Ukrayna’ya başlatmış olduğu savaş daha sonrası ekonomik yaptırımlarla karşı karşıya kalan Rusya ile ilgili ABD, Türkiye’ye ikazda bulunmuş, akabinde TÜSİAD, AmCham Türkiye, Türkiye- ABD İş Kurulu (TAİK) üzere iş dünyası kuruluşlarına da gönderildiği ortaya çıkmıştı. ABD Hazine Bakan Yardımcısı Adewale Adeyemo’nun Rusya’ya yönelik yaptırımlar kapsamında yaptırımları delen kişi ve şirketlere yönelik ihtarının Dış Ekonomik Bağlar Konseyi’ne da (DEİK) gönderildiği ortaya çıktı.
DEİK’in “ABD Hazine Bakanlığı tarafınca İletilen Yazı Hakkında” notuyla üyelerine gönderdiği bir bilgilendirme mektubunda “Sayın üyemiz, basına da yansıdığı üzere ABD Hazine Bakanlığı tarafınca konseyimize da iletilen bir yazıda, ABD tarafınca Rusya menşeili makul kişi, banka ve kurumların yaptırımlar altında olduğu bilgisi paylaşılmakta olup, yaptırım altında olan kurumlar ve şahıslar ile iş yapılması halinde ABD yaptırımlarına muhatap olunabileceği tabir edilmektedir. Husus hakkında daha ayrıntılı ve yeni bilgilendirmelere ulaşmak isteyen üyelerimiz, ABD Hazine Bakanlığı’nın web sitesini takip edebilirler” tabirlerine yer verildi.
UYARIDA BULUNMUŞTU
ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo, TÜSİAD’a gönderdiği 22 Ağustos tarihindeki mektupta, Türk şirket ve bankalarını Rusya ile “çalışmamaları” konusunda uyarmıştı. Adeyemo’nun, 19 Ağustos’ta Hazine Bakan Yardımcısı Yunus Elitaş’la yaptığı telefon görüşmesinde de ihtarlara bulunmuştu. TÜSİAD’ın bu ihtar mektubunu Hazine-Maliye, Dışişleri ve Ticaret Bakanlıkları ile paylaşmasıyla husus yeni bir boyut kazandı.
Mektupta, 30 ülkenin uyguladığı yaptırımları Rusya’nın Türkiye üzerinden delmek istediğini belirterek, “ABD tarafınca yaptırım uygulanan bireylere maddi takviye sağlayan kişi ve kuruluşlar, yaptırım riski altındadır. Türkiye bankaları, yaptırım uygulanan Rusya bankalarıyla motamot ABD bankalarıyla olduğu üzere ilgi kuramazlar” ikazına yer verilmişti.
ABD HAZİNE BAKANLIĞI’NIN KELAM KONUSU MEKTUBU
Türkiye’de faaliyet gösteren iş dünyası STK’larına, ABD Hazine Bakan Yardımcısı Adewale (Wally) Adeyemo’dan gelen mektupta şu sözlere yer verilmişti:
“Temmuz ayında yaptığım ziyaret sırasında Türk iş topluluğu ile görüşmekten memnuniyet duydum. Değerli kasvetlere karşın şirketlerinizin büyümeye devam etmeleri gösteriyor ki; Türk iş insanları dünyadaki en inovatif kümeler içindelar. aslına bakarsan bu niçinle büyük Amerikan şirketleri hem Türkiye’ye yatırım yapmaya, tıpkı vakitte Türk şirketlerini kendi tedarik zincirlerine dahil etmeye devam ediyorlar. Türkiye’nin müttefiki olmamız vesilesiyle, ekonominizin başarılı olmasından büyük çıkarımız bulunuyor.
Size bu mektubu, Rusya’nın ülkeniz üzerinden yaptırımları delme gayretleri niçiniyle, Türk şirketleri ve Türkiye’de iş yapan Amerikan şirketleri için artan risklerden duyduğum tasayı lisana getirmek için yazıyorum. Bildiğiniz üzere, bir arada dünya iktisadının yarısından fazlasını temsil eden ABD, G-7’deki müttefiklerimiz ve 30’dan fazla ülkeden oluşan bir koalisyon olarak, Rusya’nın milletlerarası mali sisteme girişini engellemek ve Ukrayna’daki haklı görülemez savaşı finanse etmek için gelir elde etmesini engellemek üzere kuvvetli tedbirlere başvurduk. Bunu, ekonomilerimize maliyetli bulunmasına karşın yaptık. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in savaşını yürütmek için ihtiyaç duyduğu kaynakları elde etmesini engellemek için topluca binlerce kişi ve kuruma karşı mali kısıtlamalar getirdik ve yaptırım uyguladık. Rusya’nın yaptırımları delme ya da yaptırımların art yollarından dolaşmasıyla ilgisi olan bireylere yaptırım uygulayarak, asıl yaptırımları delmeye çalışanlara da ABD ve ortakları olarak ayrıyeten yaptırım koyduk.
