CHP Genel Lider Koordinatör Başdanışmanı Erdoğan Toprak, Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesine ait, “Turizmdeki olası turist ve gelir kayıplarıyla birlikte kuzeyimizdeki savaşın Türkiye iktisadına negatif yansıması on milyarlarca dolara ulaşabilir. İktidarın oluşabilecek hasarı en minimum seviyede atlatabilmek için kapsamlı bir plan-program ya da tedbir paketini devreye sokması elzemdir” dedi.
CHP İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, haftalık kıymetlendirme raporunu yayımladı.
Toprak, Türkiye gündeminde yer alan başlıkları raporunda şöyleki kıymetlendirdi:
“Rusya’nın Ukrayna’ya başlatmış olduğu harekât yeni bir mülteci sıkıntısını ve ağır bir insani krizi ortaya çıkartırken AB ve Avrupa ülkelerinin iki yüzlü yaklaşımları bir daha gün ışığına çıktı. Ukrayna’da savaştan kaçan insanlara kapıların açılması çok insani ve doğaldır. AB, Suriyeli, Libyalı mültecilere kapattığı kapıların tersine Ukrayna’dan gelecek mülteci akınına ‘açık kapı politikası’ başlattı.
Rusya-Ukrayna gerginliğini tırmandırmanın öncülüğünü Biden ve Johnson yaparak, Almanya, Fransa ve AB’yi kendi politik hedefleri için kullanmış görünüyorlar. Rusya, her türlü mümkünlüğü ve riski göze alarak batı ortasındaki bu bölünmüşlüğü, görüş ayrılıklarını Ukrayna operasyonu için fırsat nazaranrek kendi lehine olduğunu öngördüğü işgal atılımını yaptı. Ukrayna, Batı tarafınca sahipsiz biçimde ortada bırakıldı.
“TÜRKİYE’NİN DIŞARIDA TUTULMAYA DEVAM EDECEĞİNİ GÖSTERİYOR”
İsrail Cumhurbaşkanı Yitzak Herzog’un Ankara ziyaretindilk evvel Yunanistan’a ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) resmi ziyarette bulunacak olması, Türkiye’ye İsrail-Yunanistan-GKRY ittifakının kuvvetli bir biçimde devam ettiği iletisinin verilmesidir. Bu ziyaret programı, ABD’nin EASTMED boru sınırına dayanağını çekme sonucuna karşın bu ittifaka dayanağının sürdüğünü ve Türkiye’nin dışarıda tutulmaya devam edeceğini gösteriyor.
“28 ŞUBAT 2022 DORUĞU TARİHİ VE HAYATİ BİR DÖNÜM NOKTASIDIR”
28 Şubat 2022 tepesi, Türkiye’nin bugününde ve geleceğinde tarihi ve hayati bir dönüm noktasıdır. Demokrasi, özgürlük, adalet ve refah temelli yeni siyasal yapının temel taşları, altı başkanın üstlendiği tarihi sorumlulukla döşenecektir. Ülkemizin, yurttaşlarımızın demokratik toplum hasretinin yolunu açacak, toplumsal ilerlemeye ivme kazandıracak ‘Türkiye Taahhütnamesi’, tarihî uzlaşmanın dokümanı olarak siyasi tarihimize altın harflerle yazılacaktır.
Altı siyasi başkanın ülkemizi demokrasiye, özgürlüklere saygılı, şeffaf-adil-hukuka dayalı bir idare sistemine kavuşturmak için bir ortaya gelmeleri, parti ve kurumsal aidiyetler haricinde ilkesel bir mutabakata varmaları hayli pahalıdır. Ülkemizin ve yurttaşlarımızın gelecek umutlarına, aydınlık ufuklarına, çocuklarımızın keyifli, huzurlu, barış ve refah ortasında bir ortada yaşayacağı yarınlarına açılan kapının anahtarıdır.
