Piyasayı ‘Rus soğuğu’ çarptı

Dünyayı endişelendiren savaş çanları piyasaları da salladı. Petrol fiyatları 96 doları geçti. Uzmanlar akaryakıta yeni artırımın kapıda olduğunu lisana getirdi. Yüksek tansiyon uzun müddettir TL karşısında stabil seyreden doların da ateşini çıkardı. Kur 13.85’i aştı, altın da yükseldi. Türkiye için büyük bir ihracat pazarı olan Rusya’daki gelişme buğday meblağlarını da etkiledi. Sevkiyatta sorun yaşanabileceği derdiyle buğday yüzde 2’nin üzerinde yükselirken, mısır fiyatları 7 ayın tepesini gördü.

KUZAYDEKİ YÜKSEK TANSİYON PİYASALARI SALLADI


Rusya ile Ukrayna içinde artan tansiyon, piyasaları olumsuz etkiliyor. Putin’in evvelki gece Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk’ın bağımsızlığını tanıyan sonucu, petrolden tarıma kadar biroldukca alanda tesirini gösteriyor. Petrol meblağları, Ukrayna-Rusya gerginliğinin sıcak çatışmaya dönüşeceği telaşlarının artmasıyla bir daha 7 yılın tepesine çıktı. Kur 12 ocaktan bu yana en yüksek düzeyine ulaştı. Borsada da panik havası oluşurken hububat fiyatları bile artışa geçti.

usya ve Ukrayna içinde gerilen ipler, tüm dünyanın gündeminde. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk ve Luhansk’ın bağımsızlığını tanıyan sonucu onaylaması yaşanacak olayların fitilini ateşledi. Putin’in bu yaklaşımıyla batıyla içinde olan tansiyon artarken, AB ve ABD’den de yaptırım iletileri gelmeye başladı. Artan tansiyonlar üzerini Putin’in yaklaşımı hem kuru tıpkı vakitte petrol meblağlarını patlatmaya yetti. Gerilen iplerle birlikte Brent petrolün varil fiyatı neredeyse yüzde 4 artışla 96 doları geçti. Ukrayna ile ilgili jeopolitik risklerin tırmanması spot altının da 1908 dolar düzeylerine kadar yükseliş gösterdi. Savaş çanları bile piyasaların sallanmasına yetti. Dolar/ruble paritesi güne yüzde 1 artışla başlayarak 80 düzeyine, euro/ruble paritesi de yüzde 1 yükselişle 91,1’e çıktı. Bilhassa Rusya ve Ukrayna içinde yaşanan tansiyon Türkiye’yi de direkt olarak etkiliyor. İki ülke içinde kuvvetli olan ticaret ağı, doğalgazdan petrole, turizmden narenciye pazarına kadar biroldukca alanda tesirini göstereceğe benziyor. Petrol meblağları, Ukrayna-Rusya gerginliğinin sıcak çatışmaya dönüşeceği tasalarının artmasıyla bir daha 7 yılın doruğuna çıktı. Ukrayna ile ilgili jeopolitik risklerin tırmanmasıyla spot altın meblağları da 9 ayın doruğunu gördü ve 1914 dolar düzeylerine kadar çıktı. Bu ortada petrolün gözü bir yandan da Avusturya’nın başşehri Viyana’da İran nükleer müzakerelerinde. Görüşmelerin olumlu sonuçlanması durumunda, İran petrolüne yönelik yaptırımların kaldırılmasıyla günlük yaklaşık 1 milyon varil petrolün piyasaya arz edilebileceği bedellendiriliyor. Öte yandan Katar Güç Bakanı Saad al-Kaabi, düzenlediği basın toplantısında gaz fiyatlarındaki artışın Ukrayna’daki durumla ilgili olmadığını, fiyatların Ukrayna’daki durumun ortaya çıkmasından fazlaca evvel yükselmeye başladığını ve bunun gaz sanayisindeki yatırım eksikliğiyle bağlı olduğunu söylemiş oldu.


