EPA
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, süratli bir biçimde bedel kaybeden Türk Lirası’nı savunmak için ‘kur muhafazalı TL vadeli mevduat hesabı’ ismindeki yeni bir enstrümanı tanıttı.
Yüksek enflasyon ve TL’nin paha kaybıyla çabada faal bir araç olarak görülen faizlerin artırılmasına Erdoğan’ın karşı çıkması, iktisadın genel kurallarına karşıt bir tavır olarak görülüyordu.
Dolar/TL’deki yükselişe karşı atılan bu son adım da bir daha iktisadın genelgeçer kuralları içinde olmaktan uzak.
Keza Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş de geliştirilen bu eserin Türkiye’ye mahsus olduğunu lisana getirdi.
Londra merkezli Cribstone Strategic Macro danışmanlık şirketinin kurucusu Mike Harris, alınan bu son siyaset sonucunı ‘popülist’ olarak pahalandırıyor.
Türkiye iktisadının bugüne kadarki en büyük kırılganlığının para ünitesindeki kıymet kaybı olduğuna işaret eden Harris’e nazaran bu adım aslında Türkiye’yi kurun hareketlerine daha fazlaca bağımlı kılıyor.
“Hükümet, düşük faiz siyasetinden geri adım atması takdirinde ortaya çıkacak ekonomik maliyeti üstlenmemek için popülist bir teşvik hayata geçiriyor” diyen Harris, bu kararla Türkiye’de dolarizasyonun daha fazlaca artacağı görüşünde.
IRAK’IN RİSK PRİMİNDEN BİLE DAHA YÜKSEK
Yabancı analistlere nazaran açıklanan bu yeni program kısa vadede kurun ateşini söndürmüş olsa da uzun vadede enflasyon ve TL üstündeki baskı devam edecek.
Bunun bir göstergesi de kurun geri çekilmesine karşın piyasalardaki Türkiye iktisadına dair makroekonomik göstergelerin hala yüksek seyretmesi.
Türkiye’nin 5 yıllık CDS’leri hala tepeye yakın bir yerde.
CDS, (Credit default swap – kredi risk primi) bir ülkenin risk priminin göstergesi olarak bedellendiriliyor.
Türkiye’nin 5 yıllık CDS’leri 600 baz puan civarında seyrediyor, bu da son bir yılın tepesine yakın bir bilgi.
Türkiye’nin risk primi başka gelişmekte olan ülkelere kıyasla da çok yüksek.
Hatta Bloomberg bilgilerine göre bu bilgi Irak’ın 5 yıllık CDS’lerinden bile daha üstte.
“HAZİNE VE MERKEZ BANKASI’NIN ALDIĞI BİR RİSK VAR”
Bahçeşehir Üniversitesi öğretim üyesi ekonomist Doç. Dr. Hakkı Öztürk, kurun düşmesine karşın risk priminin hala yüksek olmasını, bu yeni programla Hazine’nin ve Merkez Bankası’nın risk almış bulunmasına bağlıyor:
“Burada bir kur riski var. Hazine bu ödemeleri yaparken bütçeden karşılanacak. Kur riski gerçekleşirse bütçe tarafında bir zayıflama olacak. Merkez Bankası da geri ödemeleri para basarak yapacak. Bu yüzden hem Hazine’nin orta ve uzun vadede aldığı hem Merkez Bankası’nın aldığı bir risk var.”
Öztürk’e bakılırsa şayet faiz artırılarak klâsik para siyasetleriyle kur düşürülmüş olsaydı CDS’lerde de düşüş gözlenirdi.
ŞİRKETLERİN BORÇLANMA MALİYETİ YÜKSELİYOR
Pekala CDS’in yüksek olması ne manaya geliyor?
Öztürk’e bakılırsa yüksek CDS, Hazine’nin dolar cinsinden borçlanma maliyetinin yükselmesi demek.
Bu da özel dalın ve şirketlerin dolar cinsinden borçlanmasının yükselmesine, daha yüksek faiz ödeyerek borçlanmalarına yol açıyor.
Bu durum dolaylı olarak hem Hazine’nin hem şirketlerin TL cinsinden borçlanma maliyetlerini de etkiliyor.
“DÜNYADA BUNUN ÖRNEĞİ YOK”
Başka yandan her ne kadar Türkiye’de düşük faiz siyaseti uygulanıyor üzere gözükse de aslında piyasa faizleri hala yüksek.
Türkiye’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 23’e kadar çıkmış durumda.
Merkez Bankası ise son toplantısında faizi yüzde 15’ten yüzde 14’e indirmişti.
Merkez Bankası’nın siyaset faizinin düşük olması yardımıyla bankalar Merkez Bankası’ndan düşük faizle borçlanabilse bile, bu durum yüksek enflasyondan ötürü vatandaşların aldığı kredi faizlerine yansımıyor.
Türkiye’nin en son vadeli mevduat hesapları özelinde aldığı misal kararların diğer ülkelerde uygulanıp uygulanmadığı sorusuna ise Öztürk, ‘Hayır’ cevabını veriyor.