“ERDOĞAN’IN ‘ÇEKİMSER OY’ TALİMATI VERMESİ SİYASİ VE DİPLOMATİK ŞAŞKINLIKTIR”
Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin (AKBK) Rusya oturumunda Türkiye’nin ‘çekimser’ oy kullanımı, iktidarın iç siyasete endeksli ve çelişkili siyasetlerle ne yapacağını bilmez biçimde olduğunu bir daha gösterdi. ‘AİHM ve AKBK kararlarını tanımadığını’ söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rusya’nın Ukrayna işgalinin haksız-hukuksuz olduğunu ve reddettiklerini tabir ettikten daha sonra çekimser oy talimatı vermesi, siyasi ve diplomatik şaşkınlıktır.
AİHM ve AKBK’nın yargıyla ilgili kararlarını siyasi hesaplarla tanımayan, Türkiye’yi yargının siyasallaştığı bir manzaraya sokmaktan çekinmeyen Cumhurbaşkanı Erdoğan ve iktidar, Rusya konusunda kabul ya da ret oyu kullanarak net hal takınma ya da Azerbaycan, Sırbistan üzere oylamaya katılmama istikametinde davranacağına hem tanımadığını söylemiş olduği AKBK toplantısına katılıyor tıpkı vakitte ‘tavırsız’ kalarak çekimser oy kullanıyor.
“ÜLKE İKTİSADINI OLUMSUZ ETKİLEMESİ KAÇINILMAZDIR”
Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesi, global para, döviz, güç, emtia, besin piyasalarında sert değişimleri tetikledi. Petrolün varil fiyatı 90 dolardan 105 dolara tırmandı. Buğday meblağları 352 dolar/ton ile 2008’den bu yana en üst seviyeye çıktı. Bu gelişmelerin ülke iktisadını olumsuz etkilemesi kaçınılmazdır. İktidarın yeni ekonomik modeli külliyen geçersiz hale geldi.
Rusya ile iplerin kopması ya da gerilmesi yalnızca güç ithalatı değil ülke iktisadı için hayli hayati alanlarda geniş çaplı aksiliklere yol açabilir. Rusya karşı yaptırımlarla misillemeye yönelirse her alanda hayli önemli kayıplar kelam konusu olabilir. S-400’lerden Akkuyu Nükleer Santrali’ne, sebze-meyve ihracından müteahhitlik hizmetleri ve turizme kadar Rusya ile olan irtibatlar göz önünde tutularak hareket edilmesi ülke faydasınadır.
“KKM HESAPLARININ 31 ARALIK’TA SONA ERMESİ KARARLAŞTIRILDI”
Rusya-Ukrayna savaşı, dövizde faiz ve kur farkı garantili, altında fiyat garantili hesaplarla iktisadın temellerine mayın döşendiğini açığa çıkarttı. Sistemin tıkanacağı görülünce, kur muhafazalı mevduat (KKM) hesaplarının 31 Aralık’ta sona ermesi kararlaştırıldı. Bu ekonomik intihardan derhal vazgeçilmeli; dövizde, altında, TL’de KKM uygulaması durdurulmalıdır. Kurdaki ve altın fiyatlarındaki her 1 liralık artış, Hazine ve Merkez Bankası’na (MB) yüz milyarlarca liralık ödeme yükü getiriyor.
2022 bütçesinde bu biçimde bir ödenek yok. Bu yılın bütçe açığı gayesi 278 milyar 374 milyon TL. Artan risklerle Hazine ve MB üzerine binecek kur farkı ödeme yükümlülüğü yıllık bütçe açığı gayesini de aşacak ve açık ikiye katlanacak. Yalnızca Rusya-Ukrayna savaşı değil, ABD Merkez Bankası’nın mart ayından itibaren başlayacağını duyurduğu faiz artışları da doları yükseltecek gerek dış piyasalarda gerekse içeride kurları üst çekecek. Hazine’yi batıracak KKM uygulaması yürürlükten kaldırılmalıdır.
