Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği’nin (TÜSİAD) yeni lideri Orhan Turan, “Cari açık bir daha yükselişte… Yeni iktisat programının tezi kaldı mı” sorusuna, “TL’yi bedelsiz kılıp ihracatı artırmak üzere bir beklenti oluşmuş olabilir lakin bugün küresel ihracat pazarlarının dinamikleri farklı. Para ünitesine çok bedel kaybettirip ihracatta alan kazanma 1990’larda kaldı. Dünya değişti” dedi.
Dünya Gazetesi’nden Handan Sema Ceylan’ın sorularını yanıtlayan Turan, “Artık katma kıymeti yüksek, teknolojiye dayalı ve marka pahası olan eserler ihracat pazarlarında öne çıkıyor. Öte yandan güç ithalatı ağır bir ekonomiyiz. Rusya-Ukrayna savaşı öncesi periyotta de kıymetli fiyat yükselişleri vardı. Savaş bu süreci hızlandırdı” diyerek, daha net bir rota çizilmesinin ehemmiyetine vurgu yaptı.
Türkiye İktisat Modeli olarak isimlendirilen planla, dilek edilen sonuca ulaşılamadığını kaydeden Turan, “Yüzde 20’ye yavaşlayan bir ihracatımız ve yüzde 40’a gelen bir ithalat artışımızla cari açığımız bu yıl 30- 40 milyar dolara gerçek yükseliyor. TL’ye evvel kıymet kaybettirip cari açığı azaltalım, akabinde enflasyon düşer denklemi hayli da çalışmadı. Üretimde ithal girdinin hissesi çok yüksek olduğu için; ülke para ünitesi kıymet kaybettikçe biz de şiddetli enflasyon oluyor. Yani evvel enflasyon yükselsin daha sonra düşürürüz üzere bir sonuç çıkıyordu bu çerçeveden; onun da bugün halihazırdaki refah kaybı ile sonuçlandığını görmekteyiz” açıklamalarında bulundu.
Lider Turan’dan satır başları şöyleki:
DÖVİZ KAYNAĞINA DAHA UCUZ MALİYETLE ERİŞİRDİK…
Ekonomimizin fazlaca yüklü döviz gereksinimi var. Yalnızca cari açık değil dış borç ödemelerimiz de yüksek. Döviz kaynağımız az. Son devirde uyguladığımız programla birlikte ülke risk primimiz de arttı ve bu kanalla da dış borç bulma maliyetimiz yükseldi. İktisatta çarkların dönmesi için gereken dövizi bulamadığımızda da o açıkta kalan dövizi karşılamak için TCMB rezervleri devreye giriyor. halbuki en başta TL bu kadar paha kaybetmese, şu an gereksinimimiz olan döviz kaynağına hayli daha ucuz maliyetle erişirdik. Rezerv harcamamız da gerekmezdi.
ŞOK GELDİKTEN daha sonra ÇABA DAHA MALİYETLİDİR
Enflasyonla gereğince uğraş edebildiğimizi düşünmüyorum. Örneğin gerçek para siyaseti uygulayamıyoruz ya da tarım besin üzere konularda gerekli yapısal adımları atamıyoruz. Muhtemel küresel şoklara ekonomiyi hazırlayamıyoruz. Bünye üzere düşünün, her an dışarıdan bir risk gelebilir. Siz bu biçimde bir durumda ne yaparsınız? Bedeninizi dirayetli tutmak için gereken sıhhat adımlarını atarsınız. Bizim ekonomimizde durum farklı, küresel taraftan bu enflasyon dalgasının gelmesi hayli olası idi. Buna daha hazırlıklı olup üzerimize düşeni yapmalıydık. Biz bu dalgaya, enflasyon çok yüksekken ve tüm dünya faiz artırırken, faiz indirerek girdik. Kaçınılmaz olan kur şoku yaşandı. Bir şok geldikten daha sonra onunla uğraş epey daha maliyetlidir. Önemli olan o şoka hazırlıklı olmak.