“6-7 aydan beri bütün gelişmekte olan ülkeler meczup üzere faiz artırıyor, ki onların enflasyonu bizden daha düşük” diyen Öztürk ekliyor:
“Bir ülkede yüksek enflasyon ve yüksek risk primi varken düşük faiz olmaz, imkanı yok, dünyada bunun örneği yok.”
TL ÜZERİNDEKİ BASKI DEVAM EDECEK
Erdoğan’ın bu programı açıklamasının çabucak akabinde dolar/TL kurunda geri çekilme görülse de analistlere göre TL üstündeki baskı devam edecek.
Kanada merkezli yatırım bankası TD Securities’ten gelişen piyasalar baş stratejisti Cristian Maggio’ya göre bu biçimde bir programın başarılı olabilmesi için bir ülkenin cari fazlasının olması gerek.
Açıklanan bu programın klasik iktisat ve finans doktrini kapsamında olmadığını vurgulayan Maggio, bu adımın bir nevi sabit kur rejimine benzediğini aktarıyor.
bu biçimde bir program da fakat Suudi Arabistan üzere yüksek cari fazlası olan ihracatçı ülkeler tarafınca sürdürülebilir.
Maggio’ya göre bugüne kadar TL’nin bedel kaybetmesinin üç temel sebebi var: Cari açık, yüksek enflasyon ve negatif gerçek faiz.
Açıklanan bu son program, bu üç sıkıntıya da deva bulmadığı için TL üstündeki baskının bitmesi beklenemez.
“ENFLASYON HER BİÇİMDE YÜKSELİR”
Ekonomist Mike Harris’e bakılırsa ise bu program başarılı da olsa başarısız da olsa enflasyon yükselmeye mahkum:
“Bu durumdaki ironi şu ki, şayet bu program işe fayda da iktisat istikrar kazanırsa, bu düşük faizden borçlanmanın gerçekleşeceği manasına gelir. O yüzden bu bazılarının argüman ettiğinin tersine örtülü faiz artırımı değil, tam aykırısı. Popülist bir teşvik. O yüzden işe yararsa enflasyonu artıracaktır.
“İşe yaramaz ise kur kıymet kaybedeceği ve bütün tasarruf edenler büyük faiz ödemeleri gerçekleştireceği için enflasyon artacaktır.”
Türkiye’nin bu adımla 2001’de olduğundan daha hayli dolara bağımlı hale geldiğini söyleyen Harris, enflasyonla gayrette faiz artırmanın daha güzel olduğuna dikkati çekerek, “Parti’nin kibri ulusal çıkara üstün geldi” yorumunda bulunuyor.
yatırım tavsiyesi içermez
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, süratli bir biçimde bedel kaybeden Türk Lirası’nı savunmak için ‘kur muhafazalı TL vadeli mevduat hesabı’ ismindeki yeni bir enstrümanı tanıttı.
Yüksek enflasyon ve TL’nin paha kaybıyla çabada faal bir araç olarak görülen faizlerin artırılmasına Erdoğan’ın karşı çıkması, iktisadın genel kurallarına karşıt bir tavır olarak görülüyordu.
Dolar/TL’deki yükselişe karşı atılan bu son adım da bir daha iktisadın genelgeçer kuralları içinde olmaktan uzak.
Keza Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş de geliştirilen bu eserin Türkiye’ye mahsus olduğunu lisana getirdi.
Londra merkezli Cribstone Strategic Macro danışmanlık şirketinin kurucusu Mike Harris, alınan bu son siyaset sonucunı ‘popülist’ olarak pahalandırıyor.
Türkiye iktisadının bugüne kadarki en büyük kırılganlığının para ünitesindeki kıymet kaybı olduğuna işaret eden Harris’e nazaran bu adım aslında Türkiye’yi kurun hareketlerine daha fazlaca bağımlı kılıyor.
“Hükümet, düşük faiz siyasetinden geri adım atması takdirinde ortaya çıkacak ekonomik maliyeti üstlenmemek için popülist bir teşvik hayata geçiriyor” diyen Harris, bu kararla Türkiye’de dolarizasyonun daha fazlaca artacağı görüşünde.
IRAK’IN RİSK PRİMİNDEN BİLE DAHA YÜKSEK
Yabancı analistlere nazaran açıklanan bu yeni program kısa vadede kurun ateşini söndürmüş olsa da uzun vadede enflasyon ve TL üstündeki baskı devam edecek.
Bunun bir göstergesi de kurun geri çekilmesine karşın piyasalardaki Türkiye iktisadına dair makroekonomik göstergelerin hala yüksek seyretmesi.
Türkiye’nin 5 yıllık CDS’leri hala tepeye yakın bir yerde.
CDS, (Credit default swap – kredi risk primi) bir ülkenin risk priminin göstergesi olarak bedellendiriliyor.
Türkiye’nin 5 yıllık CDS’leri 600 baz puan civarında seyrediyor, bu da son bir yılın tepesine yakın bir bilgi.
Türkiye’nin risk primi başka gelişmekte olan ülkelere kıyasla da çok yüksek.
Hatta Bloomberg bilgilerine göre bu bilgi Irak’ın 5 yıllık CDS’lerinden bile daha üstte.