“DÖVİZ YÜKLÜ KAMU BORÇ STOKU TASA VERİYOR”
Türkiye iktisadının ‘liralaştırma’ ismi altında dövizleştirilmesi ve dolarize edilmesi kararında, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilen 2018 yılında 893 milyar lira olan toplam kamu borç stoku, 21 Şubat’ta açıklanan 2022 Ocak ayı datalarıyla 2 trilyon 844 milyar liraya yükseldi.
İktidarın ve basiretsiz iktisat idaresinin içeride her şeyi denetimi altında tutacağını; faizi, dövizi denetim edeceğini düşünerek kurguladığı, tüm riskleri Hazine’ye ve millete yıkan bu model, artık kendi denetimi haricindeki dış gelişmelerle çöküş sürecine girdi. Ülke iktisadının ve halkın olağanüstü yükler ve maliyetlerle karşı karşıya kalma ihtimali yükseliyor. Döviz yüklü kamu borç stoku telaş veriyor.
“AĞIR HASAR VEREBİLİR”
Güneyimizde, Suriye’de 11 yıldır devam eden savaşın ağır insani ve ekonomik faturasını üstlenmek zorunda kalan Türkiye, artık de kuzeydeki sıcak savaşla (Ukrayna-Rusya) milyarlarca dolarlık ek bir bedel ödeme riskiyle karşı karşıya kaldı. Bu süreç, 35 milyar doları aşkın gelir hedeflenen 2022 turizm dönemine ve yurt dışı müteahhitlik hizmetlerine ağır hasar verebilir.
Turizmdeki mümkün turist ve gelir kayıplarıyla bir arada kuzeyimizdeki savaşın Türkiye iktisadına negatif yansıması on milyarlarca dolara ulaşabilir. İktidarın oluşabilecek hasarı en minimum seviyede atlatabilmek için kapsamlı bir plan-program ya da tedbir paketini devreye sokması elzemdir.
“İKTİDARIN İKTİSAT SİYASETLERİNE GÜVENSİZLİK DERİNLEŞTİ”
İktidarın iktisat siyasetlerine güvensizlik derinleşti. Şubat ayında Ekonomik İnanç Endeksi, yüzde 2,6 gerileyerek 98,2 oldu. Ocak’ta yapılan fahiş artırımların tesiri, iktisat siyasetlerinde her gün yeni bir değişikliğe gidilmesi, KDV indirim sonucunda yapılan yanlışlıklar ve kararların yine değiştirilmesi vb. belirsizlikler Sektörel İtimat Endekslerini negatif istikamette etkiledi.
TÜİK’in inanç endekslerindeki bu durum, şahsen iktidarın oturup düşünmesini; ülkeyi, toplumu, aileleri, bireyleri, kesimleri hangi noktaya getirdiğini görüp siyasetlerini hemen gözden geçirmesini gerektiriyor.
“ZAMLARININ YANSIMADIĞI TARIM-GİRDİ FİYATLARI ENDEKSİ YILLIK YÜZDE 45,61’E YÜKSELDİ”
Ziraî girdi fiyatlarındaki enflasyon artışına yönelik açıklanan bilgiler, yaz aylarında da bir epeyce mevsim eserinin fiyatının çift haneli olacağını, ceza ve tehditlerle fiyat düşürme siyasetinin tutmayacağını gösterdi. çabucak hemen elektrik, doğal gaz, akaryakıt artırımlarının yansımadığı Tarım-Girdi meblağları Endeksi, yıllık yüzde 45,61’e yükseldi.
Ocak ayı Tarım-ÜFE enflasyonunun yıllık yüzde 52 düzebir daha varması, aralık ayına ilişkin yüzde 45,61 oranındaki Tarım-GFE artışının ötesinde ocak-şubat artışlarının üretici fiyatlarına tam yansımadığını gösteriyor. Bu durumda gerek yüzde 100’e yaklaşan yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) gerekse Tarım-ÜFE’deki artışlar şimdiki etiketlere, perakende fiyatlara yansıdığında hem enflasyonun birebir vakitte mevcut meblağların fazlaca daha üstlere çıktığı görülecek.”
yatırım tavsiyesi içermez
CHP İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, haftalık kıymetlendirme raporunu yayımladı.