ÜFE’DEKİ YÜKSELİŞİN SÜRMESİ ENFLASYON ARTIŞINI GÖSTERİYOR
Enflasyon tarafında yalnızca bu yıl değil son 5-6 yıldır yanlışsız uğraş edemiyoruz. yıllar ortasında fiyatlama davranışı bozuldu, atalet devreye girdi. Sanıldığının bilakis, bahis yalnızca arz taraflı değil iç talep de enflasyonist. Kur baskısına aslına bakarsan hiç değinmiyorum. Bütün bu gerçekleri bir kenara bırakıp enflasyonun büsbütün küreselden kaynaklandığına kani olursanız, teşhis yanlış olur. Kısa vadede enflasyon görünümü pek zorlayıcı. Gerçek kesimde yeni eserler yeni fiyatlarla stoklara giriyor. Bunlar da bir tıp daha fiyat baskısı yaratacaktır. Öne çekilmiş talebin hala enflasyon yarattığını görüyoruz. Globalde de emtia artışı ağır. O yüzden kısa vadede enflasyonun daha da yükselmesi mümkün. ÜFE’deki süratli yükselişin çabucak hemen durmamış olması da enflasyonun artmaya devam edeceğini gösteriyor.
İŞ GÜCÜ BARIŞI DİNAMİĞİ ÜZERE ÜRETİCİ-ALICI İLİŞKİSİ…
En kıymetli konulardan birisi iş gücü barışının sağlanmasıydı. Personel ve patron içindeki bu diyaloğu, dinamiği artık üretici ve alıcı içinde görüyoruz. Ya da ihraç edenle ithal eden içinde. Üretmek, üretirken ziyan etmemek, vaktinde teslim etmek, teslim ederken ziyan etmemek, istek edilen vade ile alabilmek, eseri bulup alabilmek değerli hale geldi.
KREDİ ARZI KISA VADELİ, BU DA İŞLETME SERMAYESİ OLUYOR
Faizi düşürdük hakikat fakat “ucuz krediler var, bu da yatırıma gidiyor” tespiti tam hakikat değil. Bugün ticari kredilerde, yatırım kredileri aslına bakarsanız fiyatlanamadığı için uzun vadeli yatırım kredisi arzı yok. Gerçek kesim de esasen bu düşük faizden gereğince faydalanamıyor. Olan kredi arzı kısa vadeli ve bu da işletme sermayesine gidiyor. Tüketici kredilerinde ise yavaşlama var ve bu krediler esasen değerli. Özetle düşürdüğümüz faiz bugün prestiji ile yatırım ve istihdam yaratmıyor. İktisada sirayet etmiyor.
HUSUS YALNIZCA FAİZ DÜZEYİ DEĞİL…
İş dünyası yatırım yaparken uzun vadeli fonlama kaynaklarını inceliyor ancak ondan evvelce iktisadın geleceğine ve öngörülebilirliğine bakıyor. İstikrarlı bir iktisat var ise, ileride bu tüketim baskılanır mı üzere bir tasa, risk görmüyorsa, enflasyon düşükse iş dünyası yatırım sonucu alıyor. Bu şartların akabinde faizin düzeyine bakıyor. İstikrar telaşı olan bir iktisatta faiz düştü diyelim bu kesinlikle ki yatırıma da dönüşmüyor. Bunu biz 2020’de KGF’de bir ölçü yaşadık. O devir düşük faizli fonlama konuta, otomobile, dövize gitmişti mesela. ötürüsıyla mevzu yalnızca faiz düzeyi değil iş dünyası için öncelikli olan öngörülebilir ve istikrarlı büyüme.
DÖVİZE ERİŞİM DAHA DA ZORLAŞIYOR
Fed bir ölçü geç de kaldığı için enflasyonu denetim etmede agresif bir para siyaseti yürütüyor, yürütecek de. Bu her şeydilk evvelden doların değerlenmesi ve faizinin de yükselmesi demek. Özetle, Türkiye üzere döviz gereksinimi olan bir ülkenin dövize erişimi daha da zorlaşmakta.
