KESK ‘zamlar geri alınsın’ aksiyonu düzenleyecek

Kamu İşçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) Mehmet Bozgeyik, Ankara’da düzenlediği basın toplantısında, elektrik, doğal gaz ve akaryakıta yapılan artırımların geri alınması talebiyle ülke genelinde yapacakları aksiyon ve aktifliklerin münasebetlerini deklare etti.

Bozgeyik, şu biçimde konuştu.

“Ülke olarak tarihimizin en sıkıntı süreçlerinden birisini yaşıyoruz. yıllardır iç içe geçerek gitgide daha büyüyen ekonomik, toplumsal, siyasal sıkıntılar hayatın her alanını tıkayan fazlacalu bir krize dönüşmüş bulunuyor. Bu oldukçalu krizin faturası ise baskı ve şiddetten beslenen tam bir anayasasızlık hali ve fakirleştirme ile halka, işçilere kesiliyor. Gitgide ağırlaşan yoksulluk, işsizlik tablosu ile bir arada mevcut iktidarın yönetememe krizi de derinleşmektedir. Cilalanarak piyasaya sürülen ‘kur muhafazalı mevduat sistemi’ de ‘tarihi artış’ olarak pazarlanmak istenen taban fiyat artışı da yaşanan krizi çözememektedir. Zira asıl ve gerçek tarihi artış hayat pahalılığında yaşanmaktadır.


Resmi datalara bakılırsa; 2022 Ocak ayı prestiji ile tüketici enflasyonu yıllık yüzde 48,69, besin enflasyonu yıllık yüzde 56, ulaştırma enflasyonu ise yüzde 69 artmıştır. Lakin asıl artış, güç kullanması ile bağlı olarak petrol, elektrik ve doğal gaz meblağlarında yaşanmıştır. Merkez Bankası’na göre; üreticilerin elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı meblağları yüzde 138,5 artarken tüketicilerin güç kullanım meblağları ise yüzde 76,4 artmıştır. Güç alanında yaşanan artışlar suya atılan bir taşın oluşturduğu halkalar üzere ulaşımdan besin mamüllerine, meyve ve zerzevattan temel tüketim hususlarına kadar her alana yansımaktadır. ötürüsıyla bugün toplum olarak maruz bırakıldığımız yüksek enflasyonda, artan hayat pahalılığında en büyük hisse, güç alanında yaşanan fiyat artışlarıdır. Yılbaşı akşamı elektriğe yüzde 50 ile yüzde 127 içinde, ortalama yüzde 80 oranlı tarihi bir artırım yapılmıştır. Doğal gaza ise yüzde 25 artırım yapılmıştır. Otomatiğe bağlanan akaryakıt artırımları, toplu ulaşıma yılın birinci günlerinde yüzde 40 artırım olarak yansımıştır. Yalnızca bu üç artırım, fakirleştirilen halkın, işçilerin gelirini eritmeye, hayatını alt üst etmeye yetmektedir. Elektrik, doğal gaz, toplu ulaşım alanında yaşanan fahiş artırımlara rağmen kamu işçileri ve emeklileri olarak bizim maaşlarımızda ocak ayından itibaren, önümüzdeki altı ay için yapılan artış yalnızca yüzde 7,5’ta kalmıştır. sıradan bir hesap yapacak olursak; 2021 Aralık ayı prestiji ile maaşı 5 bin TL olan bir kamu işçisinin 2022 Ocak ayı prestiji ile maaşı, enflasyon farkı ve toplu kontrat artırımı ile birlikte 6 bin 500 TL olmuştur. Lakin toplam bin 500 TL’lik bu artışın bin 125 TL’lik kısmı, 2021 Haziran -2021 Aralık periyodu enflasyon farkından kaynaklıdır. Yani kelam konusu kamu işçisinin maaşında 2022 Ocak ayından temmuz ayına kadar yapılan artış, yalnızca yüzde 7,5 orana denk gelen 375 TL’dir. Buna rağmen dört kişilik bir aileden oluşan kelam konusu kamu işçisi hanesinin 2021 Aralık prestiji ile 210 TL olan elektrik faturası yılbaşı akşamı yapılan artırımla 370 TL’ye çıkmıştır. bir daha Aralık 2021 prestiji ile 400 TL olan doğal gaz faturası 500 TL’ye çıkmıştır. Hane halkından kamu işçisinin işine giderken ve dönerken, başka aile üyelerinin ise yalnızca haftada bir gün ulaşım harcanması yaptığını var iseydığımızda, 2021 Aralık prestiji ile aylık 360 TL olan ulaşım masrafı yüzde 40 artırımla 504 TL’ye çıkmıştır. özetlemek gerekirsesı dört kişilik bir kamu işçisi ailesinin, taban düzeydeki elektrik, doğal gaz ve ulaşım harcanmasını temel alarak yaptığımız hesaplamaya bakılırsa kelam konusu ailenin artırımlar daha sonrasında yalnızca bu üç kaleme yaptığı harcama 404 TL artmıştır. Öte yandan çetin geçen kış şartlarında artan tüketim, elektrik ve doğal gaza yapılan fahiş artırımların tesirini daha artırmış, faturalar ikiye, hatta üçe katlanmıştır.


