daha sonrası fizyoterapi ve rehabilitasyon Gayeleri;
Ağrı ve ödem denetimi sağlamak
Diz ekstansiyon ve fleksiyon limitasyon ve kısıtlılığını önlemek
Qdc ve Hamstring kas güç ve enduransını arttırmak
Sağlıklı günlük hayat aktivitelerine dönüş sağlanması
.
Faz-1 1. Hafta
2 saatte bir 15 dk buz
Elevasyonla birlikte ayak pompalama idmanları
Qdc NMES Uygulaması ile birlikte istemli izometrik kontraksiyon
Topuk altına havlu koyarak Qdc izometrik çalışma
Sırtüstü düz bacak kaldırma
Clam(midye) antrenmanları
Günde 3 kere tolerasyon hududunda yürüme
.
Faz-2 2.hafta
Faz 1 idmanları direnç arttırma
Dikişler alındıysa Patellar mobilizasyon ve skar doku masajı
Topuk altına yükselti koyarak dizi yatağa bastırma. Gerekirse yükle takviye olarak
Dirençli DBK
Kalça kas kuvvetlendirme
Therabandla diz fleksiyon idmanları
Ayakta Therabandla dört tarafa adım alma idmanları
Yürüme eğitimi antrenmanları
.
Faz 3/3.hafta
Faz 2 antrenmanları yoğunluk arttırılarak devam
Germe idmanları
Tek bacak köprü kurma
Plank durumunda clam idmanları
Yüzüstü hamstring kuvvetlendirme
Küçük squat idmanları
Öne yana lunge antrenmanları
İstikrar ve Propriosepsiyon antrenmanları
.
Faz 4/ 4. Hafta
Faz 3 idmanlarına yoğunluk arttırılarak devam
Theraband ile dirençli açık kinetik qdc idmanı
Theraband ile 4 istikamete tekmeleme antrenmanları
5-10 cm yükseklikte basamağa öne ve yana adım alma idmanları
Theraband ile squat konumunda yana yürüme
Tek bacak squat idmanları (uygun açılarda)
Sabit bisiklet
.
Rehabilitasyon programı şahsa özeldir. Kişinin yaşı,kilosu,sistemik ve matabolik özellikleri fizyoterapi programında farklılıklar yaratabilir. Menisküsün yırtık biçimi ve tercih edilen cerrahi usulün biçimi rehabilitasyon programında bir daha farklılıklar oluşturur.
.
Menisküs foksiyonları;
Diz eklemi femur-tibia kalın kıkırdak dokuları ile kaplıdır ve bu kıkırdak dokusu yardımıyla kemik yüzeyler birbirine sürtünmeden birbirleri üzerinde kolaylıkla kayarlar. Menisküsler işte bu kıkırdak yüzeyler içinde yer alır ve bunların birbiri ile ahengini arttıran bir yastık nazaranvi görür. Bu sayede tartı transferi daha geniş bir yüzeyden ve daha istikrarlı olarak transferi yapılır. Menisküslerin yokluğu yahut önemli dejenerasyonunda femur-tibia kemikleri içindeki eklem yüzleri birbiri ile tam uyumlu olmadığı için belirli noktalarda yük çok artacak ve başka noktalara yük dağıtılamayacaktır. Bu durumda yük binen bölgelerde erken aşınma sorunu ve kireçlenme(osteoartroz) sorunları oluşur. ötürüsı ile diz sıhhati açısından menisküslerin sağlıklı olması ve bütünlüğünü müdafaası gerekmektedir.
. Bu ayrıntıların ışığında, günümüzde menisküsleri korumak ortopedistlerin ve fizyoterapistlerin birinci önceliği durumuna gelmiştir.
.
Meniskülerin parsiyel(kısmi) yırtığı varlığında uzman doktor cerrahi sonucu almış ise cerrahi daha sonrası uygulanacak fizyoterapi ve rehabilitasyon programı bireyin spora yahut günlük ömür aktivitelerine dönmesi için epeyce değerlidir.
Cerrahi daha sonrası fizyoterapi ve rehabilitasyon Gayeleri;
Ağrı ve ödem denetimi sağlamak
Diz ekstansiyon ve fleksiyon limitasyon ve kısıtlılığını önlemek
Qdc ve Hamstring kas güç ve enduransını arttırmak
Sağlıklı günlük hayat aktivitelerine dönüş sağlanması
.
Faz-1 1. Hafta
2 saatte bir 15 dk buz
Elevasyonla birlikte ayak pompalama idmanları
Qdc NMES Uygulaması ile birlikte istemli izometrik kontraksiyon
Topuk altına havlu koyarak Qdc izometrik çalışma
Sırtüstü düz bacak kaldırma
Clam(midye) antrenmanları
Günde 3 kere tolerasyon hududunda yürüme
.
Faz-2 2.hafta
Faz 1 idmanları direnç arttırma
Dikişler alındıysa Patellar mobilizasyon ve skar doku masajı
Topuk altına yükselti koyarak dizi yatağa bastırma. Gerekirse yükle takviye olarak
Dirençli DBK
Kalça kas kuvvetlendirme
Therabandla diz fleksiyon idmanları
Ayakta Therabandla dört tarafa adım alma idmanları
Yürüme eğitimi antrenmanları
.
Faz 3/3.hafta
Faz 2 antrenmanları yoğunluk arttırılarak devam
Germe idmanları
Tek bacak köprü kurma
Plank durumunda clam idmanları
Yüzüstü hamstring kuvvetlendirme
Küçük squat idmanları
Öne yana lunge antrenmanları
İstikrar ve Propriosepsiyon antrenmanları
.
Faz 4/ 4. Hafta
Faz 3 idmanlarına yoğunluk arttırılarak devam
Theraband ile dirençli açık kinetik qdc idmanı
Theraband ile 4 istikamete tekmeleme antrenmanları
5-10 cm yükseklikte basamağa öne ve yana adım alma idmanları
Theraband ile squat konumunda yana yürüme
Tek bacak squat idmanları (uygun açılarda)
Sabit bisiklet
.
Rehabilitasyon programı şahsa özeldir. Kişinin yaşı,kilosu,sistemik ve matabolik özellikleri fizyoterapi programında farklılıklar yaratabilir. Menisküsün yırtık biçimi ve tercih edilen cerrahi usulün biçimi rehabilitasyon programında bir daha farklılıklar oluşturur.
.