İŞ DÜNYASI GÜCÜNÜ YENİ ADIMLARA AHENK SAĞLAMAK İÇİN KULLANIYOR
İhracat bedellerinin Merkez Bankası’na satışı zarurî olan kısmının yüzde 25’ten yüzde 40’a çıkartılması ile ilgili soruya Orhan Turan, şu karşılığı verdi: “Bu uygulama aslında ülkenin elde ettiği döviz gelirinin bir kısmını MB rezervine koymak oluyor. Tıpkı havuz ortasında yer değiştiriyor yalnızca döviz. Kaldı ki gerçek bölümün o verdiği dövizi, verdiği kurdan çabucak geri alması da kelam konusu. ötürüsıyla toplamda kura dair kısa vadede değişen bir imaj yok. Yalnızca TCMB’nin rezerv elde ederek dövize müdahalede hareket alanını artırıyor. TCMB’ye bu dövizler giderken aslına bakarsan piyasadan da misal oranda talep oluştuğu için toplam döviz arz talep istikrarı değişmiyor. Ancak ne fark ediyor derseniz; tüm bu adımlar atılırken gerçek kesim bu sefer de “spread” hesabı ile günlerini geçiriyor. Her an yeni bir adım gelebilir ve tüm gücümüzü bu yeni adımlara ahenk sağlamak için kullanıyoruz. İktisatta istikrar olsa, ihracatçımız da küresel fırsatlara dair daha fazla baş yorar ve o fırsatları kaçırmaz.”
TÜRKİYE ENDÜSTRİSİ ÖNE ÇIKTI, İHRACATTA ÜNİTE FİYAT ARTIŞI TEST EDİLİYOR
İş dünyasının 40 yıldır bu kadar belgisiz bir periyot yaşamamış olduğunun altını çizen Orhan Turan, şunları söylemiş oldu: “Sanayiye gelen güç artırımı yüzde 500’ün üzerinde. Durum yalnızca Türkiye’den de kaynaklı değil. Dünya da belirsizlikler ortasında. Bu öngörülemez bir ortam yaratıyor. Tüm bunlara karşın pandemi o denli bir şey yaptı ki Türkiye endüstrisi öne çıktı. Tedarik zincirlerini çeşitlendirmek isteyenler kapımızı çaldılar. Çin’den boşalan alanları daha epeyce doldurmamız lazım. Maalesef çabucak yanı başımızda bir savaş var. Fakat orada yapılamayan üretimden dolayı talep ülkemize kaydı. Romanya’da, Bulgaristan’da üretim yapanlar Rusya’dan, Ukrayna’dan tedarik edemediği orta malları bizden istiyorlar. Olumlu demek olmaz lakin bu biçimde bir trend var. Türk iş dünyası da bu vakitte ihracat ünite meblağlarını artırmayı test ediyor.”
“İNSAN-BİLİM VE KURUMLAR” İKİZ DÖNÜŞÜM İÇİN DE KURAL
Dünyanın geçtiği kritik değişim sürecinin omurgasını, Avrupa Birliği’nin de kendi büyüme stratejisi olarak ortaya koyduğu yeşil ve dijital dönüşüm oluşturuyor. Bu ikiz dönüşümün her iki bileşeni için de değerli yatırıma muhtaçlık var. Yatırım planlamalarının hayata geçirilmesine takviye olacak finansman sistemlerinin güçlendirilmesi gerekli. Yeni teknolojilerin ve Ar-Ge faaliyetlerinin bu dönüşüme hizmet edecek biçimde kurgulanması da kritik. olağan olarak tüm bu süreçlerin KOBİ’ler dahil paha zincirinin tamamında kurgulanması gerekiyor. Natürel ki her iki dönüşümde evvela insan kaynağının yetkinliklerinin artırılması kural. Yani yeşil ve dijital dönüşüm “Geleceği İnşa” raporumuzda da vurguladığımız “İnsan, bilim ve kurumlar” merkezinde bir bütüncül ve stratejik yaklaşımı gerektiriyor.
BEYİN GÖÇÜNÜ ENGELLEYECEK ADIMLAR…
Türkiye’den göçün niçinleri üzerine yapılan araştırmalar var. Ekonomik şartlar, siyasi iklim, iş imkanlarının yetersizliği ve eğitim sisteminden duyulan memnuniyetsizlik göçe karar vermede değerli etkenler olarak çıkıyor. Ülkemizin geleceğini belirleyecek gençlerimizi kaybetmemek ve beyin göçünü bilakis çevirmek için ekonomik alanda yapılacak ıslahatların yanında özgürlükler, hukukun üstünlüğü, toplumsal cinsiyet eşitliği, çeşitliliğe hürmet, etraf ve iklim krizine hassaslık üzere bir epeyce kıymetli hususta taviz vermeksizin ilerleme kaydetmeliyiz. Gençlere hayallerini bu ülkede gerçekleştirmelerini sağlayacak bir Türkiye’yi inşa etmek hepimizin sorumluluğu.
