Futbol kulüpleri varlık ortasında yokluk çekiyor

Türkiye’de yasa dışı bahis yıllar ortasında katlanarak büyümeye devam ediyor. Türkiye’nin yaptığı tüm atılımlara karşın yasa dışı bahis, aslında kendini bir bölüm olarak bile kabullendirmiş durumda. En başta ülke iktisadına büyük ziyan veren yasa dışı bahis, Türk sporunu da büyük bir sekteye uğratıyor. Ülkede genel olarak yetkili firmalar haricinde bahis oynatmak aslında yasak. Lakin kestirimlere bakılırsa, yasa dışı bahisin meşru olarak oynatılan bahisleri bile geçtiği konuşulanlar içinde. 2018 yılında periyodun Spor Toto Teşkilat Lideri olan Mehmet Muharrem Kasapoğlu, (Gençlik ve Spor Bakanı) yasa dışı bahisin 40 milyar lirayı geçtiğini paylaşırken, kimi varsayımların de bunun 60 milyar lira olduğu istikametindeydi. 2018’deki sayılardan bahseden Kasapoğlu, yasal bahisin de 12 milyar liranın üstünde olduğunu bunun yüzde 40’ının ise vergi olarak devlete geri döndüğünü aktardı. Nisan 2020’de de Mali Cürümleri Araştırma Şurası (MASAK), Türkiye’de yaklaşık 50 milyar liranın kumar sitelerinde döndüğünü kaydetti. O periyotta caydırıcı cezalar verilmesine karşın yasa dışı bahis bilakis artışını sürdürdü. Bahis Sanayisi Uzmanı Anıl Ural, 2014-2020 yılları içinde yasa dışı bahsin 30.5 milyar dolar arttığını söylemiş oldu. Anıl, yapılan simülasyon üzerinden 2014 yılında 19.5 milyar dolar olan yasa dışı bahis, 2017’de 32 milyar doları aştığını, 2019’da 42 milyar dolar olduğunu, 2020’de de 50 milyar dolara ulaştığını kaydetti. Kasım 2021’de açıklama yapan Gençlik ve Spor Bakanı Kasapoğlu “Yasa dışı bahis kayıt altına alma kaynaklı yatırım seferberliğine girdik; bunu kimsenin öteki tarafa çekme hakkı yok. ‘100 milyar yasa dışı bahis var’ diyorsunuz. Biz o yasa dışı bahsi, yasa çalışmasıyla, o 100 milyar büyüklüğü kayıt altına aldık” dedi.


Yasa dışı bahsin spora da büyük bir ziyanı var. Bahis Sanayisi Uzmanı Anıl Ural “Yasadışı bahisten şüphesiz tüm paydaşlar büyük ziyanlar görmektedir ancak futbol dünyası hem paraya en epey muhtaçlığı olan tıpkı vakitte finans kaynaklarının sonuna gelerek kayyum riski taşıyan tek paydaştır. Futbol dünyasında yayın gelirinden daha sonra en çok gelir kaynağı sponsorluklardır. Ancak hem son devirde futbol paydaşlarının oluşturduğu tansiyon ortamı tıpkı vakitte oyunun kalite olarak düşük düzeyde olması ve rekabetin getirdiği kutuplaşma ortamı niçini ile markaların tek kadroya sponsorluk yapmak için çekinmesi reklam pastasını yeterlice küçültmüştür. Sponsorluklar, kulüp liderlerin şahsi alakaları ile rica minnet alınmakta ek olarak firma sahiplerinin taraftarlık ve gönül bağı ile ilerlemektedir. Maalesef reklam verenler içinde rekabet yaşanmadığı için piyasa kuralları gereği sponsorluk fiyatları olması gerekenin oldukça altında kalmıştır” dedi. Bugün 4 büyük futbol kulübünün borçlarına bakıldığında Fenerbahçe’nin yaklaşık 4.6 milyar lira, Beşiktaş’ın 4.1 milyar lira, Galatasaray’ın 3.6 milyar lira, Trabzonspor’un ise 1.4 milyar lira borcu bulunmakta.