Bu tabloya karşın bugün 84 milyon, fahiş artırım yapılan elektrikte kısmi indirim, besin mamüllerinde fiyatlarına yansıyıp yansımayacağı dahi belgisiz olan KDV indirimi üzere bataklığı kurutmak yerine tek tek sivrisinek avlamaya dayalı düzenlemelerle oyalanmak istenmektedir. halbuki bu formların, düzenlemelerin bugün tek başına tahlil üretmesi mümkün değildir. Zira ülkemiz, uzun yıllar evvel ‘serbest piyasa iktisadına geçiş’ ismi altında üretim ve tüketim faaliyetlerinin tamamını emek ve tabiat sömürüsü üzerinden sermayenin, şirketlerin karını artırmayı temel alan kapitalist sisteme göbekten bağlı bir ülke haline getirilmiştir.


Son yirmi yıldır hayata geçirilen, halkın değil bir avuç keyifli azınlığın çıkarlarını temel alan özelleştirme soygunu ise ülkemizin her alanda dışarıya bağımlılığını artırarak içine sürüklendiği bataklığı daha fazla büyümüştür. Türkiye’de güç alanı, bağımlılığın ve özelleştirme soygunun en derin yaşandığı alan olarak öne çıkmaktadır. yıllardır ‘Enerjide dışa bağımlılığı azaltacağız’ denilmesine karşın atılan her adım aykırı istikamette olmuştur.

“AÇIKLAMALAR GERÇEĞİ YANSITMIYOR”

Türkiye’deki elektrik gücü meblağlarının artışında şüphesiz ki global çaptaki artışların tesiri vardır. Lakin iktidarın, 1 euronun 16 TL’ye dayandığı şartlarda alım gücünü yok sayarak ‘Avrupa’da en ucuz elektriği biz veriyoruz’ açıklamasının gerçeği yansıtmadığı açıktır. Her şeydilk evvel, son artırımlarla birlikte elektrik maliyetinin 6 katını dağıtım ve üretim şirketlerine verip kendi hissesini alan bir devlet tablosu ile karşı karşıyayız. Yani Türkiye’de kamunun 1 liraya ürettiği elektriğe biz 7 lira ödüyoruz. Üye sendikamız ESM tarafınca yapılan hesaplamalara göre; geçtiğimiz yıl vatandaşların aylık ortalama 19,5 milyar TL olan toplam elektrik harcanması, yılbaşında yapılan artırımlarla 42,5 milyar TL’ye çıkacaktır. Yani elektriğe ayda ortalama 23 milyar TL fazla para ödeyeceğiz. Bu fiyat, 20 Aralık akşamı 3 milyar doları 18,2 TL’den satıp, 21 Aralık akşamı 11,2 TL’den 3,3 milyar dolar almak sureti ile elde edilecek kâra denk gelmektedir. O akşam bu kadar para kazanmak tahminen dünyanın en büyük yolsuzluğuydu. Lakin şayet bu fahiş artırımlar geri alınmazsa bu halka ödemesi dayatılan elektrik faturaları her ay yinelanacaktır. Bunun ismi katmerli soygundur. Ve bu soygunun gerisinde güç alnındaki özel şirketleri kurtarma operasyonu yatmaktadır. Kelam konusu şirketler, yıllar evvel iktidar tarafınca hayata geçirilen özelleştirme siyasetleri ile çok karlı hale getirilen alana kendi kaynakları ile değil dışarıdan aldıkları döviz kredisi ile girmiştir. Fakat 2018 yılından itibaren kurda yaşanan artışla borçları katlanmış, 40 milyar doların üstündeki kredi borcu bir daha yapılandırılmıştır.