STK’LARDA 30 YILDIR MİSYON YAPIYOR
Türkiye’nin yüzde 100 yerli sermayeli en büyük yalıtım firmalarından birinin şurası lideri olan Orhan Turan, 1981’de Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği kısmından mezun oldu. Marmara Üniversitesi’nde İşletme Yüksek Lisansı’nı da tamamlayan Turan, Sabancı Üniversitesi, Koç Üniversitesi, Marmara Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi’nde lisansüstü düzeyinde ders verdi. Sivil toplum kuruluşlarında 30 yıldır etkin misyon alan Turan, Isı, Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği’nin (İZODER) kurulmasında etkin rol aldı. 1997-1999 yılları içinde İZODER’in İdare Şurası Başkanlığını yapan Turan, 2007-2011 yılları içinde iki periyot de İnşaat Gereci Sanayicileri Derneği’nin de (İMSAD) İdare Şurası Başkanlığını üstlendi. Turan, 2018-2022 yılları içinde Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu’nun (TÜRKONFED) İdare Konseyi Lideri olarak çalıştı. 18 yıldır TÜSİAD üyesi olan Turan, TÜSİAD’ın İdare şuralarında ve Denetleme Kurulu’nda bakılırsav aldı. Turan, 29 Mart 2022 tarihinde düzenlenen TÜSİAD Genel Kurulu’nda TÜSİAD İdare Şurası Lideri nazaranvine seçildi. Evli ve bir çocuk babası olan Turan, güzel derecede İngilizce biliyor.
3.000 KİŞİLİK “FİKİR FABRİKASI” TÜSİAD, TÜRKİYE İÇİN ÜRETECEK
Orhan Turan ortasında bulunduğumuz durumu “Ekonomik, toplumsal ve global bağlar açısından zor” olarak nitelendirerek, başına geçtiği TÜSİAD’in yeni periyotta nasıl çalışacağını şu biçimde anlattı: “Öncelikle, toplumun tüm kesitlerini etkileyen ekonomik zorlukların üstesinden gelmek için gereken siyaset tekliflerine odaklanacağız. Türkiye’nin her yerinde üyelerimiz ve epeyce kuvvetli ağlarımız var. Anadolu ziyaretleri ile Türk iş dünyasının bu şiddetli periyottaki meselelerini daha fazla dinleyeceğiz. birlikte tahlil geliştireceğiz.” TÜSİAD’ın 50 yıldır Türkiye’nin niyet ufk unu genişleten epey kıymetli bir STK olduğunu kaydeden Turan, “Üyelerimiz, üye kuruluşlarının profesyonelleri ve genel sekreterliğimizle fikir üreten bu fabrika için yaklaşık 3 bin kişi çalışıyor. Bu gücü Türkiye için en faal biçimde kullanmaya devam edeceğiz” dedi. Turan’ın bu vakitte en epeyce güvendiği şey ise, idaredeki bayan ve genç tartısı. İdarenin yüzde 30’u bayan, 1990 doğumlu da var 1983 de…
İDARE ŞURASI KİMLERDEN OLUŞUYOR?
Orhan Turan başkanlığındaki TÜSİAD’ın üç lider yardımcısı Murat Özyeğin, Mehmet Tara ve Serpil Veral. İdare Konseyi Üyeleri; Cevdet Alemdar, İzel Levi Coşkun, Ozan Diren, Fatih Kemal Ebiçlioğlu, Perihan İnci, Çağatay Özdoğru, Elvan Ünlütürk ve Bedii Can Yücaoğlu. Yedek üyeler ise şu isimlerden oluşuyor: Meltem Akol, Gülesin Atalay, Kaan Bilecik, Ayşe Boyner, Emre Eczacıbaşı, Azmi Gümüşlüoğlu, Aslı Güreşcier, Mehmet Salih İhtimam, İzzet Özilhan, Durmuş Topcu, Cem Tüfekçi, Feyyaz Ünal.