Avrupa’da uygulanan sistemin Türkiye’de uygulanmadığını aktaran Anıl Ural “Avrupa’da uygulanan rekabete dayalı spor bahsi sistemi ısrarla ülkemizde uygulanamıyor. Spor kulüpleri mali bağımsızlıklarına kavuşmadığından siyaset tarafınca her gün daha fazlaca kuşatılmakta ve daha fazla borca girmektedir. Spor kulüplerimizin gerçek bir yol haritası ile altı ay ortasında tüm borçlarından arınması mümkündür. Aksi takdirde yakın gelecekte, çoğunluğu devletin bankalarından alınmış hali hazırdaki borçlarını ikinci ötelemeye karşın ödenemeyecektir. Bu borç stoğu da kamu bankaları aracılığıyla milletimizin omuzlarına yüklenecektir” dedi.


‘İLLEGAL BAHİS İDDİA’NIN ÖNÜNE GEÇTİ’

Geçtiğimiz günlerde Semt77 Yalovaspor’un Lideri Orbay Tuna da misal açıklamalarda bulundu. Tuna toplumsal medya üzerinden şu paylaşımı yaptı: “Dünya sporu bahis yasaklanmadığı sürece geri masraf. Hakemler, menajerler, hatta kimi yöneticiler, bahis çetelerinin baskısı altında. Utanılacak hakem kararları ve transferler bu yüzden çok. Kulüplerin resmi olarak kayda paha geliri yok. Basketbolda Üstün Lig kadrosunun İddaa geliri 1.200.000 TL. Komik. Yasa dışı bahis, İddaa’nın önüne geçmiş. Sisteme tesir eden yasa dışı bahisçiler. Bahis oynanan tüm branşlarda kasvet var. Herkes bunu fısıldıyor ancak gündeme getiren yok. Futbolun durumu ortada. Basketbol için bir şeyler konuşuluyor. Kitlesi olan spor branşları yıpranıyor.”


YILLIK REKLAM KAYBI 700 MİLYON DOLAR

Türkiye’de yasa dışı ve yasal bahislerin 2’ye bölündüğünü söyleyen Anıl Ural, bilhassa futbol dünyasının yıllık reklam kaybının 700 milyon dolar olduğunu belirtti. Ural, finansal olarak batık olan 4 büyüklerin başını çektiği toplam borcun yaklaşık 1.3 milyar dolar olduğunu söz ederek şunları aktardı: “Uzun yılların birikimiyle kangren haline gelen bu borç stoğunun tahlili aslında epeyce kolay. Sık sık taraftarı olduğunuz kulübün liderinden şu cümleyi duyarsınız; ‘Kulübümüzün hakkını kimseye yedirmeyiz’. Maalesef inanmayınız. Bu kulüplerin yıllık 700 milyon dolar hakkı gasp edilmektedir. Kulüplerin hakkını yedirmeyeceklerini sav eden liderler, haklarını gasp edenlerin kim olduğunu biliyor lakin gerekeni yapamıyorlar.”

‘2004 YILINDAN BU YANA KAYIP 1.5 TRİLYON LİRA’

Hükümet yetkililerin de tekraren lisana getirdiği yasa dışı bahisin ayrıyeten terör örgütlerine gelir kaynağı olduğu da paylaşılanlar içinde. Bahis Sanayisi Uzmanı Anıl Ural “Yasa dışı bahis 2004 yılından günümüze oluşturmuş olduğu kayıt dışı iktisat 1.5 triyon TL. Yıllık bazda dolar kurundan hesaplandığında ülkemiz dışına kaçırılan ölçü 175 milyar dolar. Her şeyimiz özelleşmişken, özelleşmesi durumunda büsbütün bitirilecek devasa bir cürüm tertibi tam karşıtı ısrarla devlet monopolünde tutulduğu için büyüyerek ülkemiz iktisadına milyarlarca dolar ziyan vermeye devam etmektedir. Bugüne kadar görüşme yaptığım her insanın yanlış bildiği bir gerçeği buradan açıklamak isterim. Ülkemizde bahis özelleştirilmemiştir. Demirören Kümesi Argüman tertibinin saha operasyonlarının (fiziki terminallerin sağlanması, bu noktalara kağıtların temini ve mümkün arızaların giderilmesini sağlamak gibi) yetkisini almak ismine ihaleye girmiştir. özetlemek gerekirsesı, Demirören Kümesi rastgele bir karşılaşmaya oran belirleyemez. Yasal olan bahis siteleri kendileri içinde oran rekabeti yapamaz. Kendi stratejilerini oluşturamazlar. esasen kâr ve ziyan değil cirodan kurul alırlar” açıklamasını yaptı.