Bugün kelam konusu şirketlerin ne kadar kredi borcu olduğunu tam olarak bilemiyoruz. Lakin dolar 13,5 TL düzeyinde seyrederken kelam konusu borcun devasa boyutlara ulaştığını kestirim etmek için kâhin olmaya da gerek yoktur. İşin özü; 21 dağıtım şirketi ve bir avuç güç şirketinin hem yüksek karı devam etsin tıpkı vakitte devasa borçları ödensin diye fahiş oranlı artırımlar halkın üzerine yıkılmaktadır. Üstelik bu şirketler, son olarak Isparta halkının günlerce karanlığa, soğuğa teslim edilmesi meselade bir defa daha açığa çıktığı üzere kontrol boşluğunda da yaralanarak kârlı görmedikleri işleri, vazifeleri de olsa maliyet olarak gördükleri işleri yapmamaktadır. Üye sendikamız ESM tarafınca yapılan çalışmalar, güç üretim ve dağıtımını kamulaştırıp vergi adaletsizliği yaratan KDV de devre dışı bırakıldığında hem halkın birebir vakitte ticaret ve sanayi kuruluşlarının faturalarını yarı yarıya düşürmenin mümkün olduğunu ispatlamaktadır. ESM tarafınca yapılan çalışmalara bakılırsa; Türkiye’deki mevcut 47 milyon 84 bin 919 abonenin yüzde 82,2’si meskendir. Meskenlerin tüketimi toplam tüketimin dörtte biridir. Kelam konusu meskenlerin yüzde 60’ının aylık elektrik tüketimi ise 150 kilovatın altında kalmaktadır. EÜAŞ, mevcut durumda toplam elektriğin beşte birini üretmektedir. Yani bir kamu kuruluşu olan EÜAŞ, mevcut durumda bile 38,7 milyon mesken abonesine elektik satacak potansiyele sahiptir. EÜAŞ bir avuç özel üretim ve dağıtım şirketlerini ortadan çıkarıp halka direkt elektrik verdiğinde, bugün 210 kilovata kadar 137,3 kuruş olan kilovat saat meblağı 70,8 kuruşa inmektedir.

Bunun karşılığı, mevcut faturada yüzde 120 azalmadır. 210 kilovat üstü, ticarethane ve sanayi için ise artırımların geri alınması, alınan vergilerin piyasa fiyatı ile fark için karşılanması kâfi olacaktır.

DAYANAK DAVETİ

Bugün, bir avuç memnun azınlık haricinde kalan başta dar gelirliler ve fiyatlı kısımlar olmak üzere milyonlarca insan, güç fiyatlarındaki bu devasa artış kararında ısınma ile beslenme içinde seçim yapmaya zorlanmaktadır.

Milyonlar, artan besin meblağları yüzünden gereğince beslenemediği üzere sert geçen kış şartlarında gereğince ısınamadığı biçimde nerdeyse kira masraflarına ulaşan elektrik ve doğal gaz faturaları ile baş etmeye çalışmaktadır. Tüm bunlar, 21 dağıtım şirketi ve sayısı iki elin parmaklarını geçmeyen güç şirketinin çıkarının 84 milyonun çıkarının üzerinde tutulmasının, yıllardır süren özelleştirme talanının kararıdur. KESK olarak, bu hafta boyunca tüm yurtta daha epeyce artırımları merkez alan bir noktadan, ‘zamlar geri alınsın, özelleştirmeler iptal edilsin’ şiarı ile aksiyon ve etkinlikler düzenleyeceğiz. Tüm işyerlerinde hususa ait malzemelerimizin yaygın dağıtımını yapacak, basın açıklamaları düzenleyeceğiz. Yalnızca işyerlerinde değil, kent meydanlarında da basın açıklamaları, yürüyüşler, oturma aksiyonları, fatura yakma hareketleri düzenleyeceğiz. Bu etkinliklere yereldeki emek, meslek örgütleri ve demokrasi güçlerinin en geniş iştiraki sağlamak için gayret sarf edeceğiz. Başta kamu işçileri olmak üzere tüm işçileri, çalışanları, dar gelirlileri, göz göre nazaran yaşanan bu soyguna dur demek için omuz omuza vermeye; iş yerlerinde, alanlarda buluşmaya çağırıyoruz.”
 
Üst