Merkez Bankası’nın siyaset faizini düşürmesinin akabinde döviz kurunda yaşanan sert yükseliş, 20 Aralık 2021 Pazartesi akşamı bitmiş oldu. Dolar kurunun yükselmesi ötürüsıyla birfazlaca kesimde artırım üstüne artırım yapılınca vatandaşlar güç günler yaşamaya başladı. Bunu üzerine yeni ekonomik önlem paketini açıklayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, durumunda ortadaki farkın devlet tarafınca ödeneceğini duyurmasının akabinde dövizdeki gerileme dikkat çekti. Ama ekonomistlerinde döviz kurundaki düşüş hakkında yorumları ise farklı.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN NE DEDİ?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kabine toplantısı daha sonrasında yeni ekonomik önlemleri şu sözlerle duyurdu:
* Tasarruflarını değerlendirirken, kurdaki yükselişten kaynaklanan korkularını gidermek isteyen vatandaşlarımıza yeni bir finansal alternatif sunuyoruz.
* Dövizin olası getirisine Türk lirası varlıklarda kalarak ulaşılabilmesini sağlayacak bu yeni araç şu biçimde işleyecektir.
* İnsanlarımızın bankadaki Türk lirası varlığının mevduat karı kur artışından yüksekse, bu getiriyi elde edecek.
* Lakin kur getirisi mevduat hasılatının üstünde kalırsa, ortadaki fark direkt vatandaşımıza ödenecek. Üstelik bu kar stopaj vergisinden de muaf tutulacak.
* Ayrıyeten, Türk lirası varlıklarının yeni bir döviz talebi oluşturmayacak biçimde değerlendirilmesini temin edecek araçları devreye alacağız.
* ötürüsıyla, bundan daha sonra hiç bir vatandaşımızın kur daha yüksek olacak diye mevduatını Türk lirasından dövize geçirmesine gereksinim kalmayacak.
DOLAR niye DÜŞTÜ?
Doların düşmesini sağlayan en önemli niye olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın deklare ettiğı, kur farkını ödeme vaadi olarak gösteriliyor.
Açılanan döviz endeksli mevduat sonucu ile bir arada dün 18,36 TL ile rekor kıran dolarda sert düşüş görüldü. Dün rekor tazeleyen dolar kuru, bu sabah da tarihi düşüşle 11,3 TL düzeyine kadar geriledi.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) İdare Şurası Lideri ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın deklare ettiğı ‘Dövize Çevrilebilir Mevduat’ sistemine kamu ve özel bütün bankaların dahil olabileceğini söylemiş oldu. Çakar dün akşam saatlerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeni sistemi açıklaması daha sonrası 1 milyar dolar çözüldüğüne işaret ederek, “Bu esere Türk lirası cinsinden ya da yabancı para cinsinden mevduatı tasarrufu olan müşterilerimiz müracaat edebilecekler. Gerçek bireyler için geçerli. Vade sonundaki faizli bakiyenizle o günkü kur düzeyinde paranızın geldiği noktada hangisi yüksekse onu alacaksınız. Bu maliyet Hazine tarafınca karşılanacak” dedi.
Bilkent Üniversitesi İktisat Kısım Lideri Refet Gürkaynak, “Yapılan fiilen fiziki bir faiz artışı fakat bunu enteresan bir biçimde yapıp nihayetinde o faizi ödemek zorunda kalınmayabileceği bir yapı var. Tehlikeli sonuçları olabilir” dedi ve ekledi: “Enflasyon ve döviz yükselecek ben bundan yarar sağlayacağım diyen insanlara ortadaki fark size ödenecek dendi. Kurun iki misline çıkmasını bekliyorsanız ki geçtiğimiz periyotta çıktı. Şayet bunun bir daha olmasını bekliyorsanız bu biçimde TL mevduatın getirisi de sizin için yüzde 100. faiz artışı yapıldığı dediğim bu.”
Ekonomist Mustafa Sönmez, Twitter hesabı üzerinden “Erdoğan, şapkadan tavşan çıkarmış havası var” sözünü kullanarak şunları kaydetti: “Bu yalnızca dolarlaşma freni. Durun bakalım, mevduatının yüzde 66’sı dövizde olan kim, niçin dövizini bozup bu alengirli TL işine girecek, ortada eksik faiz, TÜİK işi enflasyon varken? Dövizimi bozarım diyen açıklasın, ne karı olacak.”
Dolar dün 18.4 TL ile tarihi tepesini görmüştü. Dün akşam saatlerinde kur 12 TL düzeyine kadar geriledikten daha sonra .
ÖZGÜR DEMİRTAŞ’TAN DOLAR YORUMU
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yeni mevduat planını Prof. Dr. Özgür Demirtaş da toplumsal medya hesabından kıymetlendirdi.