‘YASA DIŞI BAHİS KRİPTO İLE UÇUYOR’

Dünya Ekonomik Formu tarafınca yapılan araştırmaya göre, Nijerya yüzde 33 kripto para kullanmasıyla birinci sırada yer aldı. Vietnam yüzde 21 ile 2’nci, Filipinler yüzde 20 ile 3’üncü sırada yer alırken Türkiye yüzde 16 ile dünyada 4’üncü, Avrupa’da ise birinci sırada yer aldı. Mevzu hakkında ayrıntı veren Anıl Ünal “Ekonomik kaidelerde günü geçirip kıyıya köşeye para atabilecek potansiyelde bireylerin kripto para çılgınlığına girmesi sıkıntı bizim halk garanticidir. Pekala 300-500 lirasını on yahut yüz misline katlarım hayali ile bu işlere giren hayalperestler ile Avrupa birinci olmak mümkün mü? İşe burada yasa dışı bahisin 80 ila 100 milyar çapındaki cirosu devreye giriyor. Bizdeki yasa dışı bahis parası kripto paraya çevrilerek merkez ofislere gönderildiği için biz Avrupa’da 1 dünyada 4’üncü oluyoruz. Kişi başına düşen gelir o gelirden tasarruf ölçüsü ile Avrupa ile rekabet etmemiz olabilirken bizi bu liderliğe taşıyan para yasa dışı bahis parası” dedi.

‘YAKALANMA RİSKLERİ YOK’

Kayıt altına alınmayan ve alınamamakta ısrar edilen yasa dışı bahisin değerli ölçüde vergi kaybına niye olduğunu aktaran Anıl Ünal, hesaplama hallerinin değişikliğinden dolayı 5 ila 8 milyar TL içinden bir vergi kaybının olduğunu anlattı. Ünal şöyleki devam etti: “Yasa dışı bahis hata örgütlerinin iştahını kabartmaktadır. Tahminen de daha evvel hiç kazanmadıkları kadar kolay, riski her işten daha az, imaj olarak başkalarına göre prestij suikastı yapmayan milyarlarca dolarlık orijinal bir hata alanından bahsediyoruz. İnternet üzerinden ve sıklıkla yurt dışı merkezlerden yönetildiği için engellenmesi imkansıza yakındır. Zehir taciri yahut silah kaçakçısı üzere epeyce daha aşağılayıcı etiketleri almayacakları, öteki yasa dışı işlere nazaran daha az rüşvet ağına girilen, lojistik – dağıtım üzere operasyonlarla boğuşmak zorunda kalınmayan milyarlarca dolardan kelam ediyoruz. Kıbrıs, Balkan ülkeleri, Gürcistan, Ukrayna, Malta üzere merkezlerden işletenler için yakalanma riski bulunmayan yapılanmalardır.”

‘BAHİS GELİRLERİ FONU KURULSUN’

Yayın ihalesiyle ilgili olarak Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Lideri Nihat Özdemir “Pazartesi günü yayın ihalesini yaptık. 15 tane teklif geldi. Katılanlara cuma günü saat 17.00’ye kadar müddet verdik. İlgi ve alaka var lakin elimizden geldiğince bu yayın fiyatını yükseltmeye çalışıyoruz. Daha yüksek teklif gelmesini bekliyoruz. Kulüplerimizin azamî bedel almasını isteyen bir federasyonuz. Beklediğimiz teklif gelmezse Üstün Lig Televizyonu üzere bir televizyon kurulur. Kulüpler, dekoder satışı yapar ve gelir paylaşımı yapılır. Bu da niyetimiz içerisinde var” dedi. Bahis Sanayisi Uzmanı Anıl Ural “3 yıldır gelecek, gelecek dediğim günlere geldi. Yayın geliri diye bir kalemde kalmadı. Projem olan ‘Bahis gelirleri fonu’ haricinde kulüplere uzanacak bir el yoktur. Televizyon kurmalar, hayali yayın satışları gerçeklerin önüne geçemez. Projem çatısı altında birleşmeye ve benimle kulüpleri 6 ay ortasında borçsuz hale getirmeye davet ediyorum. Aksi biçimde futbol için tek slogan ‘karanlık bir günü atlattık sırada daha karanlık günler var’ olacaktır” diye konuştu.
 
Üst