Ticari kredi krizine değişik tahlil: Paradan para kazanma bölümü

Bankacılık dalı bugünlerde döviz mevduatını kur muhafazalı mevduata dönüştürme maksadını tutturma uğraşında. Bunun için de aslına bakarsanız şikayetçi olunan ticari krediler için yeni bir yol bulundu. Ticari kredi müracaatında bulunan müşterilerine bankalar döviz mevduatını KKM’ye dönüştürmesi durumunda bunu teminat olarak kabul edeceğini bu tekniği izlediğinde ise avantajlı kredi faizi oranları vereceğini belirtiyor.

Bankacılık kaynaklarından alınan bilgiye göre, döviz mevduatını KKM’ye çeviren müşterilerine kamu bankaları yüzde 14, özel bankalar ise yüzde 17-18 ticari kredi faizi uygulamaya başladı. Bu durum da bankalar ortası döviz mevduatı geçişini hızlandırdı. Bunu yapan şirketler hem KKM’den faiz ve kur farkı yararı elde ediyor hem vergi teşviklerinden yararlanıyor. Bu yılın birinci altı aylık periyodu için şirketlerin elde ettiği yararın oranı yüzde 32 olarak hesaplanmıştı. Bu yararın üzerine artık bir de enflasyona göre hayli düşük faizli kredi ile bir çıkar daha elde edecek şirketler.


KKM’YE TEŞVİK ARTARAK DEVAM EDİYOR

Dünya’nın haberine bakılırsa; hem Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tıpkı vakitte Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) döviz mevduatından KKM’ye dönüşü teşvik edici uygulamalar devreye aldı. Bunların başında Merkez Bankası’nın en son haziran sonunda değişiklik yaptığı mecburî karşılık ve ihbarlı döviz mevduat hesapları yönetmeliği geliyor. TCMB 30 Haziran’da zarurî karşılık ve ihbarlı döviz hesaplarında uygulanan yüzde 1,5 düzeyindeki komite oranının yüzde 5 düzeyine yükseltilmesine karar verdi. Ayrıyeten, dönüşüm oranı gerçek ve hukuksal bireyler için farklı ayrı yüzde 10’a ulaşamayan bankalardan iki katı oranında kurul alınması uygulamasının kaldırıldığı aktarıldı. Kelam konusu kurul uygulamasında belirtilen dönüşüm oranlarına nazaran sağlanan muafiyet şartlarında değişikliğe gitti. Dalın yüklü ortalama hükmî kişi dönüşüm oranının 2/9/2022 tarihi için belirlenen maksat kıymet olan yüzde 20 düzeyini besbelli olarak geçmesi niçiniyle kelam konusu maksat kıymet tarihinin 2/9/2022 yerine 8/7/2022 olarak belirlenmesine karar verdi.


Bankalar, yüzde 20 dönüşüm kaidesine 2 Eylül’dilk evvel ahenk sağlasalar da bir daha son periyotta getirilen ticari krediye döviz mevduatı limiti uygulaması yeni formları hızlandırdı. Bankacılık kaynaklarının verdiği bilgiye bakılırsa bilhassa kamu bankalarına döviz mevduatından dönüşüm için daha fazla telkin var. Bankacılık kaynakları döviz mevduatı 10 milyon TL ve üzeri olan müşterilerde KKM’ye dönüşe yönelik daha fazla gayret gösterildiğine işaret etti.

TL MEVDUAT FAİZİNDEN DAHA DÜŞÜK

İşte tüm bu zorunluluklar bankaları ‘kazan kazan’ yoluna itti. Döviz mevduatını KKM’ye dönüştürerek hem Merkez Bankası ve BDDK nezdinde daha uyumlu bir tarafa evrilen bankacılık bölümü birebir vakitte hükmî müşterilerine de düşük kredi faiz oranları vermeye başladı. Döviz mevduatını KKM’ye döndürdüğünde bunu kredi için teminat kabul eden bankalar mevduat faizi uygulaması konusunda da avantajlı durumda bulunuyor. O denli ki dövizden KKM’ye dönüşen hesaplarda bankacılık kesimi yeni TL mevduat faiz oranı yüzde 22-23 düzeyinde olsa bile yüzde 17’den çok faiz uygulayamıyor. Yönetmelik gereği KKM faizi siyaset faizi olan yüzde 14’ün üç puan üzerine kadar verilebiliyor. Ortadaki kur farkı da Merkez Bankası tarafınca karşılandığı için bankalar bu sistemle faiz oranlarını da aktüel faizden daha düşük olarak müşterisine sunabiliyor. bu biçimdelikle hem dövizden dönüşüm gayesinin tutturulması kolaylaşıyor, hem kredi ile kaynak yaratılmış oluyor birebir vakitte düşük faiz oranları ile maliyetleri de azalmış oluyor. Son haftalarda KKM artış suratında yavaşlama olsa da BDDK bilgilerine bakılırsa KKM hesapları 1 trilyon 169,8 milyon liraya yükseldi. Hukuksal şahısların döviz mevduatı ise artış eğiliminde. 5 Ağustos haftası itibariyle hukuksal bireylerin döviz mevduatı bundan evvelki haftaya bakılırsa yüzde 5,2 artışla 86 milyar 125 milyon dolara yükseldi. Bu döviz mevduatı artışı iktisat idaresinin de hayli arzuladığı bir durum değil. Bankaların KKM’ye dönüşte düşük ticari kredi faizi uygulaması da 86.1 milyar doları aşan hukuksal şahısların döviz mevduatındaki dönüşümü hızlandıracak üzere görünüyor.
 
Üst