Demirtaş, paylaşımlarında şunları lisana getirdi:
1) Arkadaşlar herkes bana bugün ne olduğunu ve görüşümü soruyor. Artık Türkiye ile ilgili konuşmadığımı. Alanım ile ilgili yahut hobilerim ile ilgili Genel yazacağımı söylemiştim. Lakin Binlerce soru geliyor. Ülkede benden de âlâ açıklayacak birfazlaca insan vardır.
2) Lakin sizi kırmamak için özetlemek gerekirse yazayım. Finans alanında bizim primary security dediğimiz mamüllerin yanında (mevduat, pay, tahvil, emtia vs), bizim secondary security dediğimiz türev eserleri vardır. Bu mamüllerin en ünlülerinden biri opsiyonlardır.
3) İki tip opsiyon vardır. ALIM opsiyonu ve SATIM opsiyonu. Alım opsiyonu yatırımcısına bir finansal eseri makul bir fiyattan alma hakkı verir. Örneğin Dolar/TL yi almak yerine onu ALMA hakkını alabilirsiniz.
4) Örneğin Dolar/TL 4 iken siz Dolar/TL yi 7 liradan alma hakkını yani ALIM opsiyonunu almış olabilirsiniz. Şayet Dolar/TL 9’a çıkarsa siz 7’den alma hakkını kullanırsınız. Ve 7’den alıp 9 dan satınca edeceğiniz kar yanınızda kalır. SATIM opsiyonları da bunun zıddıdır.
5) Artık üstte anlattığım ALIM opsiyonunu alabilmenizin yanında bu opsiyonları diğerine satıyor da olabilirsiniz. Biz bunlara ÇIPLAK opsiyon süreçleri deriz.
6) Benim anladığım kadarı ile Hükümet şöyleki yeni bir eser çıkarmak istiyor. Yeni bir TL mevduat hesabı lakin o hesabın sahibine hem de bir DOLAR alım opsiyonu satmış üzere oluyor. Diyelim ki kişinin 150 lirası var. O sırada da Dolar/TL 15 lira (yani 10 doları var)
7) kişi 150 lirasını TL mevduatta tutuyor lakin 15 lira düzeyinden de ALIM opsiyonu varmış üzere getiri elde ediyor. Yani Dolar/TL vade sonunda 19 lira olsa ortadaki 4 liradan doğan farkın mevduat sahibine verilmesi üzere. Artık bu nedir ve tesiri ne olur?
8) Aslında Dolar/TL artışı oranında ekstra bir faiz artışıdır bu. Yani örtülü bir mevduat faizi gibi… Dolar/TL’deki düşüşün sebebi de bu faiz artışı… ikinci bir bahis da bu ekstra faizin nereden ödeneceği? O da yeni para basarak ödenecek ise ekstra enflasyon manasına gelebilir
9) 1970’lerde benzerlerinin yapılmış bir şey olduğunu biliyorum. Türkiye için Güzel olsun. Öbür yorum yapmak istemiyorum. Düzgün geceler.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN NE DEDİ?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kabine toplantısı daha sonrasında yeni ekonomik önlemleri şu sözlerle duyurdu:
* Tasarruflarını değerlendirirken, kurdaki yükselişten kaynaklanan korkularını gidermek isteyen vatandaşlarımıza yeni bir finansal alternatif sunuyoruz.
* Dövizin olası getirisine Türk lirası varlıklarda kalarak ulaşılabilmesini sağlayacak bu yeni araç şu biçimde işleyecektir.
* İnsanlarımızın bankadaki Türk lirası varlığının mevduat karı kur artışından yüksekse, bu getiriyi elde edecek.
* Lakin kur getirisi mevduat hasılatının üstünde kalırsa, ortadaki fark direkt vatandaşımıza ödenecek. Üstelik bu kar stopaj vergisinden de muaf tutulacak.
* Ayrıyeten, Türk lirası varlıklarının yeni bir döviz talebi oluşturmayacak biçimde değerlendirilmesini temin edecek araçları devreye alacağız.
* ötürüsıyla, bundan daha sonra hiç bir vatandaşımızın kur daha yüksek olacak diye mevduatını Türk lirasından dövize geçirmesine gereksinim kalmayacak.
DOLAR niye DÜŞTÜ?
Doların düşmesini sağlayan en önemli niye olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın deklare ettiğı, kur farkını ödeme vaadi olarak gösteriliyor.
Açılanan döviz endeksli mevduat sonucu ile bir arada dün 18,36 TL ile rekor kıran dolarda sert düşüş görüldü. Dün rekor tazeleyen dolar kuru, bu sabah da tarihi düşüşle 11,3 TL düzeyine kadar geriledi.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) İdare Şurası Lideri ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Alpaslan Çakar, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın deklare ettiğı ‘Dövize Çevrilebilir Mevduat’ sistemine kamu ve özel bütün bankaların dahil olabileceğini söylemiş oldu. Çakar dün akşam saatlerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeni sistemi açıklaması daha sonrası 1 milyar dolar çözüldüğüne işaret ederek, “Bu esere Türk lirası cinsinden ya da yabancı para cinsinden mevduatı tasarrufu olan müşterilerimiz müracaat edebilecekler. Gerçek bireyler için geçerli. Vade sonundaki faizli bakiyenizle o günkü kur düzeyinde paranızın geldiği noktada hangisi yüksekse onu alacaksınız. Bu maliyet Hazine tarafınca karşılanacak” dedi.
