TCMB Para Siyaseti Konseyi, 16 Aralık’taki toplantısında siyaset faizini yüzde 15’ten yüzde 14’e indirdi. İktidar temsilcileri de konuşmalarında sık sık yüksek faize yönelik tenkitlerini lisana getiriyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, son olarak dün Anadolu Aslanları İş Adamları Derneği’nin (ASKON) 12. Olağan Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada, “Faiz sebeptir, enflasyon neticedir” sözünü bir dahaledi.
Lakin siyaset faizindeki düşme piyasaya yansımıyor. Mevduat faizleri yüzde 17-18’lerde dolaşıyor. Özel bankalarda bunun da üzerinde faiz verenler var. Paranın ölçüsü ve vadesine nazaran faiz oranı yüzde 20’nin üzerine çıkan özel bankalar da bulunuyor. Ölçü 1 milyon TL’ye yaklaştığında faiz oranı yüzde 21’i de aşıyor. Kamu bankalarında da durum farklı değil. Birinci hesap açıldığında yüzde 18’e kadar faiz veriliyor. daha sonrasında da birtakım kamu bankalarında faiz oranları, siyaset faizi olan yüzde 14’ün üzerine çıkıyor.
Ticari kredilerde de misal durumlar yaşanıyor. Bir yıla kadar vadeli ticari kredi faizleri yüzde 20’nin üzerinde bulunuyor.
‘PİYASA REFERANS BİLE KABUL ETMEDİ’
Ankara Üniversitesi öğretim üyesi, iktisatçı Prof. Dr. Yalçın Karatepe, mevduat faizi, kredi faizi üzere piyasada oluşan faiz oranlarının piyasa şartları ve piyasa aktörlerinin geleceğe yönelik beklentilerine nazaran oluştuğuna dikkat çekti. Karatepe, “Şu anda mevduat, kredi faizlerinin yükseliyor olması, gelecek periyotta hem enflasyonun yüksek seyredeceği beklentisini tıpkı vakitte ekonomik risklerin bariz hale geldiğini gösteriyor. TCMB’nin siyaset faizi oranı piyasa açısından referans bile kabul edilmiyor. Bunun üzerinde oranlar oluşuyor” dedi. Önümüzdeki periyotta siyaset faizi ile mevduat-kredi faizleri içindeki makasın daha da açılıp açılmayacağı konusunda da Karatepe, “3 Ocak’ta açıklanacak enflasyon verisini görmek lazım. Yüksek geleceği aşikâr. TÜİK verisinde bile enflasyonun yılın birinci çeyreğinde yüksek seyredeceği düşünülürken, siyaset faizi ile mevduat-kredi faizleri içindeki makasın geniş kalması süpriz olmaz” değerlendirmesini yaptı.
CHP: RİSKLER ARTTI
CHP’nin iktisat raporuna bakılırsa, iki yıl vadeli devlet tahvilinin (gösterge faiz), 17 Aralık’ta yüzde 22.30 olan yıllık faizi 24 Aralık’ta yüzde 22.66’ya çıktı. Beş yıl vadelinin faizi yüzde 25.19’a, 10 yıl vadeli tahvilin faizi ise yüzde 23.95’e tırmandı. Faiz oranları, evvelki hafta sonuna nazaran iki yıl vadelide 0.36 puan, 10 yıl vadelilerde 1.12 puan ve 5 yıl vadelide 1.27 puan yükseldi. TCMB’nin siyaset faizinin yüzde 19 olduğu periyotta yüzde 17-18 bandında seyreden iç borçlanma faizleri artık siyaset faizinin 8-9 puan üzerinde bulunuyor. Raporda, “TCMB bankaları fonlarken kullandığı repo faizini indirirken, 2.3 trilyon liralık bir iç ve dış borcun anapara ve faiz ödemeleri ile bütçe açığını daima bir daha borçlanarak çevirmek zorunda bulunan Hazine’nin faiz yükünü ise artırıyor” denildi. Bu ortada Türkiye’nin risk primi de artıyor. Raporda, Türkiye’nin dış borçlarını geri ödeme (temerrüt) riskini gösteren CDS’nin (Kredi temerrüt sigortası – 5 yıl vadeli) iktisat idaresine hâkim olan telaffuz ve kararlar niçiniyle 600’ün de üzerine çıktığına dikkat çekildi. Bu artış, dış borçlanma maliyetlerinin de artmasına yol açtı.