Türk ve Rus hükümetlerinin ekonomik bağlarını derinleştirmeye karar verdiklerine ait basında çıkan haberler, Türkiye’de iş yapan Türk ve batılı firmaların istekleri haricinde Kremlin’in koyduğumuz yaptırımları delmesine imkan sağlayacaklarına ait telaşlarımızı arttırdı. Bu mevzuyu direkt Türk hükümetinin bilgisine taşımakla birlikte, Rusya’yla yakın ilgilerin şirketlerinize yönelik getireceği riskleri direkt iş dünyasına da aktarmak istedik.
ABD’nin yaptırım uyguladığı bireylere rastgele bir gereç dayanak sağlayan kişi ya da kurumların kendileri de ABD yaptırımların maruz kalma riskiyle karşı karşıya bulunuyorlar. Türk şirketleri, yaptırım uygulanan Rus kişi ya da kurumlarla iş yaparken hem de Rusya’yı yaptıklarından dolayı sorumlu tutan adımlar atan öteki ülkeler ve ABD ile mali ve ekonomik ilgi kurmayı beklemesinler. Türk bankaları da hem yaptırım altındaki Rus bankaları ile muhabir banka alakası ortasında olup, birebir vakitte değerli global bankalarla muhabir ilgisini muhafazayı, bir yandan da ABD doları ve öteki değerli para ünitelerine erişim ortasında olmayı beklemesinler.
Yaptırıma uğrayan Rus aktörleriyle bağlantının Türk mali kurumlarını ve şirketlerini de yaptırıma maruz bırakacağına ait tavsiyemizi lütfen dikkate alınız. bir fazlaca global mali kurum müşteri, muhabir ya da iştirak bağının Rusya ilişkili yaptırımlar ötürüsıyla risk taşıdığından tasa ediyor. Bu kurumların münasebetlerini devam ettirme bahtlarını maksimize etmek emeliyle ABD, Türk şirketlerine ve mali kurumlarına yaptırımlardan dolayı ortaya çıkan riskler konusunda uygun biçimde titizlendiklerini muhataplarına uygun itinayla yansıtmalarını tavsiye eder.
Sizden yaptırım uygulanan Rusya merkezli kurumlarla iş yapma riski konusunu gözden geçirmenizi kuvvetli biçimde talep ediyorum ve sizi ABD ve başka memleketler arası yaptırımlar ile finansal kısıtlamalarla ilgili bu riskleri dikkate almaya davet ediyorum. Şirketinizin karşılaşabileceği risklerle ilgili sorunuz olursa lütfen ABD Hazine Bakanlığı’nın Yabancı Yatırımlar Denetim Ofisi’ne başvurmaktan lütfen çekinmeyiniz.
Saygılarımla Adewale Adeyemo”
NEBATİ: TELAŞ YARATMASI ANLAMSIZDIR
Konunun gündeme gelmesi akabinde Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati yaptığı açıklamada, mektubun “İş çevrelerimizde bir tasa yaratması anlamsızdır” ihtarında bulundu.
Nebati, açıklamasında “Türkiye iktisadının tüm aktörleri, özgür piyasa iktisadı unsurlarına bağlıdır. Global ticarette daha fazla hisse sahibi olmaya çalışmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti hükümeti bu yolda iş dünyasının yanındadır.” sözlerini kullandı.
YALÇINDAĞ’DAN AÇIKLAMA
DEİK bünyesinde faaliyet yürüten Türkiye- ABD İş Kurulu (TAİK) Lideri Mehmet Ali Yalçındağ, bahse ait yaptığı açıklamada, mektuptan evvel de Türk iş dünyasının Rusya ile yürüttüğü ticari bağlantılarda fazlaca dikkatli olduğunu, bundan daha sonra da alakalarını tıpkı dikkat ve itinada yürüteceğini söz ederek, “Türk iş dünyası, yaptırımda olan Rus şirketler ve şahıslarla bir ticaret yürütmemektedir. Bu bahiste son derece hassasiyet içerisinde olduğumuzu görmekten mutluyuz” sözlerini kullanmıştı.