Bilkent Üniversitesi İktisat Kısım Lideri Refet Gürkaynak, “Yapılan fiilen fiziki bir faiz artışı fakat bunu enteresan bir biçimde yapıp nihayetinde o faizi ödemek zorunda kalınmayabileceği bir yapı var. Tehlikeli sonuçları olabilir” dedi ve ekledi: “Enflasyon ve döviz yükselecek ben bundan yarar sağlayacağım diyen insanlara ortadaki fark size ödenecek dendi. Kurun iki misline çıkmasını bekliyorsanız ki geçtiğimiz periyotta çıktı. Şayet bunun bir daha olmasını bekliyorsanız bu biçimde TL mevduatın getirisi de sizin için yüzde 100. faiz artışı yapıldığı dediğim bu.”
Ekonomist Mustafa Sönmez, Twitter hesabı üzerinden “Erdoğan, şapkadan tavşan çıkarmış havası var” sözünü kullanarak şunları kaydetti: “Bu yalnızca dolarlaşma freni. Durun bakalım, mevduatının yüzde 66’sı dövizde olan kim, niçin dövizini bozup bu alengirli TL işine girecek, ortada eksik faiz, TÜİK işi enflasyon varken? Dövizimi bozarım diyen açıklasın, ne karı olacak.”
Dolar dün 18.4 TL ile tarihi tepesini görmüştü. Dün akşam saatlerinde kur 12 TL düzeyine kadar geriledikten daha sonra .
ÖZGÜR DEMİRTAŞ’TAN DOLAR YORUMU
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yeni mevduat planını Prof. Dr. Özgür Demirtaş da toplumsal medya hesabından kıymetlendirdi.
Demirtaş, paylaşımlarında şunları lisana getirdi:
1) Arkadaşlar herkes bana bugün ne olduğunu ve görüşümü soruyor. Artık Türkiye ile ilgili konuşmadığımı. Alanım ile ilgili yahut hobilerim ile ilgili Genel yazacağımı söylemiştim. Lakin Binlerce soru geliyor. Ülkede benden de âlâ açıklayacak birfazlaca insan vardır.
2) Lakin sizi kırmamak için özetlemek gerekirse yazayım. Finans alanında bizim primary security dediğimiz mamüllerin yanında (mevduat, pay, tahvil, emtia vs), bizim secondary security dediğimiz türev eserleri vardır. Bu mamüllerin en ünlülerinden biri opsiyonlardır.
3) İki tip opsiyon vardır. ALIM opsiyonu ve SATIM opsiyonu. Alım opsiyonu yatırımcısına bir finansal eseri makul bir fiyattan alma hakkı verir. Örneğin Dolar/TL yi almak yerine onu ALMA hakkını alabilirsiniz.
4) Örneğin Dolar/TL 4 iken siz Dolar/TL yi 7 liradan alma hakkını yani ALIM opsiyonunu almış olabilirsiniz. Şayet Dolar/TL 9’a çıkarsa siz 7’den alma hakkını kullanırsınız. Ve 7’den alıp 9 dan satınca edeceğiniz kar yanınızda kalır. SATIM opsiyonları da bunun zıddıdır.
5) Artık üstte anlattığım ALIM opsiyonunu alabilmenizin yanında bu opsiyonları diğerine satıyor da olabilirsiniz. Biz bunlara ÇIPLAK opsiyon süreçleri deriz.
6) Benim anladığım kadarı ile Hükümet şöyleki yeni bir eser çıkarmak istiyor. Yeni bir TL mevduat hesabı lakin o hesabın sahibine hem de bir DOLAR alım opsiyonu satmış üzere oluyor. Diyelim ki kişinin 150 lirası var. O sırada da Dolar/TL 15 lira (yani 10 doları var)
7) kişi 150 lirasını TL mevduatta tutuyor lakin 15 lira düzeyinden de ALIM opsiyonu varmış üzere getiri elde ediyor. Yani Dolar/TL vade sonunda 19 lira olsa ortadaki 4 liradan doğan farkın mevduat sahibine verilmesi üzere. Artık bu nedir ve tesiri ne olur?
8) Aslında Dolar/TL artışı oranında ekstra bir faiz artışıdır bu. Yani örtülü bir mevduat faizi gibi… Dolar/TL’deki düşüşün sebebi de bu faiz artışı… ikinci bir bahis da bu ekstra faizin nereden ödeneceği? O da yeni para basarak ödenecek ise ekstra enflasyon manasına gelebilir
9) 1970’lerde benzerlerinin yapılmış bir şey olduğunu biliyorum. Türkiye için Güzel olsun. Öbür yorum yapmak istemiyorum. Düzgün geceler.