yatırım tavsiyesi içermez
Lakin siyaset faizindeki düşme piyasaya yansımıyor. Mevduat faizleri yüzde 17-18’lerde dolaşıyor. Özel bankalarda bunun da üzerinde faiz verenler var. Paranın ölçüsü ve vadesine nazaran faiz oranı yüzde 20’nin üzerine çıkan özel bankalar da bulunuyor. Ölçü 1 milyon TL’ye yaklaştığında faiz oranı yüzde 21’i de aşıyor. Kamu bankalarında da durum farklı değil. Birinci hesap açıldığında yüzde 18’e kadar faiz veriliyor. daha sonrasında da birtakım kamu bankalarında faiz oranları, siyaset faizi olan yüzde 14’ün üzerine çıkıyor.
Ticari kredilerde de misal durumlar yaşanıyor. Bir yıla kadar vadeli ticari kredi faizleri yüzde 20’nin üzerinde bulunuyor.
‘PİYASA REFERANS BİLE KABUL ETMEDİ’
Ankara Üniversitesi öğretim üyesi, iktisatçı Prof. Dr. Yalçın Karatepe, mevduat faizi, kredi faizi üzere piyasada oluşan faiz oranlarının piyasa şartları ve piyasa aktörlerinin geleceğe yönelik beklentilerine nazaran oluştuğuna dikkat çekti. Karatepe, “Şu anda mevduat, kredi faizlerinin yükseliyor olması, gelecek periyotta hem enflasyonun yüksek seyredeceği beklentisini tıpkı vakitte ekonomik risklerin bariz hale geldiğini gösteriyor. TCMB’nin siyaset faizi oranı piyasa açısından referans bile kabul edilmiyor. Bunun üzerinde oranlar oluşuyor” dedi. Önümüzdeki periyotta siyaset faizi ile mevduat-kredi faizleri içindeki makasın daha da açılıp açılmayacağı konusunda da Karatepe, “3 Ocak’ta açıklanacak enflasyon verisini görmek lazım. Yüksek geleceği aşikâr. TÜİK verisinde bile enflasyonun yılın birinci çeyreğinde yüksek seyredeceği düşünülürken, siyaset faizi ile mevduat-kredi faizleri içindeki makasın geniş kalması süpriz olmaz” değerlendirmesini yaptı.
CHP: RİSKLER ARTTI
CHP’nin iktisat raporuna bakılırsa, iki yıl vadeli devlet tahvilinin (gösterge faiz), 17 Aralık’ta yüzde 22.30 olan yıllık faizi 24 Aralık’ta yüzde 22.66’ya çıktı. Beş yıl vadelinin faizi yüzde 25.19’a, 10 yıl vadeli tahvilin faizi ise yüzde 23.95’e tırmandı. Faiz oranları, evvelki hafta sonuna nazaran iki yıl vadelide 0.36 puan, 10 yıl vadelilerde 1.12 puan ve 5 yıl vadelide 1.27 puan yükseldi. TCMB’nin siyaset faizinin yüzde 19 olduğu periyotta yüzde 17-18 bandında seyreden iç borçlanma faizleri artık siyaset faizinin 8-9 puan üzerinde bulunuyor. Raporda, “TCMB bankaları fonlarken kullandığı repo faizini indirirken, 2.3 trilyon liralık bir iç ve dış borcun anapara ve faiz ödemeleri ile bütçe açığını daima bir daha borçlanarak çevirmek zorunda bulunan Hazine’nin faiz yükünü ise artırıyor” denildi. Bu ortada Türkiye’nin risk primi de artıyor. Raporda, Türkiye’nin dış borçlarını geri ödeme (temerrüt) riskini gösteren CDS’nin (Kredi temerrüt sigortası – 5 yıl vadeli) iktisat idaresine hâkim olan telaffuz ve kararlar niçiniyle 600’ün de üzerine çıktığına dikkat çekildi. Bu artış, dış borçlanma maliyetlerinin de artmasına yol açtı.
yatırım tavsiyesi içermez