Toprak, Türkiye gündeminde yer alan başlıkları raporunda şöyleki kıymetlendirdi:
“Rusya’nın Ukrayna’ya başlatmış olduğu harekât yeni bir mülteci sıkıntısını ve ağır bir insani krizi ortaya çıkartırken AB ve Avrupa ülkelerinin iki yüzlü yaklaşımları bir daha gün ışığına çıktı. Ukrayna’da savaştan kaçan insanlara kapıların açılması çok insani ve doğaldır. AB, Suriyeli, Libyalı mültecilere kapattığı kapıların tersine Ukrayna’dan gelecek mülteci akınına ‘açık kapı politikası’ başlattı.
Rusya-Ukrayna gerginliğini tırmandırmanın öncülüğünü Biden ve Johnson yaparak, Almanya, Fransa ve AB’yi kendi politik hedefleri için kullanmış görünüyorlar. Rusya, her türlü mümkünlüğü ve riski göze alarak batı ortasındaki bu bölünmüşlüğü, görüş ayrılıklarını Ukrayna operasyonu için fırsat nazaranrek kendi lehine olduğunu öngördüğü işgal atılımını yaptı. Ukrayna, Batı tarafınca sahipsiz biçimde ortada bırakıldı.
“TÜRKİYE’NİN DIŞARIDA TUTULMAYA DEVAM EDECEĞİNİ GÖSTERİYOR”
İsrail Cumhurbaşkanı Yitzak Herzog’un Ankara ziyaretindilk evvel Yunanistan’a ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) resmi ziyarette bulunacak olması, Türkiye’ye İsrail-Yunanistan-GKRY ittifakının kuvvetli bir biçimde devam ettiği iletisinin verilmesidir. Bu ziyaret programı, ABD’nin EASTMED boru sınırına dayanağını çekme sonucuna karşın bu ittifaka dayanağının sürdüğünü ve Türkiye’nin dışarıda tutulmaya devam edeceğini gösteriyor.
“28 ŞUBAT 2022 DORUĞU TARİHİ VE HAYATİ BİR DÖNÜM NOKTASIDIR”
28 Şubat 2022 tepesi, Türkiye’nin bugününde ve geleceğinde tarihi ve hayati bir dönüm noktasıdır. Demokrasi, özgürlük, adalet ve refah temelli yeni siyasal yapının temel taşları, altı başkanın üstlendiği tarihi sorumlulukla döşenecektir. Ülkemizin, yurttaşlarımızın demokratik toplum hasretinin yolunu açacak, toplumsal ilerlemeye ivme kazandıracak ‘Türkiye Taahhütnamesi’, tarihî uzlaşmanın dokümanı olarak siyasi tarihimize altın harflerle yazılacaktır.
Altı siyasi başkanın ülkemizi demokrasiye, özgürlüklere saygılı, şeffaf-adil-hukuka dayalı bir idare sistemine kavuşturmak için bir ortaya gelmeleri, parti ve kurumsal aidiyetler haricinde ilkesel bir mutabakata varmaları hayli pahalıdır. Ülkemizin ve yurttaşlarımızın gelecek umutlarına, aydınlık ufuklarına, çocuklarımızın keyifli, huzurlu, barış ve refah ortasında bir ortada yaşayacağı yarınlarına açılan kapının anahtarıdır.