“HAZİNE VE MERKEZ BANKASI’NIN ALDIĞI BİR RİSK VAR”
Bahçeşehir Üniversitesi öğretim üyesi ekonomist Doç. Dr. Hakkı Öztürk, kurun düşmesine karşın risk priminin hala yüksek olmasını, bu yeni programla Hazine’nin ve Merkez Bankası’nın risk almış bulunmasına bağlıyor:
“Burada bir kur riski var. Hazine bu ödemeleri yaparken bütçeden karşılanacak. Kur riski gerçekleşirse bütçe tarafında bir zayıflama olacak. Merkez Bankası da geri ödemeleri para basarak yapacak. Bu yüzden hem Hazine’nin orta ve uzun vadede aldığı hem Merkez Bankası’nın aldığı bir risk var.”
Öztürk’e bakılırsa şayet faiz artırılarak klâsik para siyasetleriyle kur düşürülmüş olsaydı CDS’lerde de düşüş gözlenirdi.
ŞİRKETLERİN BORÇLANMA MALİYETİ YÜKSELİYOR
Pekala CDS’in yüksek olması ne manaya geliyor?
Öztürk’e bakılırsa yüksek CDS, Hazine’nin dolar cinsinden borçlanma maliyetinin yükselmesi demek.
Bu da özel dalın ve şirketlerin dolar cinsinden borçlanmasının yükselmesine, daha yüksek faiz ödeyerek borçlanmalarına yol açıyor.
Bu durum dolaylı olarak hem Hazine’nin hem şirketlerin TL cinsinden borçlanma maliyetlerini de etkiliyor.
“DÜNYADA BUNUN ÖRNEĞİ YOK”
Başka yandan her ne kadar Türkiye’de düşük faiz siyaseti uygulanıyor üzere gözükse de aslında piyasa faizleri hala yüksek.
Türkiye’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 23’e kadar çıkmış durumda.
Merkez Bankası ise son toplantısında faizi yüzde 15’ten yüzde 14’e indirmişti.
Merkez Bankası’nın siyaset faizinin düşük olması yardımıyla bankalar Merkez Bankası’ndan düşük faizle borçlanabilse bile, bu durum yüksek enflasyondan ötürü vatandaşların aldığı kredi faizlerine yansımıyor.
Türkiye’nin en son vadeli mevduat hesapları özelinde aldığı misal kararların diğer ülkelerde uygulanıp uygulanmadığı sorusuna ise Öztürk, ‘Hayır’ cevabını veriyor.
“6-7 aydan beri bütün gelişmekte olan ülkeler meczup üzere faiz artırıyor, ki onların enflasyonu bizden daha düşük” diyen Öztürk ekliyor:
“Bir ülkede yüksek enflasyon ve yüksek risk primi varken düşük faiz olmaz, imkanı yok, dünyada bunun örneği yok.”
TL ÜZERİNDEKİ BASKI DEVAM EDECEK
Erdoğan’ın bu programı açıklamasının çabucak akabinde dolar/TL kurunda geri çekilme görülse de analistlere göre TL üstündeki baskı devam edecek.
Kanada merkezli yatırım bankası TD Securities’ten gelişen piyasalar baş stratejisti Cristian Maggio’ya göre bu biçimde bir programın başarılı olabilmesi için bir ülkenin cari fazlasının olması gerek.
Açıklanan bu programın klasik iktisat ve finans doktrini kapsamında olmadığını vurgulayan Maggio, bu adımın bir nevi sabit kur rejimine benzediğini aktarıyor.
bu biçimde bir program da fakat Suudi Arabistan üzere yüksek cari fazlası olan ihracatçı ülkeler tarafınca sürdürülebilir.
Maggio’ya göre bugüne kadar TL’nin bedel kaybetmesinin üç temel sebebi var: Cari açık, yüksek enflasyon ve negatif gerçek faiz.
Açıklanan bu son program, bu üç sıkıntıya da deva bulmadığı için TL üstündeki baskının bitmesi beklenemez.
“ENFLASYON HER BİÇİMDE YÜKSELİR”
Ekonomist Mike Harris’e bakılırsa ise bu program başarılı da olsa başarısız da olsa enflasyon yükselmeye mahkum:
“Bu durumdaki ironi şu ki, şayet bu program işe fayda da iktisat istikrar kazanırsa, bu düşük faizden borçlanmanın gerçekleşeceği manasına gelir. O yüzden bu bazılarının argüman ettiğinin tersine örtülü faiz artırımı değil, tam aykırısı. Popülist bir teşvik. O yüzden işe yararsa enflasyonu artıracaktır.
“İşe yaramaz ise kur kıymet kaybedeceği ve bütün tasarruf edenler büyük faiz ödemeleri gerçekleştireceği için enflasyon artacaktır.”
Türkiye’nin bu adımla 2001’de olduğundan daha hayli dolara bağımlı hale geldiğini söyleyen Harris, enflasyonla gayrette faiz artırmanın daha güzel olduğuna dikkati çekerek, “Parti’nin kibri ulusal çıkara üstün geldi” yorumunda bulunuyor.
yatırım tavsiyesi içermez