yatırım tavsiyesi içermez
Dünya Gazetesi’nden Handan Sema Ceylan’ın sorularını yanıtlayan Turan, “Artık katma kıymeti yüksek, teknolojiye dayalı ve marka pahası olan eserler ihracat pazarlarında öne çıkıyor. Öte yandan güç ithalatı ağır bir ekonomiyiz. Rusya-Ukrayna savaşı öncesi periyotta de kıymetli fiyat yükselişleri vardı. Savaş bu süreci hızlandırdı” diyerek, daha net bir rota çizilmesinin ehemmiyetine vurgu yaptı.
Türkiye İktisat Modeli olarak isimlendirilen planla, dilek edilen sonuca ulaşılamadığını kaydeden Turan, “Yüzde 20’ye yavaşlayan bir ihracatımız ve yüzde 40’a gelen bir ithalat artışımızla cari açığımız bu yıl 30- 40 milyar dolara gerçek yükseliyor. TL’ye evvel kıymet kaybettirip cari açığı azaltalım, akabinde enflasyon düşer denklemi hayli da çalışmadı. Üretimde ithal girdinin hissesi çok yüksek olduğu için; ülke para ünitesi kıymet kaybettikçe biz de şiddetli enflasyon oluyor. Yani evvel enflasyon yükselsin daha sonra düşürürüz üzere bir sonuç çıkıyordu bu çerçeveden; onun da bugün halihazırdaki refah kaybı ile sonuçlandığını görmekteyiz” açıklamalarında bulundu.
Lider Turan’dan satır başları şöyleki:
DÖVİZ KAYNAĞINA DAHA UCUZ MALİYETLE ERİŞİRDİK…
Ekonomimizin fazlaca yüklü döviz gereksinimi var. Yalnızca cari açık değil dış borç ödemelerimiz de yüksek. Döviz kaynağımız az. Son devirde uyguladığımız programla birlikte ülke risk primimiz de arttı ve bu kanalla da dış borç bulma maliyetimiz yükseldi. İktisatta çarkların dönmesi için gereken dövizi bulamadığımızda da o açıkta kalan dövizi karşılamak için TCMB rezervleri devreye giriyor. halbuki en başta TL bu kadar paha kaybetmese, şu an gereksinimimiz olan döviz kaynağına hayli daha ucuz maliyetle erişirdik. Rezerv harcamamız da gerekmezdi.
ŞOK GELDİKTEN daha sonra ÇABA DAHA MALİYETLİDİR
Enflasyonla gereğince uğraş edebildiğimizi düşünmüyorum. Örneğin gerçek para siyaseti uygulayamıyoruz ya da tarım besin üzere konularda gerekli yapısal adımları atamıyoruz. Muhtemel küresel şoklara ekonomiyi hazırlayamıyoruz. Bünye üzere düşünün, her an dışarıdan bir risk gelebilir. Siz bu biçimde bir durumda ne yaparsınız? Bedeninizi dirayetli tutmak için gereken sıhhat adımlarını atarsınız. Bizim ekonomimizde durum farklı, küresel taraftan bu enflasyon dalgasının gelmesi hayli olası idi. Buna daha hazırlıklı olup üzerimize düşeni yapmalıydık. Biz bu dalgaya, enflasyon çok yüksekken ve tüm dünya faiz artırırken, faiz indirerek girdik. Kaçınılmaz olan kur şoku yaşandı. Bir şok geldikten daha sonra onunla uğraş epey daha maliyetlidir. Önemli olan o şoka hazırlıklı olmak.