DEİK’in “ABD Hazine Bakanlığı tarafınca İletilen Yazı Hakkında” notuyla üyelerine gönderdiği bir bilgilendirme mektubunda “Sayın üyemiz, basına da yansıdığı üzere ABD Hazine Bakanlığı tarafınca konseyimize da iletilen bir yazıda, ABD tarafınca Rusya menşeili makul kişi, banka ve kurumların yaptırımlar altında olduğu bilgisi paylaşılmakta olup, yaptırım altında olan kurumlar ve şahıslar ile iş yapılması halinde ABD yaptırımlarına muhatap olunabileceği tabir edilmektedir. Husus hakkında daha ayrıntılı ve yeni bilgilendirmelere ulaşmak isteyen üyelerimiz, ABD Hazine Bakanlığı’nın web sitesini takip edebilirler” tabirlerine yer verildi.
UYARIDA BULUNMUŞTU
ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo, TÜSİAD’a gönderdiği 22 Ağustos tarihindeki mektupta, Türk şirket ve bankalarını Rusya ile “çalışmamaları” konusunda uyarmıştı. Adeyemo’nun, 19 Ağustos’ta Hazine Bakan Yardımcısı Yunus Elitaş’la yaptığı telefon görüşmesinde de ihtarlara bulunmuştu. TÜSİAD’ın bu ihtar mektubunu Hazine-Maliye, Dışişleri ve Ticaret Bakanlıkları ile paylaşmasıyla husus yeni bir boyut kazandı.
Mektupta, 30 ülkenin uyguladığı yaptırımları Rusya’nın Türkiye üzerinden delmek istediğini belirterek, “ABD tarafınca yaptırım uygulanan bireylere maddi takviye sağlayan kişi ve kuruluşlar, yaptırım riski altındadır. Türkiye bankaları, yaptırım uygulanan Rusya bankalarıyla motamot ABD bankalarıyla olduğu üzere ilgi kuramazlar” ikazına yer verilmişti.
ABD HAZİNE BAKANLIĞI’NIN KELAM KONUSU MEKTUBU
Türkiye’de faaliyet gösteren iş dünyası STK’larına, ABD Hazine Bakan Yardımcısı Adewale (Wally) Adeyemo’dan gelen mektupta şu sözlere yer verilmişti:
“Temmuz ayında yaptığım ziyaret sırasında Türk iş topluluğu ile görüşmekten memnuniyet duydum. Değerli kasvetlere karşın şirketlerinizin büyümeye devam etmeleri gösteriyor ki; Türk iş insanları dünyadaki en inovatif kümeler içindelar. aslına bakarsan bu niçinle büyük Amerikan şirketleri hem Türkiye’ye yatırım yapmaya, tıpkı vakitte Türk şirketlerini kendi tedarik zincirlerine dahil etmeye devam ediyorlar. Türkiye’nin müttefiki olmamız vesilesiyle, ekonominizin başarılı olmasından büyük çıkarımız bulunuyor.
Size bu mektubu, Rusya’nın ülkeniz üzerinden yaptırımları delme gayretleri niçiniyle, Türk şirketleri ve Türkiye’de iş yapan Amerikan şirketleri için artan risklerden duyduğum tasayı lisana getirmek için yazıyorum. Bildiğiniz üzere, bir arada dünya iktisadının yarısından fazlasını temsil eden ABD, G-7’deki müttefiklerimiz ve 30’dan fazla ülkeden oluşan bir koalisyon olarak, Rusya’nın milletlerarası mali sisteme girişini engellemek ve Ukrayna’daki haklı görülemez savaşı finanse etmek için gelir elde etmesini engellemek üzere kuvvetli tedbirlere başvurduk. Bunu, ekonomilerimize maliyetli bulunmasına karşın yaptık. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in savaşını yürütmek için ihtiyaç duyduğu kaynakları elde etmesini engellemek için topluca binlerce kişi ve kuruma karşı mali kısıtlamalar getirdik ve yaptırım uyguladık. Rusya’nın yaptırımları delme ya da yaptırımların art yollarından dolaşmasıyla ilgisi olan bireylere yaptırım uygulayarak, asıl yaptırımları delmeye çalışanlara da ABD ve ortakları olarak ayrıyeten yaptırım koyduk.