KRİZ DEPOYA TEKRAR ARTIRIM GETİRDİ

Kuzey Karadeniz’deki tansiyonun en süratli etkisinin akaryakıtta görüleceğine dikkat çekti. Karar muharriri ekonomist Doç. Dr. Oğuz Demir, Petrol fiyatlarındaki hareketliliğe de bağlı olarak perşembe günü akaryakıta 70 kuruş artırım geleceğini belirtti. Ekonomist Demir “Doların tarafı üst. Bu bir var iseyım lakin bugün petrol fiyatı bu düzeyde kapatıp, yarın da düşmezse perşembe gecesi 70 kuruş akaryakıta artırım gelebilir. Tansiyon ve fiyat gevşerse bu durum değişir. Tansiyonun en süratli tesirini akaryakıtta görmüş oluruz” sözlerini kullandı.


BORSADA DA PANİK HAVASI VAR

Ukrayna hududundaki gerginliklerin yükselmesi ile global borsalar geçen hafta da gerginliğini koruyordu. Borsa İstanbul, haftaya yatay seyrini devam ettirerek başladı. BIST 100 endeksi, evvelki gün 2015 – 2050 puan bandında hareket etti. Dün endeks yüzde 0,28 üzere kısıtlı bir yükselişle günü 2038 puandan kapattı. Dün sabah saatlerinde Borsa İstanbul, güne düşüşle başlarken BIST 100 endeksi, 2007 puandan açıldı. Endeks gün için 2032 puana kadar çıktı. Analistler, Rusya-Ukrayna krizinin askeri bir çatışmaya dönüşüp dönüşmeyeceğine dair telaşların artmasıyla global çapta risk iştahının gerilediğini belirterek, ferdi yatırımcıların, oynaklığın devam etmesinin beklendiği bu vakitte panikle hareket etmemesi ve sakin kalması gerektiğini söylemiş oldu.


GOLDMAN SACHS ENFLASYONA VURGU YAPTI

Goldman Sachs, Rusya’ya yönelik yaptırımlar ve iki ülke içindeki tansiyonun daha da artmasıyla ABD Borsalarının yüzde 6’lık düşüş yaşayabileceği, en büyük kayıpların Avrupa ve Japon borsalarında olabileceği öngörüsünü paylaştı. Buna göre, Rusya para ünitesi Ruble’de yüzde 10’luk kıymet kaybı petrolde yüzde 13’lük yükselişe, tahvil faizlerinde 27 baz puanlık düşüşe niye olabilir. Yatırımcılar Ukrayna hududundaki tansiyonun artmasıyla tahvillere yönelirken pay senedi piyasalarında satışa geçti. Bağımsızlığın tanımasıyla güç meblağlarının daha da artabileceği, enflasyonda yükselişin de tetiklenebileceği belirtiliyor. Stratejistler, iki ülke içindeki tansiyonun geçen ay sadece lokal varlıkları etkilediğini, şubat ayında ise global varlıklarda etkisinin hissedildiğini tabir etti.

WALL STREET BANKALARI YARDIM İSTEDİ

Wall Street bankalarının, Rusya’ya Ukrayna ile yaşanan tansiyon kararında yaptırım uygulanması halinde, finansal süreçlerin organize edilmesine yardımcı olması konusunda Fransız Societe Generale bankası ile irtibata geçtiği açıklandı. SocGen CEO’su Frederic Oudea, cuma günü Asya Pasifik bölgesi çalışanları ile gerçekleştirdiği kurum içi bir görüşmede, büyük ABD bankaları ile memleketler arası finans kuruluşlarının kendileri ile temasa geçtiğini ve onlar ismine bankacılık ve takas süreçleri yapıp yapamayacaklarını sorduklarını söylemiş oldu. Oudea, SocGen’in Rusya’daki operasyonları ile mümkün bir çatışmanın Rusya ile Çin’i nasıl yakınlaştırabileceğini dair bir dizi sorunun yöneltilmesi üzerine, SocGen’in dünyanın geri kalanı ile süreçlere devam edebilecek az sayıdaki bankadan biri olabileceğini belirtti.

TURİZMDE RUSYA’NIN TARTISI EPEY FAZLA

Turizm tarafında da Rusların Türkiye’deki tartıları pek fazla. Bilgilere bakılırsa, yalnızca salgın öncesinde Türkiye’ye 7 milyondan fazla Rus turist geldi. Buradan elde edilen gelir ise 3.5 milyar dolar düzeyinde. Bu sayı ülkenin turizm gelirinin neredeyse yüzde 10’una tekabül ediyor.