ÜFE’DEKİ YÜKSELİŞİN SÜRMESİ ENFLASYON ARTIŞINI GÖSTERİYOR
Enflasyon tarafında yalnızca bu yıl değil son 5-6 yıldır yanlışsız uğraş edemiyoruz. yıllar ortasında fiyatlama davranışı bozuldu, atalet devreye girdi. Sanıldığının bilakis, bahis yalnızca arz taraflı değil iç talep de enflasyonist. Kur baskısına aslına bakarsan hiç değinmiyorum. Bütün bu gerçekleri bir kenara bırakıp enflasyonun büsbütün küreselden kaynaklandığına kani olursanız, teşhis yanlış olur. Kısa vadede enflasyon görünümü pek zorlayıcı. Gerçek kesimde yeni eserler yeni fiyatlarla stoklara giriyor. Bunlar da bir tıp daha fiyat baskısı yaratacaktır. Öne çekilmiş talebin hala enflasyon yarattığını görüyoruz. Globalde de emtia artışı ağır. O yüzden kısa vadede enflasyonun daha da yükselmesi mümkün. ÜFE’deki süratli yükselişin çabucak hemen durmamış olması da enflasyonun artmaya devam edeceğini gösteriyor.
İŞ GÜCÜ BARIŞI DİNAMİĞİ ÜZERE ÜRETİCİ-ALICI İLİŞKİSİ…
En kıymetli konulardan birisi iş gücü barışının sağlanmasıydı. Personel ve patron içindeki bu diyaloğu, dinamiği artık üretici ve alıcı içinde görüyoruz. Ya da ihraç edenle ithal eden içinde. Üretmek, üretirken ziyan etmemek, vaktinde teslim etmek, teslim ederken ziyan etmemek, istek edilen vade ile alabilmek, eseri bulup alabilmek değerli hale geldi.
KREDİ ARZI KISA VADELİ, BU DA İŞLETME SERMAYESİ OLUYOR
Faizi düşürdük hakikat fakat “ucuz krediler var, bu da yatırıma gidiyor” tespiti tam hakikat değil. Bugün ticari kredilerde, yatırım kredileri aslına bakarsanız fiyatlanamadığı için uzun vadeli yatırım kredisi arzı yok. Gerçek kesim de esasen bu düşük faizden gereğince faydalanamıyor. Olan kredi arzı kısa vadeli ve bu da işletme sermayesine gidiyor. Tüketici kredilerinde ise yavaşlama var ve bu krediler esasen değerli. Özetle düşürdüğümüz faiz bugün prestiji ile yatırım ve istihdam yaratmıyor. İktisada sirayet etmiyor.
HUSUS YALNIZCA FAİZ DÜZEYİ DEĞİL…
İş dünyası yatırım yaparken uzun vadeli fonlama kaynaklarını inceliyor ancak ondan evvelce iktisadın geleceğine ve öngörülebilirliğine bakıyor. İstikrarlı bir iktisat var ise, ileride bu tüketim baskılanır mı üzere bir tasa, risk görmüyorsa, enflasyon düşükse iş dünyası yatırım sonucu alıyor. Bu şartların akabinde faizin düzeyine bakıyor. İstikrar telaşı olan bir iktisatta faiz düştü diyelim bu kesinlikle ki yatırıma da dönüşmüyor. Bunu biz 2020’de KGF’de bir ölçü yaşadık. O devir düşük faizli fonlama konuta, otomobile, dövize gitmişti mesela. ötürüsıyla mevzu yalnızca faiz düzeyi değil iş dünyası için öncelikli olan öngörülebilir ve istikrarlı büyüme.
DÖVİZE ERİŞİM DAHA DA ZORLAŞIYOR
Fed bir ölçü geç de kaldığı için enflasyonu denetim etmede agresif bir para siyaseti yürütüyor, yürütecek de. Bu her şeydilk evvelden doların değerlenmesi ve faizinin de yükselmesi demek. Özetle, Türkiye üzere döviz gereksinimi olan bir ülkenin dövize erişimi daha da zorlaşmakta.