“ERDOĞAN’IN ‘ÇEKİMSER OY’ TALİMATI VERMESİ SİYASİ VE DİPLOMATİK ŞAŞKINLIKTIR”
Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin (AKBK) Rusya oturumunda Türkiye’nin ‘çekimser’ oy kullanımı, iktidarın iç siyasete endeksli ve çelişkili siyasetlerle ne yapacağını bilmez biçimde olduğunu bir daha gösterdi. ‘AİHM ve AKBK kararlarını tanımadığını’ söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rusya’nın Ukrayna işgalinin haksız-hukuksuz olduğunu ve reddettiklerini tabir ettikten daha sonra çekimser oy talimatı vermesi, siyasi ve diplomatik şaşkınlıktır.
AİHM ve AKBK’nın yargıyla ilgili kararlarını siyasi hesaplarla tanımayan, Türkiye’yi yargının siyasallaştığı bir manzaraya sokmaktan çekinmeyen Cumhurbaşkanı Erdoğan ve iktidar, Rusya konusunda kabul ya da ret oyu kullanarak net hal takınma ya da Azerbaycan, Sırbistan üzere oylamaya katılmama istikametinde davranacağına hem tanımadığını söylemiş olduği AKBK toplantısına katılıyor tıpkı vakitte ‘tavırsız’ kalarak çekimser oy kullanıyor.
“ÜLKE İKTİSADINI OLUMSUZ ETKİLEMESİ KAÇINILMAZDIR”
Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesi, global para, döviz, güç, emtia, besin piyasalarında sert değişimleri tetikledi. Petrolün varil fiyatı 90 dolardan 105 dolara tırmandı. Buğday meblağları 352 dolar/ton ile 2008’den bu yana en üst seviyeye çıktı. Bu gelişmelerin ülke iktisadını olumsuz etkilemesi kaçınılmazdır. İktidarın yeni ekonomik modeli külliyen geçersiz hale geldi.
Rusya ile iplerin kopması ya da gerilmesi yalnızca güç ithalatı değil ülke iktisadı için hayli hayati alanlarda geniş çaplı aksiliklere yol açabilir. Rusya karşı yaptırımlarla misillemeye yönelirse her alanda hayli önemli kayıplar kelam konusu olabilir. S-400’lerden Akkuyu Nükleer Santrali’ne, sebze-meyve ihracından müteahhitlik hizmetleri ve turizme kadar Rusya ile olan irtibatlar göz önünde tutularak hareket edilmesi ülke faydasınadır.
“KKM HESAPLARININ 31 ARALIK’TA SONA ERMESİ KARARLAŞTIRILDI”
Rusya-Ukrayna savaşı, dövizde faiz ve kur farkı garantili, altında fiyat garantili hesaplarla iktisadın temellerine mayın döşendiğini açığa çıkarttı. Sistemin tıkanacağı görülünce, kur muhafazalı mevduat (KKM) hesaplarının 31 Aralık’ta sona ermesi kararlaştırıldı. Bu ekonomik intihardan derhal vazgeçilmeli; dövizde, altında, TL’de KKM uygulaması durdurulmalıdır. Kurdaki ve altın fiyatlarındaki her 1 liralık artış, Hazine ve Merkez Bankası’na (MB) yüz milyarlarca liralık ödeme yükü getiriyor.
2022 bütçesinde bu biçimde bir ödenek yok. Bu yılın bütçe açığı gayesi 278 milyar 374 milyon TL. Artan risklerle Hazine ve MB üzerine binecek kur farkı ödeme yükümlülüğü yıllık bütçe açığı gayesini de aşacak ve açık ikiye katlanacak. Yalnızca Rusya-Ukrayna savaşı değil, ABD Merkez Bankası’nın mart ayından itibaren başlayacağını duyurduğu faiz artışları da doları yükseltecek gerek dış piyasalarda gerekse içeride kurları üst çekecek. Hazine’yi batıracak KKM uygulaması yürürlükten kaldırılmalıdır.
“DÖVİZ YÜKLÜ KAMU BORÇ STOKU TASA VERİYOR”
Türkiye iktisadının ‘liralaştırma’ ismi altında dövizleştirilmesi ve dolarize edilmesi kararında, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilen 2018 yılında 893 milyar lira olan toplam kamu borç stoku, 21 Şubat’ta açıklanan 2022 Ocak ayı datalarıyla 2 trilyon 844 milyar liraya yükseldi.