Türk ve Rus hükümetlerinin ekonomik bağlarını derinleştirmeye karar verdiklerine ait basında çıkan haberler, Türkiye’de iş yapan Türk ve batılı firmaların istekleri haricinde Kremlin’in koyduğumuz yaptırımları delmesine imkan sağlayacaklarına ait telaşlarımızı arttırdı. Bu mevzuyu direkt Türk hükümetinin bilgisine taşımakla birlikte, Rusya’yla yakın ilgilerin şirketlerinize yönelik getireceği riskleri direkt iş dünyasına da aktarmak istedik.
ABD’nin yaptırım uyguladığı bireylere rastgele bir gereç dayanak sağlayan kişi ya da kurumların kendileri de ABD yaptırımların maruz kalma riskiyle karşı karşıya bulunuyorlar. Türk şirketleri, yaptırım uygulanan Rus kişi ya da kurumlarla iş yaparken hem de Rusya’yı yaptıklarından dolayı sorumlu tutan adımlar atan öteki ülkeler ve ABD ile mali ve ekonomik ilgi kurmayı beklemesinler. Türk bankaları da hem yaptırım altındaki Rus bankaları ile muhabir banka alakası ortasında olup, birebir vakitte değerli global bankalarla muhabir ilgisini muhafazayı, bir yandan da ABD doları ve öteki değerli para ünitelerine erişim ortasında olmayı beklemesinler.
Yaptırıma uğrayan Rus aktörleriyle bağlantının Türk mali kurumlarını ve şirketlerini de yaptırıma maruz bırakacağına ait tavsiyemizi lütfen dikkate alınız. bir fazlaca global mali kurum müşteri, muhabir ya da iştirak bağının Rusya ilişkili yaptırımlar ötürüsıyla risk taşıdığından tasa ediyor. Bu kurumların münasebetlerini devam ettirme bahtlarını maksimize etmek emeliyle ABD, Türk şirketlerine ve mali kurumlarına yaptırımlardan dolayı ortaya çıkan riskler konusunda uygun biçimde titizlendiklerini muhataplarına uygun itinayla yansıtmalarını tavsiye eder.
Sizden yaptırım uygulanan Rusya merkezli kurumlarla iş yapma riski konusunu gözden geçirmenizi kuvvetli biçimde talep ediyorum ve sizi ABD ve başka memleketler arası yaptırımlar ile finansal kısıtlamalarla ilgili bu riskleri dikkate almaya davet ediyorum. Şirketinizin karşılaşabileceği risklerle ilgili sorunuz olursa lütfen ABD Hazine Bakanlığı’nın Yabancı Yatırımlar Denetim Ofisi’ne başvurmaktan lütfen çekinmeyiniz.
Saygılarımla Adewale Adeyemo”
NEBATİ: TELAŞ YARATMASI ANLAMSIZDIR
Konunun gündeme gelmesi akabinde Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati yaptığı açıklamada, mektubun “İş çevrelerimizde bir tasa yaratması anlamsızdır” ihtarında bulundu.
Nebati, açıklamasında “Türkiye iktisadının tüm aktörleri, özgür piyasa iktisadı unsurlarına bağlıdır. Global ticarette daha fazla hisse sahibi olmaya çalışmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti hükümeti bu yolda iş dünyasının yanındadır.” sözlerini kullandı.
YALÇINDAĞ’DAN AÇIKLAMA
DEİK bünyesinde faaliyet yürüten Türkiye- ABD İş Kurulu (TAİK) Lideri Mehmet Ali Yalçındağ, bahse ait yaptığı açıklamada, mektuptan evvel de Türk iş dünyasının Rusya ile yürüttüğü ticari bağlantılarda fazlaca dikkatli olduğunu, bundan daha sonra da alakalarını tıpkı dikkat ve itinada yürüteceğini söz ederek, “Türk iş dünyası, yaptırımda olan Rus şirketler ve şahıslarla bir ticaret yürütmemektedir. Bu bahiste son derece hassasiyet içerisinde olduğumuzu görmekten mutluyuz” sözlerini kullanmıştı.