İŞ DÜNYASI GÜCÜNÜ YENİ ADIMLARA AHENK SAĞLAMAK İÇİN KULLANIYOR
İhracat bedellerinin Merkez Bankası’na satışı zarurî olan kısmının yüzde 25’ten yüzde 40’a çıkartılması ile ilgili soruya Orhan Turan, şu karşılığı verdi: “Bu uygulama aslında ülkenin elde ettiği döviz gelirinin bir kısmını MB rezervine koymak oluyor. Tıpkı havuz ortasında yer değiştiriyor yalnızca döviz. Kaldı ki gerçek bölümün o verdiği dövizi, verdiği kurdan çabucak geri alması da kelam konusu. ötürüsıyla toplamda kura dair kısa vadede değişen bir imaj yok. Yalnızca TCMB’nin rezerv elde ederek dövize müdahalede hareket alanını artırıyor. TCMB’ye bu dövizler giderken aslına bakarsan piyasadan da misal oranda talep oluştuğu için toplam döviz arz talep istikrarı değişmiyor. Ancak ne fark ediyor derseniz; tüm bu adımlar atılırken gerçek kesim bu sefer de “spread” hesabı ile günlerini geçiriyor. Her an yeni bir adım gelebilir ve tüm gücümüzü bu yeni adımlara ahenk sağlamak için kullanıyoruz. İktisatta istikrar olsa, ihracatçımız da küresel fırsatlara dair daha fazla baş yorar ve o fırsatları kaçırmaz.”
TÜRKİYE ENDÜSTRİSİ ÖNE ÇIKTI, İHRACATTA ÜNİTE FİYAT ARTIŞI TEST EDİLİYOR
İş dünyasının 40 yıldır bu kadar belgisiz bir periyot yaşamamış olduğunun altını çizen Orhan Turan, şunları söylemiş oldu: “Sanayiye gelen güç artırımı yüzde 500’ün üzerinde. Durum yalnızca Türkiye’den de kaynaklı değil. Dünya da belirsizlikler ortasında. Bu öngörülemez bir ortam yaratıyor. Tüm bunlara karşın pandemi o denli bir şey yaptı ki Türkiye endüstrisi öne çıktı. Tedarik zincirlerini çeşitlendirmek isteyenler kapımızı çaldılar. Çin’den boşalan alanları daha epeyce doldurmamız lazım. Maalesef çabucak yanı başımızda bir savaş var. Fakat orada yapılamayan üretimden dolayı talep ülkemize kaydı. Romanya’da, Bulgaristan’da üretim yapanlar Rusya’dan, Ukrayna’dan tedarik edemediği orta malları bizden istiyorlar. Olumlu demek olmaz lakin bu biçimde bir trend var. Türk iş dünyası da bu vakitte ihracat ünite meblağlarını artırmayı test ediyor.”
“İNSAN-BİLİM VE KURUMLAR” İKİZ DÖNÜŞÜM İÇİN DE KURAL
Dünyanın geçtiği kritik değişim sürecinin omurgasını, Avrupa Birliği’nin de kendi büyüme stratejisi olarak ortaya koyduğu yeşil ve dijital dönüşüm oluşturuyor. Bu ikiz dönüşümün her iki bileşeni için de değerli yatırıma muhtaçlık var. Yatırım planlamalarının hayata geçirilmesine takviye olacak finansman sistemlerinin güçlendirilmesi gerekli. Yeni teknolojilerin ve Ar-Ge faaliyetlerinin bu dönüşüme hizmet edecek biçimde kurgulanması da kritik. olağan olarak tüm bu süreçlerin KOBİ’ler dahil paha zincirinin tamamında kurgulanması gerekiyor. Natürel ki her iki dönüşümde evvela insan kaynağının yetkinliklerinin artırılması kural. Yani yeşil ve dijital dönüşüm “Geleceği İnşa” raporumuzda da vurguladığımız “İnsan, bilim ve kurumlar” merkezinde bir bütüncül ve stratejik yaklaşımı gerektiriyor.
BEYİN GÖÇÜNÜ ENGELLEYECEK ADIMLAR…
Türkiye’den göçün niçinleri üzerine yapılan araştırmalar var. Ekonomik şartlar, siyasi iklim, iş imkanlarının yetersizliği ve eğitim sisteminden duyulan memnuniyetsizlik göçe karar vermede değerli etkenler olarak çıkıyor. Ülkemizin geleceğini belirleyecek gençlerimizi kaybetmemek ve beyin göçünü bilakis çevirmek için ekonomik alanda yapılacak ıslahatların yanında özgürlükler, hukukun üstünlüğü, toplumsal cinsiyet eşitliği, çeşitliliğe hürmet, etraf ve iklim krizine hassaslık üzere bir epeyce kıymetli hususta taviz vermeksizin ilerleme kaydetmeliyiz. Gençlere hayallerini bu ülkede gerçekleştirmelerini sağlayacak bir Türkiye’yi inşa etmek hepimizin sorumluluğu.