İktidarın ve basiretsiz iktisat idaresinin içeride her şeyi denetimi altında tutacağını; faizi, dövizi denetim edeceğini düşünerek kurguladığı, tüm riskleri Hazine’ye ve millete yıkan bu model, artık kendi denetimi haricindeki dış gelişmelerle çöküş sürecine girdi. Ülke iktisadının ve halkın olağanüstü yükler ve maliyetlerle karşı karşıya kalma ihtimali yükseliyor. Döviz yüklü kamu borç stoku telaş veriyor.
“AĞIR HASAR VEREBİLİR”
Güneyimizde, Suriye’de 11 yıldır devam eden savaşın ağır insani ve ekonomik faturasını üstlenmek zorunda kalan Türkiye, artık de kuzeydeki sıcak savaşla (Ukrayna-Rusya) milyarlarca dolarlık ek bir bedel ödeme riskiyle karşı karşıya kaldı. Bu süreç, 35 milyar doları aşkın gelir hedeflenen 2022 turizm dönemine ve yurt dışı müteahhitlik hizmetlerine ağır hasar verebilir.
Turizmdeki mümkün turist ve gelir kayıplarıyla bir arada kuzeyimizdeki savaşın Türkiye iktisadına negatif yansıması on milyarlarca dolara ulaşabilir. İktidarın oluşabilecek hasarı en minimum seviyede atlatabilmek için kapsamlı bir plan-program ya da tedbir paketini devreye sokması elzemdir.
“İKTİDARIN İKTİSAT SİYASETLERİNE GÜVENSİZLİK DERİNLEŞTİ”
İktidarın iktisat siyasetlerine güvensizlik derinleşti. Şubat ayında Ekonomik İnanç Endeksi, yüzde 2,6 gerileyerek 98,2 oldu. Ocak’ta yapılan fahiş artırımların tesiri, iktisat siyasetlerinde her gün yeni bir değişikliğe gidilmesi, KDV indirim sonucunda yapılan yanlışlıklar ve kararların yine değiştirilmesi vb. belirsizlikler Sektörel İtimat Endekslerini negatif istikamette etkiledi.
TÜİK’in inanç endekslerindeki bu durum, şahsen iktidarın oturup düşünmesini; ülkeyi, toplumu, aileleri, bireyleri, kesimleri hangi noktaya getirdiğini görüp siyasetlerini hemen gözden geçirmesini gerektiriyor.
“ZAMLARININ YANSIMADIĞI TARIM-GİRDİ FİYATLARI ENDEKSİ YILLIK YÜZDE 45,61’E YÜKSELDİ”
Ziraî girdi fiyatlarındaki enflasyon artışına yönelik açıklanan bilgiler, yaz aylarında da bir epeyce mevsim eserinin fiyatının çift haneli olacağını, ceza ve tehditlerle fiyat düşürme siyasetinin tutmayacağını gösterdi. çabucak hemen elektrik, doğal gaz, akaryakıt artırımlarının yansımadığı Tarım-Girdi meblağları Endeksi, yıllık yüzde 45,61’e yükseldi.
Ocak ayı Tarım-ÜFE enflasyonunun yıllık yüzde 52 düzebir daha varması, aralık ayına ilişkin yüzde 45,61 oranındaki Tarım-GFE artışının ötesinde ocak-şubat artışlarının üretici fiyatlarına tam yansımadığını gösteriyor. Bu durumda gerek yüzde 100’e yaklaşan yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE) gerekse Tarım-ÜFE’deki artışlar şimdiki etiketlere, perakende fiyatlara yansıdığında hem enflasyonun birebir vakitte mevcut meblağların fazlaca daha üstlere çıktığı görülecek.”
yatırım tavsiyesi içermez