TASA ARTTI HUBUBAT FİYATLARI YÜKSELDİ

Rusya beraberinde Türkiye için büyük bir ihracat pazarı. Turizmin yanında narenciye ve bilhassa domates ihracatında büyük bir yer tutan Rusya, buğday meblağlarında da tesirli oluyor. Rusya ve Ukrayna içindeki krizin tırmanmasıyla Karadeniz bölgesindeki esas hububat ihracatçılarından yapılacak sevkiyatlarda aksama yaşanabileceği kaygılarıyla yüzde 2’nin üzerinde yükselirken, mısır fiyatları 7 ayın tepesini gördü. Soya fasulyesi fiyatları, Brezilya ve Arjantin’de kuru hava kaygılarıyla arka arda dördüncü seansta da yükselerek bir haftadan uzun mühletin en yüksek düzeyini gördü. Chicago borsasında en yüksek süreç hacmine sahip olan mısır vadeli kontratları bugün yüzde 1.5 artışla 6.64 dolar/bushel, yani 261.4 dolar/ton düzeyine yükseldi. Soya fasulyesi yüzde 1.4 artışla 10 Şubat’tan bu yana en yüksek düzey olan 16.23 dolar/bushel yani 596.4 dolar/ton düzeyine yükseldi. Buğday piyasası Rusya ile Ukrayna içindeki tansiyondan dayanak buluyor. Buğday yüzde 2 artışla 8.20 dolar/bushel yani 301.3 dolar/ton düzeyine yükseldi.

KUR 12 OCAK DÜZEYİNİ AŞTI

Artan tansiyonla bir arada kurda da dalgalanmalar başladı. Dolara olan talep güçlenirken, gelişmekte olan ülkeler üzerinde baskılar arttı. Evvelki günü 13,60 düzeyinden kapatan kur, tansiyonun artmasıyla 13,85 düzeyini de geçerek 14 liraya yaklaştı. bu biçimdece kur TL karşısında 12 Ocak’tan bu yana en yüksek düzeyini test etmiş oldu. Euro da birebir saatlerde 15.67 düzeyine ulaştı. Euro/TL kuru 15,50’nin altında tutunmaya çalışıyor. Yurtiçi piyasada altının gramı 840 liradan süreç görüyor.

PUTİN’DEN GAZ İLETİSİ

Rusya’nın sonucuna en sert çıkan bölge Avrupa. Öte yandan da Rusya doğalgaz rezervleri konusunda pek değerli bir ülke. Avrupa, kullandığı doğalgazın yarısını Rusya’dan alıyor. Yalnızca Almanya’nın oranı yüzde 50’nin üzerinde. Doğalgaz için Rusya Türkiye’nin de değerli tedarikçilerinden biri. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, global piyasalara sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) dahil kesintisiz doğal gaz tedarikini sürdürme niyetinde olduklarını söz etti. Ayrıyeten Putin “Bu kilit sanayinin süratli bir biçimde toparlanması faal bir milletlerarası iş birliği olmadan mümkün değildir” değerlendirmesinde bulundu. Putin, güçte çağdaşlaşma sürecinin ise istikrarlı bir biçimde ilerlemesi gerektiğine işaret ederek, güç dönüşümünün, ferdi oyuncuların çıkarlarını ilerletme aracına dönüşmemesinin, yaptırımlar yahut diğer kısıtlamalar kullanılmamasının dünya topluluğunun çıkarına olduğuna inandıklarını bildirdi.

SOĞUK SAVAŞ KRİPTOYU DA VURDU

Kripto para piyasası, Ukrayna kriziyle yeniden düşüşe geçti. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Rusya yanlısı ayrılıkçıların Donetsk ve Lugansk idarelerinin tanınacağını açıklamasının akabinde global piyasalarda pay senetleri başta olmak üzere kriptolarda büyük düşüş yaşandı. Geçtiğimiz günlerde toplam sermaye bedeli 1.71 trilyon dolar olan kripto para piyasası, bugün 1.61 trilyon dolara kadar düştü. Savaş tansiyonu kripto para piyasasının 100 milyar dolar kaybına niye oldu.
 
Üst