STK’LARDA 30 YILDIR MİSYON YAPIYOR
Türkiye’nin yüzde 100 yerli sermayeli en büyük yalıtım firmalarından birinin şurası lideri olan Orhan Turan, 1981’de Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği kısmından mezun oldu. Marmara Üniversitesi’nde İşletme Yüksek Lisansı’nı da tamamlayan Turan, Sabancı Üniversitesi, Koç Üniversitesi, Marmara Üniversitesi ve Yıldız Teknik Üniversitesi’nde lisansüstü düzeyinde ders verdi. Sivil toplum kuruluşlarında 30 yıldır etkin misyon alan Turan, Isı, Ses ve Yangın Yalıtımcıları Derneği’nin (İZODER) kurulmasında etkin rol aldı. 1997-1999 yılları içinde İZODER’in İdare Şurası Başkanlığını yapan Turan, 2007-2011 yılları içinde iki periyot de İnşaat Gereci Sanayicileri Derneği’nin de (İMSAD) İdare Şurası Başkanlığını üstlendi. Turan, 2018-2022 yılları içinde Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu’nun (TÜRKONFED) İdare Konseyi Lideri olarak çalıştı. 18 yıldır TÜSİAD üyesi olan Turan, TÜSİAD’ın İdare şuralarında ve Denetleme Kurulu’nda bakılırsav aldı. Turan, 29 Mart 2022 tarihinde düzenlenen TÜSİAD Genel Kurulu’nda TÜSİAD İdare Şurası Lideri nazaranvine seçildi. Evli ve bir çocuk babası olan Turan, güzel derecede İngilizce biliyor.
3.000 KİŞİLİK “FİKİR FABRİKASI” TÜSİAD, TÜRKİYE İÇİN ÜRETECEK
Orhan Turan ortasında bulunduğumuz durumu “Ekonomik, toplumsal ve global bağlar açısından zor” olarak nitelendirerek, başına geçtiği TÜSİAD’in yeni periyotta nasıl çalışacağını şu biçimde anlattı: “Öncelikle, toplumun tüm kesitlerini etkileyen ekonomik zorlukların üstesinden gelmek için gereken siyaset tekliflerine odaklanacağız. Türkiye’nin her yerinde üyelerimiz ve epeyce kuvvetli ağlarımız var. Anadolu ziyaretleri ile Türk iş dünyasının bu şiddetli periyottaki meselelerini daha fazla dinleyeceğiz. birlikte tahlil geliştireceğiz.” TÜSİAD’ın 50 yıldır Türkiye’nin niyet ufk unu genişleten epey kıymetli bir STK olduğunu kaydeden Turan, “Üyelerimiz, üye kuruluşlarının profesyonelleri ve genel sekreterliğimizle fikir üreten bu fabrika için yaklaşık 3 bin kişi çalışıyor. Bu gücü Türkiye için en faal biçimde kullanmaya devam edeceğiz” dedi. Turan’ın bu vakitte en epeyce güvendiği şey ise, idaredeki bayan ve genç tartısı. İdarenin yüzde 30’u bayan, 1990 doğumlu da var 1983 de…
İDARE ŞURASI KİMLERDEN OLUŞUYOR?
Orhan Turan başkanlığındaki TÜSİAD’ın üç lider yardımcısı Murat Özyeğin, Mehmet Tara ve Serpil Veral. İdare Konseyi Üyeleri; Cevdet Alemdar, İzel Levi Coşkun, Ozan Diren, Fatih Kemal Ebiçlioğlu, Perihan İnci, Çağatay Özdoğru, Elvan Ünlütürk ve Bedii Can Yücaoğlu. Yedek üyeler ise şu isimlerden oluşuyor: Meltem Akol, Gülesin Atalay, Kaan Bilecik, Ayşe Boyner, Emre Eczacıbaşı, Azmi Gümüşlüoğlu, Aslı Güreşcier, Mehmet Salih İhtimam, İzzet Özilhan, Durmuş Topcu, Cem Tüfekçi, Feyyaz Ünal.
yatırım tavsiyesi içermez